Σαν σήμερα έπεσε η Πόλη: Οι θρύλοι και η πραγματικότητα για την Αλωση της Κωνσταντινούπολης

Πεντακόσια εξήντα χρόνια συμπληρώνονται από την Αλωση της Κωνσταντινούπολης στις 29 Μαΐου του 1453, ημερομηνία η οποία σήμαινε επί της ουσίας και τη διάλυση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, από τους Οθωμανούς. Η πτώση της Κωνσταντινούπολης συνοδεύθηκε από ένα μείγμα θρύλων και παραδόσεων που προσπαθούσαν να την ερμηνεύσουν, ενώ αντικείμενο θρύλων και μύθων έγινε ο τελευταίος αυτοκράτοράς της ο Κωνσταντίνος Δραγάσης Παλαιολόγος.

Η λαϊκή παράδοση, βρίθει από θρύλους και δοξασίες, σύμφωνα με τις οποίες η Αλωση της Κωνσταντινούπολης ήταν «θέλημα Θεού», αλλά σύμφωνα με τους ιστορικούς, η πτώση της Κωνσταντινούπολης και της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας η οποία διήρκεσε για περίπου χίλια εκατό χρόνια, ήταν θέμα χρόνου, καθώς τότε το Βυζάντιο βρισκόταν σε πλήρη οικονομική, πολιτική και πολιτισμική παρακμή και ήταν η σκιά της άλλοτε πανίσχυρης Αυτοκρατορίας.

Ποια είναι τα γεγονότα για την Αλωση της Πόλης
Σύμφωνα με τον ιστορικό Γεώργιο Φραντζή και έμπιστο σύμβουλο του τελευταίου αυτοκράτορα Κωνσταντίνου Παλαιολόγου, τα πρώτα Οθωμανικά στρατεύματα κατέφθασαν στις 2 Απριλίου, ενώ ολόκληρο το στράτευμα έφτασε σταδιακά έξω από τα τείχη της πόλης έως στις 5 Απριλίου. Την ίδια ημερομηνία έφτασε και ο σουλτάνος με τις τελευταίες μονάδες και αμέσως απέκλεισε την πόλη από στεριά και θάλασσα. Στις 6 Απριλίου, ο Τούρκος Σουλτάνος Μωάμεθ ο Πορθητής κήρυξε και επίσημα την πολιορκία της Κωνσταντινούπολης, αφού πρώτα πρότεινε στον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο να εγκαταλείψει την Πόλη, υποσχόμενος ότι θα σεβαστεί τη ζωή των κατοίκων. Ο Παλαιολόγος αρνήθηκε, με αποτέλεσμα να αρχίσει η πολιορκία. Η μάχη ήταν σφοδρή, με τον βυζαντινό στρατό (ενισχυμένο από Γενουάτες μισθοφόρους) να αμύνεται με επιτυχία για αρκετό καιρό εναντίον του τεράστιου όγκου του οθωμανικού στρατού. Στις 21 Μαΐου ο σουλτάνος έστειλε πρέσβη στην Κωνσταντινούπολη. Ζητούσε την παράδοση της πόλης με την υπόσχεση να επιτρέψει στον Αυτοκράτορα και σε όσους το επιθυμούσαν να φύγουν με τα υπάρχοντά τους. Επίσης, θα αναγνώριζε τον Κωνσταντίνο ως ηγεμόνα της Πελοποννήσου. Τέλος, εγγυόταν για την ασφάλεια του πληθυσμού που θα παρέμενε στην πόλη, πρόταση που ο Παλαιολόγος εκ νέου απέρριψε. Στις 29 Μαΐου έγινε η τελική επίθεση στην Πόλη. Ενας από τους κύριους υπερασπιστές της, ο Γενουάτης Ιουστινιάνι, τραυματίστηκε σοβαρά και αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τον αγώνα. Αυτή η απώλεια υπήρξε ανεπανόρθωτη για τους Βυζαντινούς. Λίγο αργότερα, οι Οθωμανοί εισέβαλαν στην Κωνσταντινούπολη, η οποία επί της ουσίας ήταν πλέον δικιά τους. Ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος παράλληλα, βρήκε τον θάνατο πολεμώντας σαν απλός στρατιώτης.

Μύθοι, θρύλοι και δοξασίες για την Πόλη και τον Παλαιολόγο

Λόγω του ότι ο θάνατος του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου δεν έγινε με καμία επισημότητα, αλλά αντίθετα σκοτώθηκε σαν κοινός στρατιώτης, το λαϊκό αίσθημα δεν το έκανε ποτέ αποδεκτό. Αντίθετα δημιουργήθηκαν μύθοι και θρύλοι οι οποίοι μιλούν για εσωτερική προδοσία, αλλά και για «ανάληψη στους ουρανούς» του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου.

Ο θρύλος της Κερκόπορτας
Στην Κωνσταντινούπολη, κοντά στο Παλάτι του Κωνσταντίνου Ζ' Πορφυρογέννητου υπήρχε μια μικρή πόρτα. Η μισή ήταν κάτω από το επίπεδο του εδάφους και λεγόταν Κερκόπορτα ή πύλη του κίρκου, επειδή οδηγούσε σε ένα ιπποδρόμιο (circus) έξω από τα τείχη. Κατά την παράδοση, από αυτήν εισήλθαν πιθανόν από εσωτερική προδοσία στην Πόλη οι γενίτσαροι κατά τη μεγάλη έφοδο στις 29 Μαΐου 1453, διασπώντας έτσι την άμυνα των πολιορκούμενων και προκαλώντας την Αλωση της Κωνσταντινούπολης, αναφέρει το wikipedia.

Ο μαρμαρωμένος βασιλιάς
Η λαϊκή παράδοση αρνήθηκε να πιστέψει τον θάνατο του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου. Ο τελευταίος Βυζαντινός αυτοκράτορας αποτέλεσε σημείο αντίστασης για πολλά χρόνια στη μεταβυζαντινή περίοδο από τον υποδουλωμένο ελληνικό λαό, ο οποίος «γέννησε» και τον θρύλο του «Μαρμαρωμένου Βασιλιά». Σύμφωνα με τον θρύλο λοιπόν, όταν μπήκαν οι Τούρκοι στην Πόλη, «άγγελος Κυρίου» άρπαξε το βασιλιά και τον πήγε σε μια σπηλιά βαθιά στη γη κάτω, κοντά στη Χρυσόπορτα. Εκεί μένει μαρμαρωμένος ο βασιλιάς και καρτερεί να κατεβεί ο άγγελος στη σπηλιά, να τον ξεμαρμαρώσει. Και θα σηκωθεί πάλι ο βασιλιάς και θα μπει στην Πόλη και θα διώξει τους Τούρκους ως την Κόκκινη Μηλιά.

Ο παπάς της Αγια-Σοφιάς
Στους θρύλους για την Αλωση της Πόλης, σημαντικό ρόλο παίζει και η Εκκλησία, η οποία ήταν -τουλάχιστον- η δεύτερη μεγαλύτερη Αρχή στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία μετά τον ίδιο τον αυτοκράτορα. Σύμφωνα λοιπόν με εκκλησιαστικές δοξασίες, την ώρα που μπήκαν οι Τούρκοι στην Αγια-Σοφιά δεν είχε τελειώσει ακόμα η λειτουργία. Ο παπάς που έκανε τη λειτουργία πήρε αμέσως το Αγιο Δισκοπότηρο και μπήκε σε μια πόρτα η οποία σφραγίστηκε αμέσως. Οπως αναφέρεται στις παραδόσεις, είναι θέλημα Θεού να ανοίξει μόνη της η πόρτα όταν επιστρέψει η Κωνσταντινούπολη στους Βυζαντινούς και να βγει από εκεί ο παπάς, να τελειώσει τη λειτουργία.

Τα μισοτηγανισμένα ψάρια
Την ημέρα που έπεσε η Πόλη ένας γέροντας τηγάνιζε ψάρια, και όταν του είπαν «Εάλω η Πόλις», είπε πως για να πιστέψει πως έπεσε η Πόλη, έπρεπε να βγουν τα ψάρια από το τηγάνι. Και σύμφωνα με τις δοξασίες έτσι έγινε, με τον γέροντα μάλιστα να «προφητεύει» πως όταν φύγουν οι Οθωμανοί από την Κωνσταντινούπολη, θα ολοκληρωθεί το τηγάνισμα των ψαριών που είναι τηγανισμένα μόνο από την μία τους πλευρά.

Τι λένε οι ιστορικοί: H Κωνσταντινούπολη έπεσε λόγω παρακμής

Για τους ιστορικούς, ωστόσο, η Αλωση της Κωνσταντινούπολης δεν ήταν παρά μία φυσική εξέλιξη της Ιστορίας, καθώς η Βυζαντινή Αυτοκρατορία, στο τελευταίο διάστημα της ζωής της είχε συρρικνωθεί ουσιαστικά μόνο στην ίδια την Κωνσταντινούπολη, ενώ παράλληλα η θρησκευτική έριδα εκμηδένισε τις όποιες πιθανότητες είχαν οι Βυζαντινοί για να αμυνθούν αποτελεσματικά.

O στρατός του Μωάμεθ

Οπως αναφέρουν οι νεότεροι ιστορικοί, τα τακτικά στρατεύματα του Μωάμεθ έφταναν τους 80.000-100.000 στρατιώτες, οι οποίοι συγκεντρώθηκαν από τις ευρωπαϊκές και ασιατικές επαρχίες. Τα στρατεύματα του Μωάμεθ αποτελούνταν από άριστα εκπαιδευμένο πεζικό και πυροβολικό ενώ ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στην κατασκευή πυροβόλων όπλων και κανονιών. Μάλιστα ο Μωάμεθ, είχε προσλάβει έναν φημισμένο τεχνίτη από την Ουγγαρία τον Ουρβανό, προκειμένου να του κατασκευάσει μεγάλα κανόνια για να γκρεμίσουν της περίφημα τείχη της Κωνσταντινούπολης. Ο Ουρβανός, ο οποίος δούλευε παλαιότερα για τους Βυζαντινούς, δέχθηκε έναντι τεράστιας αμοιβής.

Ο Μωάμεθ γνώριζε επίσης ότι χωρίς να μπορέσει πρώτα να ελέγξει τη θαλάσσια περιοχή της Πόλης πολύ δύσκολα θα κατάφερνε την άλωσή της μόνο από την ξηρά. Γι΄ αυτό αποφάσισε να δημιουργήσει ένα ισχυρό στόλο ο οποίος ωστόσο δεν επέφερε τα αναμενόμενα αποτελέσματα.

Οι υπερασπιστές της Κωνσταντινούπολης

Ο ιστορικός Φραντζης, αναφέρει ότι οι υπερασπιστές της Κωνσταντινούπολης αποτελούνταν από μόλις 4.937 Βυζαντινούς και 2.000 ξένους. Από αυτούς ξεχώριζαν οι 700 κατάφρακτοι στρατιώτες του Γενοβέζου Ιωάννη Ιουστινιάνι Λόγκο, ο οποίος θεωρούνταν ένας από τους καλύτερους πολεμιστές της εποχής του. Στην κρισιμότερη καμπή της μάχης ωστόσο, τραυματίστηκε από ένα βλήμα και έφυγε με το πλοίο του, αποδυναμώνοντας σημαντικά το ηθικό των Βυζαντινών.

Τα προβλήματα στην Κωνσταντινούπολη ωστόσο, εστιάζονταν κυρίως στο θέμα της Ενωσης των Εκκλησιών. Ο Αυτοκράτορας στράφηκε για βοήθεια και προς τα κράτη της Δύσης, χωρίς ωστόσο να έρθουν ποτέ σοβαρές στρατιωτικές ενισχύσεις στην Πόλη. Η Σύνοδος της Φλωρεντίας που επικύρωνε την Ενωση των δύο Εκκλησιών και υπογράφηκε το 1431 από τον αδερφό του Κωνσταντίνου, Ιωάννη, δεν έγινε ποτέ αποδεκτή από τον βυζαντινό πληθυσμό, οι οποίοι με επικεφαλής τον μέγα δούκα Λουκά Νοταρά αντιδρούσαν πεισματικά. Ο ίδιος ο Νοταράς, όταν έπεσε η Κωνσταντινούπολη μάλιστα, προσέγγισε τον Μωάμεθ, με την παράδοση να αναφέρει ότι του παρέδωσε τα πλούτη του με αποτέλεσμα τον θάνατό του, καθώς ο Οθωμανός Σουλτάνος εξοργίστηκε με το γεγονός ότι δεν βοήθησε ποτέ τον αυτοκράτορά του....

Η πλειονότητα των παραδόσεων όμως, απορρίπτει το γεγονός της Αλωσης της Πόλης λόγω της στρατιωτικής δύναμης του Μωάμεθ και της παρακμής του Βυζαντίου. Προσέθεσε τη μεταφυσική παρεμβολή με ιστορίες όπως ο «Μαρμαρωμένος Βασιλιάς» ή τους θρύλους για την «Κερκόπορτα», προκειμένου να κρατήσει ψηλά το εθνικό στοιχείο των Ελλήνων, το οποίο αντιμετώπισε τα 400 χρόνια της Οθωμανικής κυριαρχίας.

Ανοίγει εκ νέου τη Δευτέρα 1η Ιουνίου το Άγιο Όρος για τους πιστούς.

Ανοίγει εκ νέου τη Δευτέρα 1η Ιουνίου το Άγιο Όρος για τους πιστούς.

Σύμφωνα με απόφαση της Ιεράς Κοινότητας επιτρέπεται μόνο η έκδοση ειδικών διαμονητηρίων με ανώτατο όριο δεκαπέντε άτομα ανά Ίερά Μονή, πέντε ανά Κυριακό έκαστης Κοινοβιακής Σκήτης, δύο ανά Κυριακό Ιδιορρύθμου Σκήτης και ένα ανά Ιερό Κελί, Καλύβη ή Ησυχαστήριο.

Βάσει της εγκυκλίου απαγορεύεται αυστηρώς η μετακίνηση των προσκυνητών μεταξύ των ιερών μονών.

Επιπλέον αναφέρεται ότι η είσοδος των εργαζομένων  και των απαραίτητων επαγγελματιών θα γίνεται κατόπιν υποβολής αιτολογημένου αιτήματος εις την Ιερά Επιστασία ακόμη και για όσους διαθέτουν εργατικό ή τιμής ένεκεν διαμονητήριο σε ισχύ.

Την Εγκύκλιο υπογράφουν οι Αντιπρόσωποι και Προϊστάμενοι των είκοσι Ιερών Μονών του Αγίου Όρους και απευθύνεται στις Ιερές Μονές του Αγίου Όρους και των εξαρτημάτων αυτών.

Οι σύγχρονοι αναζητητές του Χριστού

Γράφει ο Αιμίλιος Πολυγένης

Η πλέον «μοδάτη» και «κουλτουριάρικη» έκφραση που θα χρησιμοποιήσουν οι περισσότεροι για να περιγράψουν τη σχέση τους με τον Θεό, μισοκλείνοντας ελαφρώς τα βλέφαρα για να προσδώσουν φιλοσοφικότητα και υψηλή διανοητικότητα στην βαρυσήμαντη απάντησή τους, είναι: «εγώ αναζητώ.. ψάχνω να βρω τον Θεό!»
Ειλικρινά, ποτέ δεν θα μπορούσα να υποβιβάσω την ειλικρινή αναζήτηση του Θεού. Αυτό όμως που με προβληματίζει είναι ότι σπανίως ενδιαφέρεται κάποιος να φθάσει πραγματικά στον Θεό.
Η αίσθηση συναισθηματικής κάλυψης από την αφηρημένη και αδιάφορη «αναζήτηση της αλήθειας και του Θεού», λειτουργεί πάντοτε ως πρόφαση που μπορεί να συντροφεύει μέχρι «τας δυσμάς του βίου».
Ελλοχεύει ο κίνδυνος να προσλάβουμε ως πρότυπο για την πνευματική μας ζωή την «πτωχική Ιθάκη» του Καβάφη, όπου σημασία δεν έχει ο προορισμός αλλά το ταξίδι!
Και έτσι κανείς δεν βιάζεται να φθάσει και να βρει τον Θεό, αφού το ταξίδι έχει αξία!
Το χειρότερο είναι ότι ακούς ακόμα και ιερείς να επικαλούνται για τον εαυτό τους την «αναζήτηση του Θεού».
Μα ο ιερέας δεν μπορεί να αναζητά τον Κύριο, αλλά πρέπει να τον έχει ήδη βρει και μάλιστα να Τον ακολουθεί με πιστότητα και ακρίβεια!
Ο ιερέας το μόνο που πρέπει να αναζητά, αναφορικά με τον Θεό, είναι η προσωπική κάθαρσή του και ο εσωτερικός του φωτισμός στην πορεία προς την θέωσή του.
Οι μαθητές του Χριστού, οι κατοπινοί Απόστολοι, έλεγαν «ευρήκαμεν τον Μεσσίαν». Διότι πώς θα μπορούσαν να είναι μαθητές του Χριστού, να μαθητεύουν δηλαδή κοντά Του, εάν δεν τον είχαν ακόμα βρει;
Πώς είναι δυνατόν οι ιερείς να είναι μαθητές του Χριστού, εάν δεν έχουν βρει ακόμα τον Χριστό (sic!);
Και η ευθύνη γίνεται ασύγκριτα βαρύτερη εάν θυμηθούμε τον προτρεπτικό λόγο του Κυρίου «ο ακολουθών εμοί, ου μη περιπατήσει εν τη σκοτία, αλλ' έξει το φως της ζωής».
Δεν πάμε απλά και μόνο να συναντήσουμε τον Χριστό! Δεν φθάνει να τον βρούμε! Πρέπει μετά να τον ακολουθήσουμε κιόλας!
Αυτό το τελευταίο, το να ακολουθήσουμε τον Χριστό, είναι ουσιαστικά το μόνο ζητούμενο.
Μα, για να ακολουθήσεις κάποιον, πρέπει να τον αγαπάς! Ποιός αγαπά τον Χριστό; Μας το είπε ο ίδιος: «εάν αγαπάτε με, τας εντολάς τας εμάς τηρήσατε».
Ακολουθώ τον Χριστό σημαίνει αγαπώ τον Χριστό. Αγαπώ τον Χριστό, σημαίνει τηρώ τις εντολές του Χριστού!
Θες να δεις πόσο πολύ έχει αλλοιωθεί το ευαγγελικό μήνυμα;
Η «εκσυγχρονισμένη» και «ψαγμένη» θεολογία του 21ου αιώνος, είναι η θεολογία της «συνάντησης» με τον Θεό, ως «αμοιβαία κίνηση» και «οντολογική έλξη».
Σήμερα προβάλλεται η «λατινογενής» άποψη ότι η αναζήτηση του Θεού, θα οδηγήσει στον Θεό. Λάθος μέγα και πλάνη οικτρά!
Οι σύγχρονοι αναζητητές του Χριστού, Τον ψάχνουν χωρίς να προσεύχονται, χωρίς να νηστεύουν, χωρίς να έχουν πνευματικό, χωρίς το ένα, χωρίς το άλλο, χωρίς χωρίς... Απροϋπόθετα δηλαδή!
Ο ίδιος ο Χριστός μας είπε ότι «εάν τις αγαπά με, τον λόγον μου τηρήσει, και ο Πατήρ μου αγαπήσει αυτόν, και προς αυτόν ελευσόμεθα...».
Ο Θεός έρχεται σε εμάς, εάν προηγουμένως τηρούμε τις εντολές του Θεού, ως απαύγασμα της αγάπης μας προς Αυτόν!
Δηλαδή, τηρείς τις εντολές του Θεού; Αγωνίζεσαι να πετύχεις την κάθαρση από τα πάθη;
Εκκλησιάζεσαι στους Οίκους του Θεού; Μετέχεις ενεργά στα Μυστήρια της Εκκλησίας; Είσαι «πράος και ταπεινός τη καρδία»;
Νηστεύεις, προσεύχεσαι, θύεις την ψυχή σου, τις επιθυμίες και τα «δικαιώματά» σου υπέρ του Θεού; Αγωνίζεσαι να εφαρμόσεις τα δικαιώματα του θεού μέσα σου αλλά και γύρω σου;
Όλα αυτά και τόσα άλλα που συνοψίζονται στην έκφραση «ορθόδοξη αγιοπατερική πνευματικότητα» είναι η δική σου συμμετοχή στην αναζήτηση του Θεού!
Τα κάνεις όλα αυτά και όσα άλλα μεταφέρει η Ιερά Παράδοσή μας; Ε, τότε ναι! Ο Θεός έρχεται να σε συναντήσει, όπως ακριβώς το υποσχέθηκε: «έρχομαι προς υμάς».
Και η «συνάντηση» ξέρεις πού θα γίνει; Στον χώρο της καρδιάς σου. Της καρδιάς που Του χάρισες υπακούοντας στην πρόσκλησή Του: «Υιέ μου, δος μοι σην καρδίαν».
Έχεις αναρωτηθεί με ποιόν τρόπο «συναντιέσαι» με τον Χριστό; Όταν η καρδιά σου (που πλέον Του ανήκει!) με την Χάρη του Θεού μεταπλάθεται (για να πούμε καλύτερα αναπλάθεται) σε Βηθλεέμ και ο ίδιος ο Χριστός γεννιέται εκεί, μέσα στην εσωτερική σου φάτνη.
Μέγα Μυστήριο καλύπτει αυτή την ανάπλαση, θέτοντας πολύ έξω από τα χωροχρονικά όρια της κτιστής πραγματικότητος, αυτήν την κατά παραχώρηση θεία οικονομία!
Στο σημείο αυτό τελειώνει η ετερότητα με τον Θεό και βιώνεται «αρρήτως και μυστικώς» το «ζω δε ουκέτι εγώ, ζει εν εμοί Χριστός».
Ωραία λοιπόν, ακολουθείς τον Χριστό και όλα πάνε καλά. Τελείωσες; Όχι βέβαια! Ο αθλητής στεφανώνεται εάν και εφόσον ολοκληρώσει το αγώνισμα, «εάν και τελειώσει αυτό».
Καμία εξαιρετική εκκίνηση αθλητή σε αγώνα δεν επιβραβεύεται, εάν ο αθλητής εγκαταλείψει τον αγώνα και δεν φθάσει στο τέρμα του.
Πρέπει να ακολουθώ τον Χριστό μέχρι την τελευταία πνοή της ζωής μου, σηκώνοντας αγόγγυστα το βάρος της πνευματικής ζωής, αφού «όστις θέλει οπίσω μου ελθείν, απαρνησάσθω εαυτόν, και αράτω τον σταυρόν αυτού και ακολουθείτω μοι», διότι «στενή και τεθλιμμένη η οδός η απάγουσα εις την ζωήν».
Πόσο παράταιρη και απόκοσμη φαίνεται η ευαγγελική προσέγγιση της σωτηρίας μας, εάν την συγκρίνουμε με τα κηρύγματα «εύκολης, γρήγορης και ευχάριστης» πνευματικής ζωής που προσφέρονται απλόχερα στην εποχή των φαστ-φουντ λύσεων.
Με αμηχανία παρατηρείς ιερείς και μοναχούς να μοιράζουν οδηγίες χαράς και ευτυχίας, διατροφικής ευεξίας, ψυχολογικής ενδυνάμωσης και συναισθηματικής πληρότητος, συντηρώντας ένα ανάλαφρο και απελευθερωμένο «πνευματικό» lifestyle.
Η δικαιολογία βέβαια που προβάλλεται για την «εκμοντερνισμένη» αυτή προσέγγιση του Θεού, είναι ότι αυτή η προσέγγιση έχει σκοπό να προσελκύσει τους νέους κοντά στον Θεό.
Μα, θα απαντήσουμε εμείς, ο Χριστός είπε «έρχου και ίδε» και όχι «άκου και χαλάρωσε»!
Διότι εάν καλέσεις έναν νέο κοντά στην Εκκλησία, παρουσιάζοντας την πνευματική ζωή διαφορετική από ό,τι στην πραγματικότητα είναι, σε ποιό ακριβώς χρονικό σημείο θα του πεις αργότερα, ότι τον παγίδεψες δρώντας προπαγανδιστικά;
Εάν εσύ ζεις τον Χριστό, να είσαι βέβαιος ότι όποιος είναι δίπλα σου θα ζει και αυτός τον Χριστό.
Η προσωρινή παρέκκλιση από την ακρίβεια της Αγιοπνευματικής μας Παραδόσεως εάν γίνει μόνιμη, θα οδηγήσει πολύ γρήγορα στην ανάγκη της προσωρινής παρέκκλισης από την προσωρινή παρέκκλιση και μετά από λίγο στην προσωρινή παρέκκλιση, από την προσωρινή παρέκκλιση της προσωρινής παρεκκλίσεως και πάει λέγοντας όπως ακριβώς και η σωτηρία μας θα πάει περίπατο.
Ο Χριστός μας είπε ότι ούτε ένα «γιώτα» δεν μπορούμε να αλλάξουμε από το Ευαγγέλιο και εμείς σήμερα επιδιώκουμε να αλλάξουμε τα πάντα στο Ευαγγέλιο και να αφήσουμε μόνο το «γιώτα» απείραχτο και αυτό γραμμένο με «ύψιλον»!

Εκκλησιασμός σε εποχές πανδημίας

 Κατά κοινή ομολογία, η ένταση της πανδημίας, την οποία ζήσαμε τους προηγούμενους μήνες, άφησε βαθιά σημάδια στο σώμα της Εκκλησίας. Από τη μια μεριά η στέρηση του εκκλησιασμού και οι ακραίες φωνές που ακούστηκαν εναντίον των αποφάσεων των Επισκόπων μας, αλλά και ο αφιλάνθρωπος παραλογισμός του ότι κανείς δεν μπορεί να κολλήσει ιό μέσα στους ναούς, από την άλλη η επιλογή κάποιων ιερέων να επιτρέψουν, ως μη όφειλαν, επιλεκτικά τον εκκλησιασμό σε φίλους και γνωστούς και βέβαια όσα ακούγονται και συζητιούνται για το μυστήριο της θείας ευχαριστίας, είναι φυσικό να προκαλούν αναστάτωση, αμφιβολίες και σκέψεις στη συντριπτική πλειοψηφία των πιστών.
Στο ταραγμένο αυτό περιβάλλον, νομίζω ότι η πίστη στον Χριστό και η παραμονή εντός εκκλησιαστικών πλαισίων – αφού εκτός Εκκλησίας, μη γελιόμαστε, δεν υπάρχει σωτηρία – αποτελούν τους ασφαλέστερους φρουρούς της ψυχής μας, τους καλύτερους πλοηγούς της πορείας μας στη ζωή αυτή. Με προσοχή όπου χρειάζεται, με προφύλαξη και τήρηση των μέσων υγιεινής όπου επιβάλλεται, αλλά και με προσωπική συνάντηση με τον Αναστημένο Χριστό, μέσα από την εκκλησιαστική τελετουργική και λειτουργική ζωή.
Και βέβαια προκύπτει αμέσως η απορία αν αυτός ο συνδυασμός είναι εφικτός. Νομίζω ότι είναι αν δούμε την ζωή μας στα πλαίσια εκείνα που η εκκλησιαστική μας παράδοση διδάσκει: αφιερωμένη στον Χριστό, αλλά και με την λογική χρήση των επιστημονικών κατακτήσεων. Ίσως δημιουργείται η απορία αν αυτό είναι εφικτό. Πιστεύω πως είναι, αν αποβάλουμε μεσαιωνισμούς και την τάση να προσπαθούμε να αναγκάσουμε τον Θεό να θαυματουργήσει όχι για την ανακούφιση του ανθρώπινου πόνου, αλλά για να βρεθεί έρεισμα για την υπέρβαση της δυσπιστίας που αρκετούς βασανίζει ενδόμυχα, χωρίς να τολμούν να την εξωτερικεύσουν. Ποιος άλλωστε δεν θα πίστευε ακράδαντα σε ένα Θεό που θα θαυματουργούσε απροκάλυπτα; Έτσι όμως δεν εκδηλώνουμε την πίστη μας, αλλά προσπαθούμε πλαγίως να καλύψουμε την απιστία μας. Θα δώσω ορισμένα παραδείγματα.
Κακώς, κατά την άποψή μου, έχει ανοίξει η συζήτηση για τη θεία κοινωνία και τους τρόπους μετάδοσής της – που στην ουσία αφορά το τι στην πραγματικότητα κοινωνούμε και όχι το πώς – με τη συμμετοχή και κληρικών. Η προσέλευσή μας στην μετάληψη στηρίζεται στην πίστη, και η έννοια της πίστης είναι εκ διαμέτρου αντίθετη από την έννοια των αποδείξεων. Ό,τι αποδεικνύεται δεν το πιστεύω, το παραδέχομαι. Πιστεύω αυτό που δεν βλέπω, αλλά η καρδιά μου με οδηγεί σε αυτό. Προσερχόμενοι δε στην θεία ευχαριστία και κοινωνώντας από το κοινό ποτήριο της ζωής, την πίστη μας αυτή ομολογούμε.
Άρα, κακώς μπαίνουμε στη συζήτηση των αποδείξεων. Γιατί αφενός μεν τίποτε σχετικό δεν μπορεί να αποδειχθεί, αφετέρου δε, αυτός που θα προσερχόταν να κοινωνήσει έχοντας λογικά και με αποδείξεις πειστεί για το ότι δεν θα κολλούσε ιούς κοινωνώντας θα έμοιαζε με εκείνον που – κατά τον απόστολο Παύλο – θα «ψώμιζε» τα υπάρχοντά του και θα «παρέδιδε» το σώμα του να καεί, χωρίς αγάπη. Ο απόστολος είναι σαφής: αν ενεργήσω έτσι «ουδέν ωφελούμαι». Δεν θα κοινωνήσω λοιπόν γιατί έχω αποδείξεις ότι δήθεν δεν θα μολυνθώ. Θα κοινωνήσω παραδίδοντας τον εαυτό μου και τη ζωή μου «Χριστώ τω Θεώ», αναγνωρίζοντάς Τον ως Κύριο της ζωής και του θανάτου. Στα πλαίσια αυτά η συζήτηση περί αποδείξεων περιττεύει, νόημα έχει μόνο η έκθεση του βιώματος και της εμπειρίας της Εκκλησίας.
Από την άλλη πλευρά, η περίσταση είναι τέτοια, που δεν υπάρχει χώρος για διαφωνίες και διαιρέσεις. Δεν έχουμε την πολυτέλεια να μαλώνουμε και να αυτοανακηρυσσόμαστε κριτές των άλλων, οι χριστιανοί. Έτσι ούτε τον αδύναμη αδελφό στηρίζουμε, ούτε την έξωθεν καλή μαρτυρία για την Εκκλησία μας αποκομίζουμε. Ποιος άραγε έχει το δικαίωμα να κρίνει την αδυναμία – όχι την κακόβουλη επίθεση ή την πολεμική – του άλλου; Το γράφω αυτό επειδή διαβάζω ειρωνικά σχόλια για τη χρήση μάσκας και αντισηπτικών στους ναούς, από ανθρώπους όμως που νιώθουν την ανάγκη να εκκλησιαστούν. Ποιος κρίνει, με ποια άραγε κριτήρια, αλλά και με ποιο δικαίωμα ασκεί έργο που αποτελεί προνόμιο μόνο του «ετάζοντος καρδίας και νεφρούς»;
Όχι, δεν έχει ανάγκη από κριτές και ιεροεξεταστές η εποχή μας. Ας θυμηθούμε την παραβολή του Τελώνη και του Φαρισαίου. Η περίσταση και ο κόσμος έχουν ανάγκη από τον λόγο αγάπης μιας μάνας Εκκλησίας, που ασκώντας την πνευματική πατρότητα στο έπακρο θα σκύψει πάνω στον πονεμένο, προβληματισμένο και αγωνιώντα ή φοβισμένο άνθρωπο, θα βάλει λάδι στις πληγές του και θα του δείξει τον δρόμο της αγάπης του Χριστού. Ίσως κάποιοι θα επικαλεστούν εδώ ιστορίες της Παλαιάς Διαθήκης, με σκληρές και απόλυτες τιμωρίες απίστων και ολιγοπίστων. Σε αυτούς θα πω ότι ο λόγος για τον οποίο χρησιμοποιούμε στις ακολουθίες κομμάτια της Παλαιάς Διαθήκης, αλλά στα κύρια σημεία της λειτουργικής ζωής διαβάζουμε αποσπάσματα της Καινής Διαθήκης, ο λόγος για τον οποίο η Παλαιά δεν αρκούσε και έπρεπε να συμπληρωθεί με την Καινή, είναι επειδή «παρήλθε η σκιά του νόμου της Χάριτος ελθούσης».
Αυτή τη Χάρη του ζώντος Θεού πρέπει να προσπαθούμε να αντανακλούμε οι χριστιανοί στις μέρες μας. Με επιείκεια αλλά και ανυποχώρητοι ενώπιον των βασικών αρχών της πίστης και της παράδοσής μας, με αγάπη, αλλά και αντίλογο όταν μας λοιδορούν ή μας περιπαίζουν. Σε κάθε όμως περίπτωση, με την χαρακτηριστική των χριστιανών διάκριση, φιλανθρωπία και ευγένεια. Να σταθούμε δίπλα στον αδελφό μας που φοβάται, να τον στηρίξουμε με λόγο και με το παράδειγμά μας, να μην τον κάνουμε να νιώσει απόβλητος και αμαρτωλός, να τον βοηθήσουμε να σταθεί δίπλα μας χωρίς ενοχές και αναστολές. Και αναφέρομαι βέβαια όχι σε εκείνους που αποφάσισαν να διαφοροποιηθούν, αλλά στους πολλούς που πιστεύουν αλλά κλονίζονται.
Αυτό είναι το χρέος μας ως χριστιανών, όχι ακολουθώντας την κατάκριση των φαρισαίων «να κλείσουμε την Βασιλεία του Θεού» ενώπιον των ανθρώπων, κι έτσι ούτε εμείς να μπορέσουμε να εισέλθουμε, αλλά ούτε και εκείνους να τους αφήσουμε να μπουν. Κι αυτά δεν θέλουν αυστηρότητες, ειρωνείες, εξυπνακισμούς και επιθετικότητα. Θέλουν αγάπη, στήριξη, αδελφικό πνεύμα και όχι «πολιτικής» υφής τακτικές, ρητορείες και βερμπαλισμούς, που ίσως πριν είκοσι χρόνια να έπιαναν τόπο, αλλά στο νέο κοινωνικό τοπίο που έχει διαμορφωθεί ούτε καν εισακούονται. Καλή η παράδοση και σεβαστή, αλλά η μόνιμη και στείρα επίκλησή της, ως «επιχείρημα» μόνο κακό κάνει στο σκοπό αυτό.
Δεν χρειάζονται πολλά λόγια, ούτε χολή, ούτε επιθετικότητα. Λίγα και καλά αρκούν. Κάποτε πριν χρόνια αγαπητός και εξαίρετος συνάδελφος με είχε ρωτήσει κατ’ ιδίαν αν πράγματι πιστεύω στον Χριστό. Στην θετική μου απάντηση, είχε επανέλθει με ειρωνικό ύφος, ρωτώντας με αν Τον είχα δει ποτέ. Και αυθόρμητα το απάντησα ότι Τον βλέπω σχεδόν κάθε εβδομάδα. Με κοίταξε τότε περίεργα και ρώτησε πού. Του απάντησα: κάθε Κυριακή, Τον συναντώ αναστημένο και ένδοξο μέσα στο δισκοπότηρο.
Αν αυτό καταφέρουμε να διδάξουμε και να περάσουμε στους αδελφούς μας, τα νέφη του φόβου θα διαλυθούν χωρίς να χρειάζονται αποδείξεις και τεκμήρια. Θα διαλυθούν στο φως του Χριστού, που λάμποντας στη ζωή του αδελφού μας, θα καταυγάζει και τη δική μας ύπαρξη. Αλλιώς «ματαία η πίστις ημών». Δεν είναι προσωπική υπόθεση η σωτηρία μας, όσο κι αν προσωπική είναι η σχέση μας με τον Χριστό, που όμως εν ημέρα κρίσεως για την συμπεριφορά μας στους αδελφούς μας θα μας ρωτήσει, καθώς ο ίδιος μας λέει στο Ευαγγέλιό Του.

Μ.Γ. Βαρβούνης
Ο καθηγητής κ. Μ. Γ. ΒΑΡΒΟΥΝΗΣ είναι Πρόεδρος του Τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης

Η ΑΝΑΛΗΨΗ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ

Η σωματική Του παρουσία που ακόμη υπάρχει και θα υπάρχει έως της συντελείας του κόσμου είναι στο ιερό μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας

Η Ανάληψη, που ακολουθεί την Ανάσταση, είναι μία δεσποτική εορτή. Είναι αμέσως μετά το διάστημα των σαράντα ημερών, που ο Κύριος εμφανιζόταν συχνά στους μαθητές του. Στο διάστημα αυτό ο Κυριος, με τις συνεχείς εμφανίσεις Του αλλά και εξαφανίσεις Του, πρώτον αποδεικνύει το γεγονός της Αναστάσεως Του και δεύτερον γυμνάζει πνευματικά τους μαθητές Του. Πρέπει οι μαθητές Του και μελλοντικοί Απόστολοι να χειραφετηθούν από τη συνεχή σωματική αίσθηση και αντίληψη του Χριστού. Τους προετοιμάζει ώστε να Τον επιζητούν με τα πνευματικά τους μάτια στο επόμενο διάστημα της δικής τους αποστολής προς τα έθνη. Έτσι η ένσαρκος παρουσία του Κυρίου στη γη, που άρχισε με τη γέννησή Του, εδώ σταματά. Όμως, ο ένσαρκος Κύριος θα ξαναφανεί. Τότε: “φανήσεται το σημείον του υιου του ανθρώπου εν τω ουρανώ, και τότε κόψονται πάσαι αι φυλαὶ της γης και οψονται τον υιὸν του ανθρώπου ερχόμενον επὶ των νεφελων του ουρανού μετὰ δυνάμεως και δόξης πολλής” (Ματθ. Κδ΄30). Μέχρι τότε οι πιστοί ανά τους αιώνες μαθαίνουμε να ζούμε με τη διαρκή, αόρατη παρουσία Του, όπως ο Ίδιος τόνισε: “και ιδοὺ εγὼ μεθ' υμών ειμι πάσας τας ημέρας έως της συντελείας του αιώνος. Αμήν.” (Μτθ. κη΄20). Βεβαίως η σωματική παρουσία του Κυρίου δεν εξέλειπε εντελώς. Η σωματική Του παρουσία που ακόμη υπάρχει και θα υπάρχει έως της συντελείας του κόσμου είναι στο ιερό μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας. Στον άρτο και τον οίνο, που μεταβάλλονται σε σώμα και αίμα Κυρίου. Έτσι ο πιστός μπορεί να δεχθεί τον Κύριο μέσα του και Εκείνος να εισέλθει μέχρι και το τελευταίο του κύτταρο, να εισδύσει στην ουσία της ύπαρξής του, και εντέλει ο δεχόμενος τον Κύριον να θεωθεί.
του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου, δάσκαλος

ΤΟ ΓΕΓΟΝΟΣ
Σύμφωνα με το Ευαγγέλιο του Λουκά, ο Κύριος οδήγησε τους μαθητές Του προς το δρόμο της Βηθανίας και το όρος των Ελαιών. Εκεί, αφού σήκωσε τα χέρια Του, τους ευλόγησε (Λούκ. κδ΄50). Έτσι, “εγένετο εν τω ευλογειν αυτὸν αυτοὺς, διέστη απ' αυτών και ανεφέρετο εις τον ουρανόν. και αυτοὶ προσκυνήσαντες αυτον υπέστρεψαν εις Ιερουσαλὴμ μετὰ χαράς μεγάλης” (Λούκ. κδ΄51-51). Αλλά πώς ανελήφθη; Και με την ανθρώπινη Του φύση! Έτσι την ανθρώπινή Του φύση, την ενωμένη με τη Θεία Του υπόσταση, που την ένωσε αχωρίστως, ατρέπτως, ασυγχύτως και αδιαιρέτως, την πήρε και την τοποθέτησε πάνω από Αγγέλους και Αρχαγγέλους, ψηλότερα από Χερουβείμ και Σεραφείμ, δίπλα στο θρόνο του Θεού Πατέρα. Με απλά λόγια ο Κύριος θέωσε και την ανθρώπινη φύση Του, δίνοντας μας μια ιδέα για το πώς θα είναι τα σώματα των αναστημένων πιστών κατά την Δευτέρα του Κυρίου Παρουσία.

ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΠΕΝΤΗΚΟΣΤΗ
Αξίζει να τονιστεί πως η Ανάληψη οδηγεί στην Πεντηκοστή, τη γενέθλια ημέρα της Εκκλησίας μας. Κι αυτό διότι ο Κύριος είχε υποσχεθεί, πριν την Ανάληψη Του, ότι θα τους έστελνε το Άγιο Πνεύμα. Πράγμα που τελικά έγινε δέκα ημέρες αργότερα. Ο Κύριος Ιησού Χριστός ανήλθε στους ουρανούς, αλλά δεν εγκατέλειψε το ανθρώπινο γένος, για το οποίο έχυσε το τίμιο Αίμα Του. Μπορεί να κάθισε στα δεξιά του Θεού (Μάρκ. ιστ΄ 19), στους ουρανούς, όμως η παρουσία Του εκτείνεται ως τη γη και ως τα έσχατα της δημιουργίας. Άφησε στη γη την Εκκλησία Του, η οποία είναι το ίδιο το αναστημένο, αφθαρτοποιημένο και θεωμένο σώμα Του, για να είναι το μέσον της σωτηρίας όλων των πιστών ανθρώπινων προσώπων. Νοητή ψυχή του σώματός Του, της Εκκλησίας δηλαδή, είναι ο Παράκλητος, το Πνεύμα της Αληθείας (Ιωάν. ιε΄26), ο οποίος επεδήμησε (ήρθε και εγκαταστάθηκε) κατά την ημέρα της Πεντηκοστής σε αυτό, για να παραμείνει εως τη συντέλεια του κόσμου.

Η ΣΥΜΦΙΛΙΩΣΗ
Κατά το γεγονός της Αναλήψεως, πραγματοποιήθηκε εμπράκτως η συμφιλίωση του Θεού με το ανθρώπινο γένος. Διαλύθηκε η παλιά έχθρα, τελείωσε ο μακροχρόνιος πόλεμος. Κι αυτό συνέβαινε πριν απ' αυτό το γεγονός, όχι επειδή μισούσε ο Θεός τον άνθρωπο, αλλά επειδή ο άνθρωπος επιδείκνυε αδιαφορία και αχαριστία. Και τώρα, η αλλαγή δεν έγινε εξαιτίας ανθρωπίνων κατορθωμάτων ή αλλαγής στάσης και συμπεριφοράς, αλλά λόγω της απροσμέτρητης αγάπης και του ενδιαφέροντος του Θεού. Ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος προσθέτει: “Τώρα στην Ανάληψη, εμείς που δεν ήμασταν άξιοι να κατοικούμε στον παράδεισο, (...) εμείς οι ανάξιοι, ανεβαίνουμε στον ουρανό. Τα χερουβείμ, παλαιά, φυλάγανε τον παράδεισο για να μην μπούμε ξανά και τώρα εμείς τα υπερβαίνουμε. Η ανθρώπινη φύση, στο πρόσωπο του Χριστού, έτυχε τιμής που δεν έτυχε η φύση των αγγέλων. Ο Θεός έγινε άνθρωπος. Δεν έγινε άγγελος. Ενώθηκε μόνο με την ανθρώπινη φύση. Και οι άγγελοι δεν ζηλεύουν, αντίθετα χαίρονται, διότι χαρά των αγγέλων είναι η προκοπή μας και πόνος τους η εξαθλίωσή μας.”

Ο ΜΕΣΙΤΗΣ ΚΥΡΙΟΣ
Για την αλλαγή αυτή οφείλουμε ευγνωμοσύνη στον Χριστό. Αυτός ο Ίδιος, κι όχι κάποιος άγγελος, έγινε μεσίτης. Ο Θεός ήταν οργισμένος με μας και εμείς τον μισούσαμε. Και μας συμφιλίωσε ο Υιός Του. Μας συμφιλίωσε δεχόμενος την τιμωρία που έπρεπε να επιβάλει σε μας. “Εξηγόρασεν εκ της κατάρας του νόμου γενόμενος υπέρ ημών κατάρα” (Γαλ. γ΄ 13). Δέχτηκε την τιμωρία του ουρανού, δέχτηκε και τις προσβολές των ανθρώπων. “Οι ονειδισμοί των ονειδιζόντων σε επέπεσον επ’ εμέ” (Ψαλμ. Ξη΄10). Πολλές φορές μιλούμε για τη μεσιτεία της Παναγίας και των αγίων ξεχνώντας ότι μεσίτης πάνω απ’ όλους τους αγίους είναι ο Ίδιος ο Χριστός. Αυτός ως άνθρωπος συνεχώς μεσιτεύει για μας τους ελεεινούς αδελφούς Του. Όπως ακριβώς παίρνουμε κάτι από τη σοδειά μας και το προσφέρουμε στο Θεό για να τον ευχαριστήσουμε και να ευλογήσει όλη τη σοδειά μας, έτσι ακριβώς και ο Χριστός την ανθρώπινη φύση, που προσέλαβε στη μήτρα της Αειπαρθένου Μαρίας την κάνει προσφορά στον Θεό, για να ευλογηθεί όλο το ανθρωπινο γενος. Ακόμη προσθέτει ο Ιερός Χρυσόστομος: “Ενώ πλαστήκαμε από τον Θεό κατ’ εικόνα και ομοίωσή Του, ο άνθρωπος δεν πρόσεξε και ωμοιώθη τοις κτήνεσι. Το να σέρνεται ένα φίδι είναι φυσικό, το να σέρνεται, όμως, ένας αετός είναι εσχάτη κατάπτωση. Μερικές φορές, ο άνθρωπος γίνεται χειρότερος των ζώων. Έτσι ο Ησαΐας λέγει, «έγνω βους τον κτησάμενον, και όνος την φάτνη του κυρίου αυτού· Ισραήλ, δε, εμέ ουκ έγνω» (Ησαΐας α΄ 3) … Για να μας συνετίσει ο Κύριός μας, βάζει διδασκάλους τα έντομα. «Πορεύθητι προς τον μύρμηγκα, και ζήλωσον τας οδούς αυτού» (Παροιμ. Στ΄6). Εμείς οι κατώτεροι των ζώων, τα παιδιά του διαβόλου, με την Ανάληψη του Χριστού γίναμε ανώτεροι και από τους αγγέλους.

Απολυτίκιο:
Ανελήφθης εν δόξη, Χριστό ο Θεός ημών,
χαροποιήσας τους Μαθητάς, τη επαγγελία του Αγίου Πνεύματος,
βεβαιωθέντων αυτών διά της ευλογίας, ότι Συ ει ο Υιός του Θεού,

Αίρονται οι περιορισμοί για το Άγιον Όρος – Οι κανόνες από 1η Ιουνίου

Τα απανωτά αιτήματα επισκεπτών και η χαλάρωση των μέτρων της πολιτείας, που είχαν επιβληθεί, λόγω του κορονοϊού, αίρουν την απαγόρευση εισόδου στο Άγιον Όρος. Μετά από πολύωρη συνεδρίαση η Ιερά Κοινότητα αποφάσισε να δέχεται πλέον προσκυνητές, αλλά πολύ μικρό αριθμό και μόνο με πρόσκληση των Μονών. Από τη Δευτέρα 1 Ιουνίου και μέχρι νεοτέρας, επιτρέπεται η έκδοση μόνο ειδικών διαμονητηρίων. Οι επισκέπτες δεν μπορούν να επισκέπτονται όποια Μονή θέλουν, παρά μόνο για προσκύνημα, ενώ μικρός είναι ο αριθμός που θα δέχεται κάθε Μονή ή εξάρτημα.
Συγκεκριμένα, καθημερινά μπορούν να μπαίνουν στην Αθωνική Πολιτεία μόνο 15 άτομα για κάθε μοναστήρι, 5 άτομα για κάθε κοινοβιακή σκήτη (Αγίου Ανδρέα, Τιμίου Προδρόμου, Προφήτη Ηλία), 2 άτομα για κάθε ιδιόρρυθμη σκήτη (Αγία Άννα, Καυσοκαλύβια, Νέα Σκήτη, κ.ά.) και μόνο 1 άτομο για κάθε Κελλί, Καλύβη ή Ησυχαστήριο. Τα ειδικά διαμονητήρια θα εκδίδονται από την Ιερά Κοινότητα σε συνεννόηση με τις Μονές και ο αριθμός των επισκεπτών θα τηρείται αυστηρά και χωρίς καμία παρέκκλιση. Στην απόφαση της Ιεράς Κοινότητας αναφέρεται ότι απαγορεύεται η μετακίνηση των προσκυνητών από Μονή σε Μονή -θα υπάρχει ωστόσο ανοχή για όσους θέλουν να επισκεφτούν άλλη
Μονή, αλλά μόνο για λίγη ώρα, λ.χ. για προσκύνημα-, ενώ πληροφορίες του ethnos.gr αναφέρουν πως τα μέτρα και οι περιορισμοί θα χαλαρώνουν όσο περνά ο καιρός και ειδικά μέσα στο καλοκαίρι. Υπάρχει όμως η σκέψη μεταξύ των μοναχών να επιστρέψουν οι απαγορεύσεις τον χειμώνα, όλα πάντως θα εξαρτηθούν από το πώς θα εξελιχθεί η κατάσταση αναφορικά με τον κορονοϊό το φθινόπωρο στην Ελλάδα.
Όσον αφορά τους εργαζόμενους στο Περιβόλι της Παναγίας, η Ιερά Κοινότητα αποφάσισε αυτοί να μπαίνουν με αιτιολογημένο αίτημα, στο οποίο θα γράφεται αναλυτικά πού και τι είδους υπηρεσίες θα προσφέρουν. Οι Μονές και τα εξαρτήματα θα καταθέτουν στην Ιερά Επιστασία τα πλήρη στοιχεία του εργαζόμενου και την εργασία στην οποία θα απασχοληθεί και με το χαρτί αυτό θα γίνεται δεκτός.

Μερική άρση των περιορισμών για το Άγιον Όρος

Του Αιμίλιου Πολυγένη

---

Με επίσημη Εγκύκλιο η Ιερά Κοινότητα του Αγίου Όρους, αποφάσισε από την Δευτέρα 1 Ιουνίου και μέχρι νεωτέρας να επιτρέπεται έκδοση ειδικών διαμονητηρίων για προσκυνητές.

Σύμφωνα με πληροφορίες στο Άγιον Όρος θα εισέρχονται για αρχή 15 άτομα για κάθε μεγάλο Μοναστήρι, ενώ για τις Σκήτες τα άτομα δεν θα ξεπερνούν τα 5.

Επίσης στη σχετική εγκύκλιο τονίζεται ότι οι προσκυνητές δεν θα μπορούν να διανυκτερεύουν σε άλλες Μονές, παρόλα αυτά ίσως να επιτραπεί το ολιγόωρο προσκύνημα.

Πληροφορίες της Romfea.gr τονίζουν ότι αναμένεται επίσημη Κοινή Υπουργική Απόφαση από το Υπουργείο Παιδείας και το Υπουργείο Υγείας (5 Ιουνίου) που εκτός από το Άγιον Όρος θα αφορά και τις υπόλοιπες Μονές της Ελλάδος.

Πώς θα εορταστεί σήμερα η Ανάσταση στις Εκκλησίες της χώρας

Σήμερα, Τρίτη 26 Μαΐου, στην Ιερά αγρυπνία επί τη αποδόσει της εορτής του Πάσχα, θα εορταστεί από την Εκκλησία η Ανάσταση. Η εγκύκλιος, που εκδόθηκε με την υπογραφή του Πρωτοσύγκελου της Αρχιεπισκοπής και Αρχιμανδρίτη Βαρνάβα, Θεοχάρη, απεστάλη σε όλες τις εκκλησίες και τα μοναστήρια.
Με αυτή ανακοινώνεται ότι την Τρίτη 26 Μαΐου θα πραγματοποιηθεί στη Μητρόπολη της Αθήνας Εσπερινή Δοξολογία, από τις 9 το βράδυ έως τη 1 μετά τα μεσάνυχτα, κατά την οποία θα τελεστεί και η Θεία Λειτουργία του Πάσχα. Μάλιστα, θα χοροστατήσει ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος.
Η Αρχιεπισκοπή προτρέπει να γίνει το ίδιο σε όλες τις εκκλησίες και τις μονές, εφόσον είναι εφικτό. Έτσι, όπως αναφέρεται και στην εγκύκλιο, "θα δοθεί η ευκαιρία στους πιστούς να αναβιώσουν την πασχάλια χαρά, την οποία στερήθηκαν λόγω της πανδημίας του κορονοϊού".
Αποτελεί μία από τις εξαιρέσεις, καθώς οι περισσότερες εορτές έχουν την απόδοσή τους την όγδοη ημέρα, δηλαδή έχουν διάρκεια οκτώ ημερών.
Την Τετάρτη είναι η γιορτή της Αναλήψεως δηλαδή 40 ημέρες από το Πάσχα, διάστημα στο οποίο ο Χριστός παρουσιάστηκε 11 φορές στους μαθητές του.
Σύμφωνα με την εγκύκλιο της Αρχιεπισκοπής, "Τό βράδυ της Τρίτης 26ης Μαΐου 2020 καί ὥραν 11ην μ.μ. θά τελεσθεῖ ἡ Ἀκολουθία τοῦ Μεσονυκτικοῦ ὅπως γίνεται τό βράδυ τοῦ Μεγάλου Σαββάτου. Στίς 11:45 θά γίνει ἡ μετάδοσις τοῦ Ἁγίου Φωτός καί στίς 12:00 θά τελεσθεῖ ἡ Ἀκολουθία τῆς Ἀναστάσεως μέ πανηγυρική κωδωνοκρουσία καί ἐν συνεχεία ὁ Ὄρθρος καί ἡ Πανηγυρική Θεία Λειτουργία τοῦ Πάσχα".

Μέτρα προστασίας

Υπενθυμίζεται ότι οι ακολουθίες της Μεγάλη Εβδομάδας και του Πάσχα είχαν διεξαχθεί κεκλεισμένων των θυρών, υπό τον φόβο της διασποράς της COVID-19.
Σημειώνεται πως οι όροι τέλεσης κάθε είδους λειτουργίας ή θρησκευτικής τελετής (συμπεριλαμβανομένων γάμων και βαπτίσεων) με τη συμμετοχή πιστών σε όλους τους χώρους λατρείας όλων των θρησκευτικών κοινοτήτων έχει ισχύ από τις 17 Μαΐου έως και τις 5 Ιουνίου.

Ο μέγιστος επιτρεπόμενος αριθμός ατόμων καθορίζεται από την αναλογία ένα άτομο ανά 10 τ.μ. Έτσι, για παράδειγμα, σε έναν χώρο λατρείας επιφανείας 300 τ.μ. ο μέγιστος επιτρεπόμενος αριθμός ατόμων θα είναι 30.
Οι παρευρισκόμενοι θα πρέπει να διατηρούν απόσταση 1,5 μέτρου μεταξύ τους. Για τους χώρους λατρείας που είναι άνω των 500 τ.μ., ο αντίστοιχος μέγιστος αριθμός είναι 50.
Τα μέτρα προστασίας της δημόσιας υγείας που πρέπει να τηρούνται αναφέρονται αναλυτικά στην ΚΥΑ (πχ σύσταση για τη χρήση μάσκας, υποχρεωτική χρήση αντισηπτικού για την υγιεινή των χεριών, συχνός καθαρισμός επιφανειών κλπ).
Ειδικότερα :
-Το πρόσωπο που θα ελέγχει στην είσοδο θα φοράει μάσκα και γάντια.
-Ανοιχτά θα είναι τα μεγάφωνα τις ώρες της Θείας Λειτουργίας.
-Θα τελούνται περισσότερες Θείες Λειτουργίες όπου υπάρχει η δυνατότητα.
-Οι ευπαθείς ομάδες να αποφύγουν την έξοδο από το σπίτι.
-Στην είσοδο των ναών θα υπάρχουν αντισηπτικά.
-Ο φυσικός εξαερισμός τους είναι υποχρεωτικός, ενώ θα γίνεται συχνή και σχολαστική καθαριότητα.
-Τα συσσίτια θα εξακολουθούν να λειτουργούν με διανομή δεμάτων.
-Οι πιστοί με προσωπική ευθύνη και μέριμνα συστήνεται να φοράνε μάσκα.
-Αποστάσεις μεταξύ πιστών κατά την προσέλευση της θείας μετάληψης.
-Οι λιτανείες και οι μεταφορές ιερών λειψάνων αναστέλλονται μέχρι τις 5 Ιουνίου.
-Τα Ιερά Μυστήρια θα τελούνται εντός του ναού.
-Δεν θα γίνονται μυστήρια σε ιδιωτικούς ναούς.
Την ανάγκη να τηρούνται όλα τα απαραίτητα μέτρα τονίζει, σε εγκύκλιο που εξέδωσε η Ιερά Σύνοδος.
Μεταξύ άλλων αναφέρει ότι "η προσέλευσή μας στις κοινές λατρευτικές συναντήσεις μας γίνεται υπό τας προϋποθέσεις που έθεσε η ειδική επιστημονική επιτροπή για την πανδημία του κοροναϊού, με σκοπό τη διασφάλιση της δημόσιας υγείας.
Οφείλουμε ως εκκλησιαστικό σώμα, να εφαρμόσουμε επ’ ακριβώς και αυτές τις συστάσεις".
Η Διαρκής Ιερά Σύνοδος, στην εγκύκλιο, αναφέρει επίσης ότι Εκκλησία συνεργάσθηκε και συνεργάζεται με την Πολιτεία και με την ειδική επιστημονική επιτροπή για την αντιμετώπιση της πανδημίας. Προσθέτει πάντως ότι "η συνεργασία μας αυτή σε καμία περίπτωση δεν ξεπέρασε όρια τα οποία η ορθόδοξος πίστη και ζωή μας, αλλά και η παράδοσή μας, έχουν θέσει (…) Κόκκινες γραμμές ούτε ξεπεράσθηκαν ούτε θα ξεπεραστούν".
Η Ιερά Σύνοδος, εκφράζει την ευγνωμοσύνη της στους γιατρούς και το νοσηλευτικό προσωπικό και αναφέρει χαρακτηριστικά ότι η "περίοδος που παρήλθε ήταν σκληρή και πικρή για όλους μας. Κυριολεκτικά, ματώσαμε για την απουσία σας από τους ναούς".

Πάσχα Καινόν;

Της Μαρίας Κορνάρου

Πόσοι από εμάς περιμέναμε με ανυπομονησία την 26η Μαΐου; Προσωπικά, θα ομολογήσω ότι την είχα ξεχάσει. Ούτε είμαστε προετοιμασμένοι, έχοντας περάσει και τη γιορτή της Μεσοπεντηκοστής και φθάνοντας πλέον στην Ανάληψη του Κυρίου, να εορτάσουμε επισήμως την Ανάσταση στις Εκκλησίες, με τις καινούριες λαμπάδες μας και τα συναφή.
Όταν ανακοινώθηκε από την Δ.Ι.Σ., τον καιρό του καθεστώτος «κεκλεισμένων των θυρών», ότι το Πάσχα δε χάνεται, αλλά απλώς θα μετατεθεί αργότερα ο λαμπρός εορτασμός του, αποτέλεσε μικρή παρηγοριά. Όλοι γνωρίζαμε ότι θα περάσουμε την Εβδομάδα των Παθών μακριά από τους ναούς μας. Ότι θα στηθεί ο Εσταυρωμένος στη μέση του ναού, μα δε θα μπορούμε να Τον πλησιάσουμε. Ότι ο Επιτάφιος θα μείνει εντός των «κεκλεισμένων θυρών», σε μία μοναχική περιφορά. Ότι το «Χριστός Ανέστη» θα το ψάλλει ο ιερέας πανηγυρικά, μπροστά σε σειρές άδεια καθίσματα και κενά στασίδια. Τα γνωρίζαμε όλα αυτά, και πονούσαμε. Εκείνες τις δύσκολες ημέρες, η προοπτική ότι θα συναντηθούμε κάποτε ξανά, έστω και τέλη Μαΐου, στους ναούς μας, να ψάλλουμε όλοι μαζί την Ανάσταση του Χριστού, ήταν σαν αμυδρό φως μέσα στο πηχτό σκοτάδι.
Κατόπιν, άνοιξαν οι εκκλησίες μας και επιστρέψαμε στη «νέα κανονικότητα», τις αποστάσεις δύο μέτρων και τους αδειανούς κατά το ήμισυ ναούς. Η χαρά της επιστροφής είναι μεγάλη. Πολλοί επιθυμούμε να ξεχάσουμε όλα όσα έγιναν και την επίθεση που δεχτήκαμε ως πιστοί, ως κοινωνική ομάδα, τους προηγούμενους δύο μήνες. Επίθεση που ακόμη δεχόμαστε. Βλέπουμε ότι βρισκόμαστε στο στόχαστρο ως προς την τήρηση των μέτρων. Είναι πιθανό, δεδομένου του ιστορικού των ΜΜΕ στην εύκολη επίρριψη κατηγοριών στους Χριστιανούς για τα δεινά της πανδημίας, να δούμε πάλι ποιμένες και πιστούς να διασύρονται στα κανάλια, εάν προκύψει συνωστισμός στις μεγάλες γιορτές της επόμενης εβδομάδας. Ήδη υπάρχουν κακοπροαίρετες φωνές, οι οποίες χάριτι Θεού δεν έχουν εισακουστεί από την κυβέρνηση, που επιζητούν την αλλαγή του καθεστώτος λατρείας στους Ορθοδόξους ναούς. Σε χώρες του εξωτερικού, μάλιστα χριστιανικές, όπως η Γερμανία, οι ανεπίτρεπτοι περιορισμοί κενώνουν την Θεία Λειτουργία από τη σωτήρια προοπτική της.
Στο κλίμα της αβεβαιότητας που επικρατεί, η Απόδοση του Πάσχα λειτουργεί ως υπενθύμιση. Δεν είναι όλα όπως πριν, ούτε μπορούμε να ξεχάσουμε όσα συνέβησαν τους προηγούμενους μήνες. Θα σταθούμε στους ναούς, με τις λαμπάδες ανά χείρας, και θα ψάλλουμε το «Χριστός Ανέστη», όμως δε θα είναι το ίδιο. Θα δώσει ασφαλώς ο Θεός τη Χάρη, από επιείκεια προς εμάς, θα νιώσουμε το σκίρτημα της Αναστάσεως, της ρίζας της ελπίδας μας. Όμως η Ανάσταση, αποκομμένη από τα φρικτά και σωτήρια Πάθη, η Ανάσταση, όταν δεν έχουμε μόλις θρηνήσει τον σταυρωθέντα Χριστό ούτε έχουμε ζήσει τη βαθιά θλίψη μπροστά στον Επιτάφιο, η Ανάσταση, την οποία δεν περιμέναμε με αγωνία για να μας λυτρώσει από το πένθος… είναι η ίδια;
Η Ανάσταση του Χριστού δεν μπορεί να φέρει ολοκληρωτικά το νόημά της, βιωμένη ξεχωριστά από τα Πάθη του Χριστού. Αλλιώς, θα μπορούσε ο Χριστός να είχε αναστηθεί μετά από ανώδυνο θάνατο, στα βαθιά γεράματα. Όμως, η Ανάσταση έχει σωτήρια προοπτική, όταν είναι βιωμένη μέσα από το σταυρό. Έτσι και εμείς, προοριζόμαστε να αναστηθούμε, όταν έχουμε προορίσει τον εαυτό μας να σταυρωθεί. «Ει δε απεθάνομεν συν Χριστώ, πιστεύομεν ότι και συζήσομεν αυτώ» (Ρωμ 6,8) Θα έχουμε την πνευματική και θεία ζωή που χάρισε με την Ανάσταση ο Χριστός, εφόσον πεθαίνουμε ως προς την αμαρτία. Θυμόμαστε πάντοτε τον αγώνα, το δικό μας σταυρό, ως προοίμιο της δικής μας ανάστασης. Θυμόμαστε, αντίστοιχα, τον άθλο του Χριστού, που υπέμεινε το σταυρό, τη λόγχη, τους ήλους, το θάνατο, για την ημετέρα σωτηρία, ως πορεία συγκλονιστική και απαραίτητη, πριν φτάσει στην ένδοξόν Του Ανάσταση.
Την Τρίτη που έρχεται, μνήμη ποιούμε της γιορτής. Και τη χαιρόμαστε, σαν να ήταν εκείνη η ίδια η Ανάσταση που με πόνο στερηθήκαμε. Ζούμε το ιδιαίτερο συναίσθημα που ανθίζει μόνο στην Ορθόδοξη Εκκλησία του Χριστού: τη χαρμολύπη. Χαρά, επειδή ο Θεός μας αγαπάει πάντοτε, με αγάπη τέλεια, άνευ όρων. Κάπως έτσι, ο Χριστός έγινε άνθρωπος, σταυρώθηκε, ανέστη εκ νεκρών, και μας χάρισε την αιώνια ζωή. Λύπη, επειδή οι πολλές αμαρτίες μας χωρίζουν από τον Θεό, επειδή ο βυθισμένος στην αποστασία κόσμος δεν Τον γνωρίζει. Κάπως έτσι, χάσαμε φέτος την Μεγάλη Εβδομάδα και την Ανάσταση. Τη γιορτάζουμε στην Απόδοση, έτσι μοναχή της και καθυστερημένη, με μία λύπη στη χαρά μας.

Η ΦΙΛΑΥΤΙΑ

Ο άνθρωπος που υποφέρει από φιλαυτία συνήθως ταυτίζεται με τον εγωιστή. O εγωιστής δεν έχει την πραγματική εικόνα της κατάστασής του.

Το μεγαλύτερο μέρος του «εγώ» του είναι φανταστικό,.                                                    

ενώ η ναρκισσιστική αυτο- εικόνα του συνεχώς διαφοροποιείται.

Εξαιτίας της φιλαυτίας ο σύγχρονος άνθρωπος, σαν τους πρωτοπλάστους αναζητεί να γίνει και αυτός «Θεός»... Ξεχνάει, σαν γνήσιο μεταπτωτικό τέκνο, ότι υιοθετείται κατά Θεόν με το βάπτισμα και ότι ακόμα και αυτή η θέωση του χαρίζεται... (“καθ' ομοίωσιν”).

Και όμως ζητάει την ατομική του αναγνώριση, την δική του (άδοξο) δόξα, την αυτοθέωση. Ο ίδιος ο Θεός, θέλοντας να μας βγάλει από τη νοσηρή αγάπη του εαυτού μας, μάς θέτει πρώτη εντολή να αγαπήσουμε καθολικά με την καρδιά μας το Θεό και κατ’ επέκταση και τον συνάνθρωπο. Γι’ αυτό και στον πρώτο μακαρισμό ο Κύριος λέει «ευτυχισμένοι οι ταπεινοί», γιατί αυτοί μπορούν να αγαπήσουν....

Αν αγαπάς τον εαυτό σου και τον κολακεύεις, δεν θες ούτε να κοπιάσεις, ούτε πειρασμό να υπομείνεις, ούτε να κακοπαθήσεις. Ο Άγιος Ησύχιος γράφει ότι παιδιά της φιλαυτίας είναι ο αυτοέπαινος, η αυταρέσκεια, η γαστριμαργία, η πορνεία, η κενοδοξία, ο φθόνος και η υπερηφάνεια.

Ο εγωκεντρικός φίλαυτος άνθρωπος, μη θέλοντας ή μη μπορώντας να αγαπήσει τους συνανθρώπους, νιώθει ότι ο πλησίον γίνεται η κόλασή του!

Ο Διαφωτισμός, ο ρομαντισμός και η σύγχρονη “Νεοεποχίτικη” φιλοσοφία άλλαξαν τη θεώρηση της ανθρώπινης κοινωνίας από Θεανθρωποκεντρική σε ανθρωποκεντρική. Η σύγχρονη δυτική «κοινωνία» χαρακτηρίζεται από την ανάδειξη του εαυτού.

Ο καθένας θεωρεί πλέον “Αλήθεια”, αυτό που εκείνος παράγει νοητικά.

Ο ουμανιστικός άνθρωπος επιζητεί αυτοδικαίωση, και αυτοθέωση.

Το πρόσωπο μετατράπηκε σε άτομο, και η κοινωνία σε μάζα.

                                                                           

Συνέπεια: ο άνθρωπος βιώνει τη μοναξιά. Είναι η “ερημία των πόλεων”.

Ο Άγιος Ιωάννης ο Σιναϊτης συμβουλεύει: “Πρόσεχε τον εαυτό σου από τη μητέρα των κακών, τη φιλαυτία, πού είναι ή παράλογη αγάπη του σώματος. Απ' αυτή γεννιούνται εμπαθείς λογισμοί (...), γαστριμαργίας, φιλαργυρίας και κενοδοξίας, πού σχηματίζονται παίρνοντας αφορμή από την αναπόφευκτη τάχα ανάγκη του σώματος κι άπ' αυτούς πάλι γεννιέται όλος ο κατάλογος των κακών. 

Είναι ανάγκη λοιπόν να προσέχουμε και να την πολεμούμε με μεγάλη νίψη. 

Τη φιλαυτία αντιμάχονται η αγάπη και η εγκράτεια.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ: Οι Άγιοι της Εκκλησίας κατέγραψαν την εξέλιξη της αρρώστιας του εγωκεντρισμού-φιλαυτίας, καθώς και την θεραπεία της. 

Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος μας λέει ότι χρειάζεται ο φίλαυτος να αποκτήσει την ταπείνωση. Να ταπεινωθεί κανείς βλέποντας τη θυσία του Νυμφίου, βλέποντας την τελειότητα των δημιουργημάτων, την άπειρη σοφία Του.

Βοηθητικό επίσης μέσο, είναι η Θεία Ευχαριστία, όπου λειτουργούμε όλοι ως Εκκλησία με καθολική ευσέβεια. 

Αλλά και προσωπικά ο καθένας μας, μπαίνοντας στον χώρο της νηστείας, της προσευχής, της υπακοής, της άσκησης, της ανάγνωσης των Ευαγγελίων, νιώθει την αδυναμία της δικής του ανθρώπινης φύσεως καθώς και το ύψος οπού έφτασαν οι άγιοι με την χάρη του Θεού.

Αν ο φίλαυτος δεν θέλει να διορθωθεί ας ακούσει την Αγία Γραφή: “Ο υψών εαυτόν ταπεινωθήσεται” (Λουκ. ιη΄ 14) και: “Υπερηφάνοις ο Θεός αντιτάσσεται” (Α’ Πετρ. ε΄ 5). Όταν ο άνθρωπος, δεν κατανοεί και δεν ωφελείται από την χάρη των δωρεών αλλά τα θεωρεί, ίσως, αιτία κενοδοξίας, τότε έρχεται η χάρη των πειρασμών. 

Ο άνθρωπος, σε κάποια χρονική στιγμή, χωρίς να το θέλει, συγκλονίζεται σε βάθος, μπορεί να χάσει όλα όσα νόμιζε δεδομένα, υγεία, περιουσία, οικείους.

Κατά τον Άγιο Μάξιμο τον Ομολογητή η “καταφρόνηση” του σώματος και της φιλαυτίας οδηγεί στη θέωση: “αν ο Γεδεών δεν έσπαγε τις στάμνες, δεν θα μπορούσε να δει το φως των λαμπάδων (Κριτ. ζ΄20). Έτσι και ο άνθρωπος, αν δεν καταφρονήσει το σώμα, δεν θα μπορέσει να δει το φως της Θεότητας.”

Ο Θεός μας δείχνει με τον λόγο και την αγία ζωή Του την έξοδο από τη φιλαυτία, τη λύτρωση και την ελευθερία: “Όποιος θέλει, ας απαρνηθεί τον εαυτό του, ας πάρει το σταυρό του, και ας με ακολουθήσει”. 

Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου δασκάλου - συγγραφέα

Κυκλοφορία του πρώτου Προσκυνηματικού Χάρτη της Εκκλησίας

Κυκλοφόρησε την Τετάρτη 20 Μαΐου 2020 Εγκύκλιο Σημείωμα της Ι. Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος (αρ. πρωτ. 2163/920/20.05.2020) προς την Ι. Αρχιεπισκοπή Αθηνών και τις λοιπές Ι. Μητροπόλεις της Εκκλησίας της Ελλάδος, με την οποία γνωστοποιείται η επίσημη έκδοση και κυκλοφορία του πρώτου Προσκυνηματικού Χάρτη της Εκκλησίας στην Ελλάδα.Πρόκειται για μία δίγλωσση έκδοση (ελληνικά-αγγλικά), στην οποία εμπεριέχονται οι κυριότερες από τις Ι. Μονές, τα Ι. Προσκυνήματα και λοιπά Θρησκευτικά Μνημεία της Χώρας και αποτελεί ουσιαστικά συμπλήρωμα του ήδη σε κυκλοφορία τρίγλωσσου εντύπου «2000 ΧΡΟΝΙΑ – ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΟ ΦΩΣ ΤΗΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΣΥΝΗΣ» ευθύνης του Συνοδικού Γραφείου Προσκυνηματικών Περιηγήσεων της Εκκλησίας της Ελλάδος.Όπως και το προηγούμενο, έτσι και το νέο αυτό έντυπο αποτελεί προϊόν της στενής και άριστης συνεργασίας του Συνοδικού Γραφείου Προσκυνηματικών Περιηγήσεων της Εκκλησίας της Ελλάδος και του Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού (ΕΟΤ), στο πλαίσιο των κοινού ενδιαφέροντος δράσεών τους για την περαιτέρω και επί των σωστών βάσεων ανάπτυξη του Προσκυνηματικού (Θρησκευτικού) Τουρισμού στην Πατρίδα μας.

Οι ενδιαφερόμενοι για την δωρεάν προμήθεια αντιτύπων του Χάρτη μπορούν να απευθύνονται στον ΕΟΤ (Γραφείο Πληροφοριών του ΕΟΤ στην Διονυσίου Αρεοπαγίτου 18-20 στο τηλ. +30 210 33 10 711, +30 210 3310392, +30 210 3310716, +30 210 3310347).
Επιπλέον, κατόπιν σχετικής πρωτοβουλίας της Διοικούσης Επιτροπής του Συνοδικού Γραφείου, η Ι. Σύνοδος κυκλοφόρησε την Παρασκευή 15 Μαΐου 2020, ένα ακόμα Εγκύκλιο Σημείωμα (αρ. πρωτ. 1837/891/15.05.2020), διά του οποίου η Ι. Αρχιεπισκοπή Αθηνών και οι λοιπές Ι. Μητροπόλεις της Εκκλησίας της Ελλάδος ενημερώνονται για την, από το Συνοδικό της Γραφείο επί των Προσκυνηματικών Περιηγήσεων, πρόθεση κατάρτισης «Κ Α Τ Α Λ Ο Γ Ο Υ» με τα παραγόμενα από τις Ι. Μονές και τα Ι. Ησυχαστήρια των Ι. Μητροπόλεων της Εκκλησίας της Ελλάδος «Μοναστηριακά Προϊόντα».

Σκοπός της νέας αυτής πρωτοβουλίας και δράσεως του Συνοδικού Γραφείου αποτελεί η ανάδειξη και προβολή των εν λόγω προϊόντων εντός και εκτός Ελλάδος, καθώς και η συνεργασία με αντίστοιχους Ελληνικούς και Ευρωπαϊκούς Φορείς, πολλοί εκ των οποίων το προηγούμενο διάστημα με τις επαφές και τις επικοινωνίες τους με την Γραμματεία του Συνοδικού Γραφείου, έχουν ήδη εκφράσει το έντονο σχετικό ενδιαφέρον τους.

Οι ενδιαφερόμενες Ι. Μονές και Ι. Ησυχαστήρια οφείλουν διά των Ι.Μητροπόλεων αυτών να αποστείλουν ταχυδρομικώς τον σχετικό κατάλογο προϊόντων στη Γραμματεία του Συνοδικού Γραφείου Προσκυνηματικών Περιηγήσεων (Θρησκευτικού Τουρισμού) της Εκκλησίας της Ελλάδος (Ιασίου 1, ΤΚ 11521, Αθήνα), ο οποίος θα πρέπει να περιλαμβάνει: 1) πλήρη στοιχεία επικοινωνίας των Ι. Μονών, Ησυχαστηρίων και Προσκυνημάτων, τα οποία παράγουν και διαθέτουν αποκλειστικά δικά τους προϊόντα (όχι άλλων παραγωγών), 2) κατάλογο των παραγομένων μοναστηριακών προϊόντων ανά Ι. Μονή, Ησυχαστήριο και Προσκύνημα, και 3) κάθε άλλη σχετική χρήσιμη πληροφορία για την μέχρι και σήμερα παραγωγή και διάθεση μοναστηριακών προϊόντων.

Περί της ευχής Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησον με

Ένας νέος, πριν από χρόνια, είχε πολλά ψυχικά προβλήματα και είχε φθάσει μέχρι δαιμονοκρατίας. Απεφάσισαν οι δικοί του και ο ίδιος, να μεταβή στο Άγιον Όρος και να ενταχθή σε μια συνοδεία.

Ο Γέροντας της συνοδείας, Ιωσήφ ο Ησυχαστής, περίφημος για την δύναμη της προσευχής του, τον κράτησε, του έμαθε την προφορική Ευχή και τον έβαλε να σκαλίζει μερικά ξύλινα Σταυρουδάκια... 

Οποιαδήποτε και αν ήταν η εργασία του, νύχτα, πρωί, μεσημέρι, απόγευμα, μέσα στη εκκλησία και έξω από αυτήν, όπου και αν ευρίσκετο, θα έπρεπε να λέει συνεχώς με το στόμα του: «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησον με».

Πολλές φορές αναποδογύριζε τα τραπέζια, έκανε άνω-κάτω το μικρό κελλάκι του, κλείδωνε τις πόρτες, ξερρίζωνε τα μικρά σπαρμένα λαχανικά, έκοβε τα δενδράκια, πετούσε πέτρες, φώναζε, τσίριζε, έβγαζε αφρούς από το στόμα του. 

Και μάλιστα μέσα στη νύχτα συνέβαινε με γυναικεία φωνή να βωμολοχεί χυδαιότατα και να ακούγεται η φωνή του διαβόλου, η οποία του έλεγε:

-Πάψε, με καις! Πές τίποτα άλλο, πες ότι θες, πες από τη Λειτουργία, ψάλλε από το πρωί μέχρι το βράδυ, μόνο αυτό το Όνομα μη λες! Του έλεγε ακόμα:

-Γιατί δεν πας μέσα να βοηθήσεις τον Γέροντα, που είναι μεγάλος και να ψάλλεις μαζί του στην Λειτουργία; (Στην Λειτουργία τον ήθελε ο διάβολος να ψάλλει, την Ευχή όμως δεν τον ήθελε να την λέει! Επομένως, καταλαβαίνετε τι αξία έχει αυτό το Όνομα, όταν λέγεται συνεχώς!).

Και ο δαιμονισμένος εκαθαρίστηκε και θεραπεύθηκε τελείως. Η δε συμβουλή του Γέροντος Ιωσήφ ήταν να μην βγει έξω, στον κόσμο, διότι το κακό θα επαναλαμβανόταν, με την κοσμική ζωή που θα έκανε.

Δεν άκουσε όμως τον όσιο αυτόν ασκητή και ησυχαστή των ημερών μας (που διέδωσε την Νοερά προσευχή στα νεώτερα χρόνια μας, από το 1950 και έπειτα, σε ολόκληρο τον κόσμο..),

και πράγματι, όταν γύρισε στον κόσμο, με την αμαρτωλή ζωή του, ξαναδαιμονίσθηκε. Γύρισε πίσω, στο Άγιον Όρος, αλλά το «κουσούρι» πλέον και η δαιμονοκρατία δεν έφευγε από πάνω του...

Αποσπάσμα από το βιβλίο “Η Ευχή μέσα στον κόσμο” 

του π. Στεφάνου Αναγνωστοπούλου

___________________________________________________

Σχόλιο Π. κοινωνίας: ''Μάθετε να εργάζεσθε το κομποσκοινάκι. Το κομποσκοινάκι θα σας οδηγήσει εκεί που εσείς δεν γνωρίζετε, σε ανώτερα επίπεδα θα σας οδηγήσει το κομποσκοινάκι...

Έχετε ένα πρόβλημα; “Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με..” Έχετε έναν πειρασμό με τον άλλον, με τον γείτονα σας, με τους φίλους σας κ.ο.κ. “Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με”. Η ευχή θα σας δώσει τη λύση του προβλήματος σας, λύσιν του αδιεξόδου όπου ευρίσκεστε. Το κομποσκοινάκι λοιπόν, “Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με”...'' ~ Άγιος γερ. Εφραίμ Κατουνακιώτης

Γιατί δεν επιτρέπεται να τελείται γάμος ή βάπτιση σε μοναστήρι

Δεν είναι λίγα ζευγάρια μελλόνυμφων, τα οποία επιθυμούν να τελεστεί ο γάμος τους σε μοναστήρι, αλλά και αρκετοί γονείς επιθυμούν να τελέσουν τη βάπτιση του παιδιού τους σε μοναστήρι.

Ωστόσο, κάτι που φαίνεται να αγνοεί ο λαός είναι ότι τόσο γάμος, όσο και βάπτιση σε επανδρωμένα μοναστήρια δεν επιτρέπεται να τελούνται.
Οι γάμοι επιτρέπεται να τελούνται μόνο στους ενοριακούς ναούς.
Ωστόσο, σήμερα πολλοί μελλόνυμφοι, συχνά επειδή επιθυμούν να πρωτοτυπήσουν, αποφασίζουν να τελέσουν το μυστήριο τους σε μοναστήρι. Αυτό δεν γίνεται και ούτε επιτρέπεται.
Τα μοναστήρια έχουν άλλο προορισμό. Οι μονάχοι και οι μοναχές ασχολούνται με την προσευχή και όχι με μυστήρια γάμων, βαπτίσεων τα οποία λόγω του πανηγυρικού χαρακτήρος των σκορπίζουν την περισυλλογή και την αδιάλειπτη προσευχή.
Τα μοναστήρια εκτός του ότι δεν πρέπει να τελούν γάμους, δεν πρέπει να δέχονται να τελούν ούτε μυστήρια βαπτίσεων. Δυστυχώς σήμερα κάποια μοναστήρια συναγωνίζονται το έργο των ενοριών και φυσικά κάποιες ενορίες προσπαθούν λανθασμένα να υποκαταστήσουν τα μοναστήρια.
Στο Άγιον Όρος,όταν πρόκειται να γίνει βάπτιση, αυτή γίνεται εκτός του χώρου της Μονής, πάντα στην θάλασσα και κυρίως στους αρσανάδες των Μονών(όλες οι Μονές έχουν τους αρσανάδες τους ακόμη και αυτές που βρίσκονται ορεινά).
Ο καθείς όμως εφ’ ω ετάχθη. Άλλωστε, οι πιστοί πρέπει να έχουν δεσμούς με τις ενορίες τους.

Αγιορείτικη συνταγή: Κολοκυθολούλουδα με αυγά

Τα αγιορείτικα κολοκυθολούλουδα με αυγά είναι μια εύκολη, γρήγορη συνταγή, ιδανική για μια ισορροπημένη διατροφή, η οποία θα σας προσφέρει την απαραίτητη πρωτεΐνη για να συνεχίσετε την ημέρα σας.
Τα αγιορείτικα φαγητά ξεχωρίζουν τόσο για την υγιεινή επιλογή των υλικών τους, όσο φυσικά και για τη γεύση τους, καθώς τα απλά τους υλικά συνδυάζονται με ιδιαίτερη έμπνευση.
Τα υλικά που θα χρειαστείτε για τα αγιορείτικα κολοκυθολούλουδα είναι:
Για να φτιάξετε τα αγιορείτικα κολοκυθολούλουδα θα χρειαστείτε: 20-30 λουλούδια, 3-4 αυγά 2 κουταλιές βούτυρο, 5-6 φύλλα δυόσμου ψιλοκομμένα, ¾ φλυτζάνια  του τσαγιού τυρί τριμμένο, κατά προτίμηση κεφαλοτύρι, πιπέρι-αλάτι.
Πώς θα τα φτιάξετε:
Καθαρίζουμε τα λουλούδια από τα κοτσάνια και τα πλένουμε. Τα ζεματίζουμε σε βραστό νερό με λίγο αλάτι, τα βγάζουμε αμέσως και τα στραγγίζουμε καλά. Καίμε το βούτυρο στο τηγάνι και τα ρίχνουμε μέσα με τον δυόσμο ψιλοκομμένο και σωτάρουμε. Χτυπάμε τα αυγά και τα ρίχνουμε στο τηγάνι με λίγο πιπέρι και αλάτι. Κατόπιν ρίχνουμε και το τυρί. Όταν ψηθούν τα αυγά, αποσύρουμε από την φωτιά και σερβίρουμε.

Γιατί βάζουμε λάδι στο καντήλι

Η λέξη καντήλι προέρχεται από τη λατινική candela=κερί. Στη χριστιανική Εκκλησία το Καντήλι τοποθετείται μπροστά στις άγιες εικόνες. Αυτό που τοποθετείται μπροστά στον Εσταυρωμένο, μέσα στο Ιερό Βήμα, διατηρείται πάντοτε αναμμένο και γι” αυτό λέγεται «ακοίμητο» Καντήλι.
Ένα Καντήλι τοποθετείται επίσης στο εικονοστάσι του σπιτιού και ανάβεται κάθε μέρα, σύμφωνα με την ορθόδοξη παράδοση. Μια συνήθεια που διατηρεί τον βαθύ χριστιανικό συμβολισμό της με το Φώς του Χριστού που φωτίζει κάθε άνθρωπο, που θερμαίνει την ελπίδα και που παρηγορεί και συντροφεύει στις ατέλειωτες ώρες της μοναξιάς.
Το άναμμα του καντηλιού ενέχει τον συμβολισμό ότι προσφέρεται ως θυσία σεβασμού και τιμής προς τον Θεό και τους Αγίους του. Συμβολίζει επίσης, το φώς του Χριστού που φωτίζει κάθε άνθρωπο, καθώς επίσης συμβολίζει και το γνωστό παράγγελμα του Κυρίου μας ότι πρέπει να είμαστε, οι χριστιανοί, τα φώτα του κόσμου. Το έλαιον, το λάδι δηλ. που καίει στα καντήλια μας, “τον του Θεού υπεμφαίνει έλαιον” γράφει ο Άγ. Συμεών Θεσσαλονίκης, το έλεος του Θεού που φανερώθηκε όταν η περιστερά του Νώε επέστρεψε στην Κιβωτό για να σημάνει την παύση του κατακλυσμού, έχοντας στο ράμφος της κλάδο ελαίας, ή όταν ο Ιησούς, καθώς επροσηύχετο εκτενώς, επότιζε με τους θρόμβους του ιδρώτος του την ελιά, κάτω από τα κλαδιά της οποίας γονάτισε την μαρτυρική εκείνη νύχτα, στο Όρος των Ελαιών. Βέβαια, όλοι ξέρουμε πως απείρως ανώτερος του υλικού φωτισμού είναι ο εσωτερικός, αγιοπνευματικός φωτισμός. Έγραφε λοιπόν ο Θεοφόρος Πατήρ Γρηγόριος ο Ναζιανζηνός: “Φωτίσωμεν… γλώσσαν” και συμπληρώνει ο σχολιαστής του: Επετεύχθη τούτο;
Το λάδι συμβολίζει το άπειρο έλεος του Θεού, αλλά και τα κανδήλια συμβολίζουν την Εκκλησία που είναι μεταδοτική Θείου ελέους και φωτιστική. Συμβολίζουν βέβαια τους ίδιους τους αγίους που το Φώς τους έλαμψε, κατά το λόγο του Κυρίου, «έμπροσθεν των ανθρώπων, όπως ίδωσι τα καλά έργα και δοξάσωσι τον Πατέρα τον εν τοίς ουρανοίς».
Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους πρέπει οι Ορθόδοξοι να ανάβουμε το καντήλι όπως για παράδειγμα για να μάς θυμίζει την ανάγκη για προσευχή,για να φωτίζει το χώρο και να διώκει το σκότος όπου επικρατούν οι δυνάμεις του κακού,για να μάς θυμίζει ότι ο Χριστός είναι το μόνο αληθινό Φώς και η πίστη σε Αυτόν είναι Φώς,για να μάς θυμίζει ότι η ζωή μας πρέπει να είναι φωτεινή,για να μάς θυμίζει ότι όπως το καντήλι απαιτεί το δικό μας χέρι για να ανάψει έτσι και η ψυχή απαιτεί το χέρι του Θεού, τη Χάρη Του δηλαδή,για να μάς θυμίζει ότι πρέπει το θέλημά μας να καεί και να θυσιαστεί για την αγάπη προς το Θεό κ.ά.
Εννοείται, βέβαια, ότι το λάδι των καντηλιών πρέπει να είναι ελαιόλαδο και μάλιστα όσο το δυνατόν καλύτερης ποιότητος. Άλλωστε ο Κύριος προσευχήθηκε στον κήπο των Ελαιών και ο ναός με τα κανδήλια μετατρέπεται σε νέο κήπο και ελέους (λαδιού) και Ελέους Θεϊκού Το λάδι τους μας θυμίζει την ευσπλαχνία του Θεού και το φως τους στη ζωή μας, που πρέπει να είναι φωτεινή και άγια. Η φωτοχυσία του ναού συμβολίζει το θείο φως της παρουσίας του Θεού που φωτίζει τις καρδιές όχι μόνο των νεοφώτιστων αλλά και όλων των χριστιανών. Ο Κύριος φανέρωσε αυτή τη μεγάλη αλήθεια για τον εαυτό Του με τα ακόλουθα λόγια: «Εγώ ειμι το φως του κόσμου» (Ιωάν.8/η: 12).
Είναι φως όχι μόνο λόγω της φωτεινής διδασκαλίας Του, αλλά κυρίως λόγω της φωτεινής παρουσίας Του. Αυτό επιβεβαιώνεται κυρίως από τη θαυμαστή Μεταμόρφωσή Του, όπου «έλαμψε το πρόσωπον αυτού ως ο ήλιος, τα δε ιμάτια αυτού εγένετο λευκά ως το φως» (Ματθ.17/ιζ: 2).
Στο Σύμβολο της Πίστεως ο Υιός του Θεού παρουσιάζεται ως «φως εκ φωτός». Στην ακολουθία του Εσπερινού επίσης ο υμνογράφος παρουσιάζει τον Κύριο ως «φως ιλαρόν».

Μνήμη της Β' Αγίας Οικουμενικής Συνόδου

Tολμά το θείον Πνεύμα μη Θεόν λέγειν,
Tο παμπόνηρον πνεύμα Mακεδονίου.

Ιστορία

Μετά την Α' Οικουμενική Σύνοδο της Νίκαιας ανεφάνησαν στην Εκκλησία και νέοι αιρετικοί, όπως οι Πνευματομάχοι ή Μακεδονιανοί, υπό τον αιρεσιάρχη Μακεδόνιο Κωνσταντινουπόλεως, οι Ημιαρειανοί, ο Απολινάριος Λαοδικείας, ο Σαβέλλιος Πτολεμαΐδος, ο Μάρκελλος Αγκύρας, ο Φωτεινός Σιρμίου, ο Ευνόμιος Κυζίκου με το διδάσκαλό του Αέτιο, ο Ευδόξιος Κωνσταντινουπόλεως, ο Παύλος Σαμοσατεύς και άλλοι που προσείλκυαν πολλούς οπαδούς.

Το χριστολογικό ζήτημα τέθηκε εξ αιτίας της αιρέσεως του Απολιναρίου Λαοδικείας. Ο Απολινάριος (390 μ.Χ.), όπως και η λεγόμενη Αλεξανδρινή Σχολή, τόνιζε πρωτίστως την ενότητα στο Πρόσωπο του Ιησού Χριστού, συχνά εις βάρος της πληρότητας του ανθρώπινου στοιχείου. Δίδασκε ότι ο Χριστός είναι Υιός του Θεού, ο οποίος είναι τέλειος Θεός και κατά την Ενανθρώπιση έλαβε μόνο σάρκα («Θεός σαρκοφόρος»), δηλαδή ανθρώπινο σώμα και άλογη ψυχή, όχι όμως και ανθρώπινο νου, γιατί αυτό θα σήμαινε την τελειότητα (ακεραιότητα) της ανθρώπινης φύσεως. Ο Απολινάριος θεωρούσε πως ο Χριστός για την σωτηρία του ανθρώπου είναι ανάγκη να είναι τέλειος Θεός. Για να είναι λοιπόν δυνατή η πλήρης ένωση στον Ένα Χριστό, δίδασκε ότι ο Λόγος του Θεού δεν έλαβε κατά την Ενανθρώπιση τέλεια ανθρώπινη φύση, αλλά μόνο το ανθρώπινο σώμα εμψυχωμένο με ζωική (άλογη) ψυχή και όχι ανθρώπινο νου. Προτιμούσε να χρησιμοποιεί τον όρο «σαρξ», όχι όμως με την βιβλική του σημασία. Επέμενε στη στενή ένωση Θεού και ανθρώπου στον Χριστό, αλλά η ανθρώπινη φύση Του δεν ήταν πλήρης. Την ένωση Λόγου και σαρκός σε μία φύση την χαρακτήριζε «ένωσιν ουσιώδη», «ένωσιν σύνθετον» και «ένωσιν φυσικήν». Η «κολοβωμένη» ανθρώπινη φύση μετά την ένωση πρέπει να θεωρηθεί ότι απορροφήθηκε και χάθηκε μέσα πιο κόλπους του Λόγου, έτσι ώστε ο Χριστός να μην είναι τέλειος άνθρωπος, αλλά μόνο τέλειος Θεός..

Οι Πνευματομάχοι ή Μακεδονιανοί αρνούνταν τη θεότητα του Αγίου Πνεύματος, θεωρώντας αυτό «κτίσμα και όχι Θεό, ούτε ομοούσιο με τον Πατέρα και τον Υιό». Κατά τον Μέγα Βασίλειο οι Πνευματομάχοι θεωρούνταν όχι μόνο ότι θεομαχούσαν κατά του Θεού και του Υιού και ότι χριστομαχούσαν, αλλά και ότι πνευματομαχούσαν..

Στη διδασκαλία του Απολιναρίου και του Μακεδονίου αντέδρασαν από πολύ νωρίς οι Πατέρες της Εκκλησίας και τον καταδίκασαν πολλές φορές. Η οριστική όμως καταδίκη της αιρετικής τους κακοδοξίας έγινε από τη Β' Οικουμενική Σύνοδο της Κωνσταντινουπόλεως το 381 μ.Χ..

Η Β' Οικουμενική Σύνοδος συνήλθε από τον Μάιο μέχρι το τέλος του Ιουλίου του 381 μ.Χ. στην Κωνσταντινούπολη, μετά από πρόσκληση του αυτοκράτορα Θεοδοσίου του Μεγάλου, προς επίλυση θεολογικών και διοικητικών προβλημάτων. Οι εκατόν πενήντα θεοφόροι Πατέρες, που συμμετείχαν σε αυτήν, προέρχονταν από περιοχές, οι οποίες πολιτικά υπάγονταν στη δικαιοδοσία του αυτοκράτορα που τους συγκάλεσε. Επρόκειτο δηλαδή περί Μεγάλης Συνόδου των Επισκόπων του Ανατολικού Ρωμαϊκού Κράτους, η δε αναγνώρισή της ως της Β' Οικουμενικής έγινε από την Δ+ Οικουμενική Σύνοδο, που συνήλθε στη Χαλκηδόνα το 451 μ.Χ., η οποία και αποδέχθηκε το Σύμβολον αυτής ως ισοδύναμο και ισόκυρο με αυτό της Νικαίας.

Η Β' Οικουμενική Σύνοδος απέκτησε μεγάλη σημασία για τον Χριστιανισμό προ πάντων διότι συμπλήρωσε το ιερό Σύμβολον της Πίστεως, αφού δογμάτισε ιδίως την Πνευματολογία της Μίας, Αγίας, Καθολικής και Αποστολικής Εκκλησίας, ως και άλλα άρθρα της πίστεως, και έτσι αποτέλεσε ορόσημο στην ιστορία της Ορθοδόξου Εκκλησίας και μέγα σταθμό ιδίως στο δογματικό καθορισμό της αρχαίας Εκκλησίας. Η σπουδαιότητα της παρούσης Συνόδου και του Συμβόλου αυτής έγκειται κυρίως στην ολοκλήρωση του Τριαδικού δόγματος, διά της θεσπίσεως της Θεότητος και της «ἐκ τοῦ Πατρὸς» εκπορεύσεως του Πνεύματος, χωρίς τούτο να σημαίνει ότι παραθεωρείται η σημασία της διδασκαλίας αυτής περί Εκκλησίας, βαπτίσματος, αναστάσεως νεκρών και ζωής αιωνίου.

Αυτή κατά πρώτο και κύριο λόγο διετύπωσε πλατύτερα, πληρέστερα και ακριβέστερα το ιερό Σύμβολον της Νικαίας Κωνσταντινουπόλεως, το «Πιστεύω», επειδή τα μεν επτά πρώτα άρθρα συντάχθηκαν υπό της Α' Οικουμενικής Συνόδου το 325 μ.Χ., εναντίον της μεγάλης αιρέσεως του Αρειανισμού, που συντάραξε επί μακρόν την Εκκλησία, και η οποία αίρεση αρνιόταν τη Θεότητα του Δευτέρου Προσώπου της Αγίας Τριάδος, τα δε πέντε τελευταία από τη Β' Οικουμενική Σύνοδο, εναντίον της Πνευματομαχίας που αρνιόταν τη Θεότητα του Τρίτου Προσώπου της Αγίας Τριάδος και των άλλων ως άνω αιρέσεων. το ιερόν Σύμβολον της Πίστεως, το «Πιστεύω», απαγγέλεται και καθομολογείται από όλους τους Χριστιανούς ως ομολογία πίστεως, ως βαπτιστήριο και ως λειτουργικό κείμενο στη θεία λατρεία της Ορθοδόξου Εκκλησίας, η οποία αναγνωρίζει και τιμά αυτό ως έργο των δύο πρώτων Οικουμενικών Συνόδων.

Εκείνο το οποίο υπογραμμίζει ο Άγιος Γρηγόριος ο Νύσσης στη Σύνοδο είναι ότι ο Ίδιος ο Κύριος επισυνάπτει το Πνεύμα με τον Πατέρα και τον Υιό, δεδομένου ότι έχει όλα τα χαρακτηριστικά της θείας φύσεως και είναι ζωοποιόν, άγιον, αΐδιον, σοφόν, ευθές, ηγεμονικόν. Αυτή η κοινότητα των Ονομάτων αποδεικνύει ότι ουδεμία διαφορά υπάρχει στην ενέργεια μεταξύ Πατρός, Υιού και Αγίου Πνεύματος. Η ταυτότητα δε της ενέργειας αποδεικνύει το ηνωμένον της φύσεως. Ουδείς επομένως πρέπει να αρνηθεί την μία Θεότητα των Τριών Προσώπων της Αγίας Τριάδος. Γι' αυτό ο ιερός Πατέρας αναγράφει ότι «μία ἐστὶν ἡ ζωὴ ἡμῶν ἡ διὰ τῆς εἰς τὴν Ἁγίαν Τριάδα πίστεως παραγινομένη, ἐκ μὲν τοῦ θεοῦ τῶν ὅλων πηγάζουσα, διὰ δὲ τοῦ Υἱοῦ προϊοῦσα, ἐν δὲ τῷ Ἁγίῳ Πνεύματι τελειουμένη». Στην ερώτηση των Πνευματομάχων πως είναι δυνατόν το Πνεύμα να είναι ισότιμο προς τον Πατέρα και τον Υιό, εφ' όσον ο Πατέρας μεν είναι Δημιουργός, δι' Υιού δε τα πάντα εδημιουργήθησαν, απαντά ότι πάντα εκτίσθησαν εν Αγίω Πνεύματι και εξαίρει το συναΐδιον και αχώριστον των Τριών Προσώπων της Αγίας Τριάδος και υπογραμμίζει ότι εκτός της κατά τάξιν και υπόστασιν διαφοράς «ἐν οὐδενὶ τὸ παρηλλαγμένον καταλαμβάνομεν».

Στο Τυπικό της Αγίας Σοφίας Θεσσαλονίκης η μνήμη της Συνόδου ετελείτο μαζί με την μνήμη της ΣΤ' Οικουμενικής Συνόδου την πρώτη Κυριακή μετά την Ύψωση του Τιμίου Σταυρού (τιμάται 14 Σεπτεμβρίου). Ως εισηγητής της διπλής αυτής εορτής και ποιητής της Ακολουθίας θεωρείται ο Συμεών Θεσσαλονίκης.

Το «Ορθόδοξο τόξο» του τουρισμού – Τι γίνεται με το Άγιον Όρος

Της Ναταλίας Δανδόλου

Δόθηκε χθες στη δημοσιότητα από τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και εξειδικεύτηκε από τον υπουργό Τουρισμό κ. Χ. Θεοχάρη το σχέδιο για την επανεκκίνηση του τουρισμού.
Στο πλαίσιο αυτό, εκτός από τα συγκεκριμένα υγειονομικά πρωτόκολλα που θα κληθούν να τηρήσουν οι επιχειρήσεις της τουριστικής βιομηχανίας, αναμένεται τις επόμενες ημέρες να ξεκινήσει μια μεγάλη προωθητική εκστρατεία, η οποία θα κινηθεί σε δύο πυλώνες: ο πρώτος αφορά στην προσέλκυση τουριστών από το εξωτερικό και ο δεύτερος στην τόνωση του εσωτερικού τουρισμού. Παράγοντες της αγοράς εκτιμούν ότι εκτός από τις φυσικές ομορφιές και τους αρχαιολογικούς χώρους, σημαντική ώθηση σε όλη αυτή την προσπάθεια να μην χαθεί η σεζόν, αναμένεται να δώσει ο προσκυνηματικός τουρισμός.
Δεν είναι τυχαίο ότι οι πρώτες επαφές που έχουν γίνει αφορούν στο άνοιγμα των συνόρων με Ορθόδοξες χώρες, όπως η Βουλγαρία, η Ρουμανία, αλλά και η Κύπρος.
Η έναρξη θα γίνει με τον εσωτερικό τουρισμό που θα τεθεί σε λειτουργία στις 25 Μαΐου με τα σκάφη αναψυχής, ενώ η πρώτη κρίσιμη ημερομηνία, είναι η 29η Μαΐου, οπότε θα ανοίξουν τα μεγάλα ξενοδοχεία και τα κάμπινγκ. Στις 15 Ιουνίου θα ανοίξουν και τα εποχικά καταλύματα.
Στις 15 Ιουνίου, ανοίγουν και οι πόρτες της Ελλάδας και για τους τουρίστες από το εξωτερικό. Το σχέδιο προβλέπει ότι η αρχή θα γίνει με 19 χώρες που παρουσιάζουν καλά επιδημιολογικά χαρακτηριστικά.
Μεταξύ αυτών των χωρών είναι η Κύπρος, η Βουλγαρία, η Σερβία, η Ρουμανία, η Αλβανία, η Ουγγαρία η Σλοβακία και Τσεχία, οι οποίες επιδεικνύουν σημαντικό ενδιαφέρον για τα προσκυνήματα της χώρας μας.
Μάλιστα, την περασμένη Δευτέρα ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης συμμετείχε μέσω τηλεδιάσκεψης στη Σύνοδο Κορυφής του σχήματος της Τετραμερούς Διάσκεψης Ελλάδος – Βουλγαρίας – Ρουμανίας – Σερβίας, με αντικείμενο την ανταλλαγή εμπειριών από την αντιμετώπιση του κορωνοϊού και την εξεύρεση τρόπων διευκόλυνσης των διασυνοριακών ανταλλαγών, μεταφορών και μετακινήσεων.
Στην τηλεδιάσκεψη ο Πρωθυπουργός τόνισε ότι και φέτος η Ελλάδα περιμένει τους επισκέπτες από τις Βαλκανικές χώρες που μας τιμούν κάθε χρόνο.
Κατά τη διάρκεια της τηλεδιάσκεψης συζητήθηκαν οι προϋποθέσεις για την ομαλοποίηση του διασυνοριακού τουρισμού και των μεταφορών.
Αξίζει να σημειωθεί οι επισκέπτες από τις χώρες αυτές, ως Ορθόδοξοι δείχνουν μεγάλο ενδιαφέρον για τα προσκυνήματα της χώρας μας.
Μένει τώρα να διαφανεί τι θα αποφασιστεί για τα μοναστήρια.
Σύμφωνα με την τελευταία Κοινή Υπουργική Απόφαση και την ανακοίνωση της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου έως και τις 5 Ιουνίου απαγορεύονται οι οργανωμένες ομαδικές προσκυνηματικές επισκέψεις στις Ιερές Μονές και στα Ησυχαστήρια. Ο αριθμός επισκεπτών που μπορούν να δέχονται ημερησίως (χωρίς διανυκτέρευση) δεν μπορεί να υπερβαίνει την αναλογία ένα άτομο ανά 10 τ.μ. του Καθολικού της Ιεράς Μονής ή του κεντρικού χώρου λατρείας του Μοναστηριού ή του χώρου εγκαταβίωσης, με ανώτατο όριο τα πενήντα (50) άτομα. Οι απαγορεύσεις επισκέψεων και όλα τα αναγκαία προληπτικά μέτρα που αφορούν στις Ιερές Μονές της Αθωνικής Πολιτείας, αποφασίζονται από τον Διοικητή του Αγίου Όρους, κατόπιν προηγούμενης ενημέρωσης της Ιεράς Κοινότητας. Με την ως άνω απόφαση του Διοικητή ορίζεται, εφεξής, ο αριθμός των εισερχομένων ημερησίως επισκεπτών, εντός των ορίων που αναφέρονται ανωτέρω. Οι Ιερές Μονές, εφόσον επιθυμούν, μπορεί να μην δέχονται επισκέπτες. Ο Διοικητής εποπτεύει την ορθή τήρηση όλων των μέτρων προστασίας, είτε αυτά λαμβάνονται από τον ίδιο τοπικά είτε λαμβάνονται σε επίπεδο Επικράτειας.
Το Άγιο Όρος έχει να αντιμετωπίσει ένα ακόμα θέμα, αυτό των φυσικών καταστροφών μετά τη Θεομηνία του περασμένου Απριλίου.
Προ ημερών, έγινε ευρεία σύσκεψη για το Θέμα στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας στη οποία συμμετείχε και ο Πολιτικός Διοικητής του Αγίου Όρους.
Στη σύσκεψη διατυπώθηκε η βούληση να αποκατασταθεί άμεσα το οδικό δίκτυο του Αγίου Όρους. Ήδη δυο εναλλακτικοί δρόμοι κατασκευάζονται ενώ προχωρούν οι εργασίες για τον καθαρισμό του δασικού οδικού δικτύου και των ρεμάτων, για την αποκατάσταση σε λιμένες και δίκτυα ύδρευσης, αποχέτευσης και πυροπροστασίας, αλλά και διάφορα έργα στις μονές.
«Το Άγιον Όρος πέρα από την πολιτιστική και θρησκευτική κληρονομιά είναι και η ναυαρχίδα του θρησκευτικού τουρισμού στη χώρα», δήλωσε ο Περιφερειάρχης Απόστολος Τζιτζικώστας.
Ο Θρησκευτικός Τουρισμός
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Τουρισμού (ΠΟΤ) αποτελεί την πιο ανθεκτική μορφή τουρισμού σε περιόδους κρίσεων, σε αντίθεση με τον τουρισμό αναψυχής, που θεωρείται πολυτέλεια. Οι τουρίστες μάλιστα αυτής της κατηγορίας εντάσσονται στους «επαναληπτικούς» τουρίστες. Ο θρησκευτικός-προσκυνηματικός τουρισμός αποτελεί την αρχαιότερη μορφή περιηγήσεων και με βάση στοιχεία του World Religious Travel Association (WRTA), περίπου 300 εκατομμύρια άνθρωποι ταξιδεύουν κάθε χρόνο σε θρησκευτικούς τόπους, πραγματοποιώντας 600 εκατ. προσκυνηματικές περιηγήσεις.
Σημαντικό κομμάτι της «πίτας» του παγκόσμιου θρησκευτικού τουρισμού θα μπορούσε να διεκδικήσει η Ελλάδα -χάρη στην πλούσια θρησκευτική και πολιτιστική της κληρονομιά. Σήμερα, ωστόσο, ο θρησκευτικός τουρισμός στην Ελλάδα είναι κατά 85% εσωτερικός, αν και η χώρα μας διαθέτει 250-280 τόπους θρησκευτικού ενδιαφέροντος, έναντι π.χ. μόνο 150 στη Ρουμανία.
Οι υπουργοί Τουρισμού Χάρης Θεοχάρης και Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη εντάσσουν την προβολή των ιερών προσκυνημάτων της χώρας μας στις βασικές τους προτεραιότητες.
Στο Εξωτερικό
Ο θρησκευτικός τουρισμός τίθεται στο επίκεντρο της συνεργασίας μεταξύ Ελλάδος και Βουλγαρίας.
Ο υπουργός Τουρισμού, Χάρης Θεοχάρης και η υπουργός Τουρισμού της Βουλγαρίας, Νικολίνα Ανγκέλκοβα υπέγραψαν Συμφωνία για Κοινό Πρόγραμμα Δράσης για την περίοδο 2020-2022 στον τομέα του τουρισμού.
Συνεργασία στον τομέα του πολιτισμού, με έμφαση στα ιερά προσκυνήματα επιδιώκει και η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, η οποία συναντήθηκε με τον Υπουργό Παιδείας, Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας της Κύπρου, κ. Πρόδρομο Προδρόμου αλλά και με την Αλβανίδα ομόλογό της Έλβα Μαργκαρίτι.