SOS για την Ορθοδοξία σε καιρούς πανδημίας

 Με σκοπό να βρεθεί διέξοδος στον φαύλο κύκλο των ατέρμονων αντιπαραθέσεων περί της «μολυσματικής» Θείας μεταλήψεως της Ορθοδόξου Ανατολικής Εκκλησίας, τον Μάιο του 2020, σε ένα άρθρο μας με τίτλο: «Η Ορθοδοξία σε ψυχολογική σύγχυση και κακοποίηση», εκθέσαμε μέσα από παρομοιώσεις την άποψη της Ψυχολογίας, όσον αφορά τη σχέση Κράτους-Εκκλησίας και στο τέλος, την ταπεινή μας γνώμη, ότι η Εκκλησία -εφόσον φυσικά θέλει να μην στερηθούν ξανά οι πιστοί της το μυστήριο της Θείας Κοινωνίας- ίσως θα πρέπει να τολμήσει και να δώσει τη δυνατότητα στην επιστημονική κοινότητα, με έναν ασφαλώς απολύτως μελετημένο και αδιάβλητο τρόπο, να διαπιστώσει και η ίδια όσα ως ορθόδοξοι χριστιανοί ισχυριζόμαστε βιωματικά. Είναι λυπηρό, αλλά τον προαναφερθέντα φαύλο και ποταπό κύκλο, κατά καιρούς τον ανοίγουν διάφοροι δημοσιογραφικοί, υγειονομικοί και έτεροι -αμφιβόλου προελεύσεως- μηχανισμοί, επηρεάζοντας με ραδιούργο τρόπο κυβερνητικές αποφάσεις. Ένας ιταμός κύκλος που, ενώ ανοίγεται από χαμερπή συστήματα, συντηρείται δε, δυστυχώς ανεπίγνωστα, από την ίδια την Εκκλησία, η οποία «ποιεί» παράλληλα την «νήσσαν».

Το σύστημα ολόκληρης της Ορθόδοξης Εκκλησίας, δυστυχώς, όσο και αν δεν αρέσει σε ορισμένους αυτό που θα ειπωθεί, κατά την περίοδο της πανδημίας του κορωνοϊού (Covid-19), διακρίνεται να διέρχεται ψυχολογική και πνευματική σύγχυση! Όταν ένα άτομο ή ένα σύστημα, όπως είναι η Εκκλησία, η Πολιτεία, η Οικογένεια κ.ά., δεν είναι σε θέση να αντιληφθεί την κατάσταση στην οποία βρίσκεται και συμπεριφέρεται ανορθόδοξα και παράλογα, τότε λέμε ότι βρίσκεται σε σύγχυση. 

Απότοκος της εν λόγω συγχύσεως θεωρείται και η σταθερή νοοτροπία των μελών της Εκκλησίας ότι είναι θύματα και αδιαλείπτως διώκονται. Όταν ένας άνθρωπος είναι ανίκανος να αναγνωρίσει τα λάθη του και να διαχειριστεί τα προβλήματά του˙ όταν ένα άτομο δεν αντέχει να εξετάσει τη δική του ευθύνη και είναι αβέβαιο για τον εαυτό του και για την πίστη του, τότε πάντοτε θα νιώθει θύμα και θα ψάχνει να επιρρίπτει σε άλλους τα απόνερα του ψυχισμού του και την ευθύνη για την ανώριμη και ψυχαναγκαστική σχέση του με τον Θεό. Η ιστορία αποδεικνύει περίτρανα ότι κάθε φορά που ο νους των μελών της Εκκλησίας (κλήρου και λαού) σκοτίζεται και απομακρύνεται από τον Θεό, άλλο τόσο είναι έκθετοι στα δαιμόνια και η στάση τους παραμένει απαθής και ακινητοποιημένη. Και ενώ οι αποφάσεις τους θα έπρεπε να εμφορούνται από Πνεύμα Θεού, τελικώς διαπνέονται από ένα στοχαστικό κοσμικό πνεύμα, που ουσιαστικά έχει θέσει τον Θεό σε ένα γενικό ή μερικό απαγορευτικό (lockdown).

Ίσως έφτασε η στιγμή να συνειδητοποιήσουμε το μεγάλο δώρο που μας έδωσε ο Θεός σε αυτή την πραγματικά δύσκολη και αποκαλυπτική περίοδο. Και το δώρο αυτό ονομάζεται «αυτογνωσία» (ύστερα από περισυλλογή και αυτοκριτική), που θα οδηγήσει αργότερα τους εαυτούς μας σε μία γνήσια «Θεογνωσία». Έχουμε, λοιπόν αυτογνωσία, όταν, ενώ στην προσευχή μας ζητάμε από τον Θεό: «Γεννηθήτω το θελημά Σου», από την άλλη προσπαθούμε να το ανατρέψουμε! Είναι αυτογνωσία όταν αποδεχόμαστε την ακοινωνησία, που δεν τόλμησε από αγάπη να επιβάλει ο πνευματικός μας Πατέρας, αλλά την όρισε, για παιδαγωγικούς-πνευματικούς λόγους, και μάλιστα εν μέσω των Νηστειών του Πάσχα και των Χριστουγέννων, από την απροσμέτρητη Αγάπη Του και την απέραντη Σοφία Του, ο όντως Πατέρας μας-Θεός. Υπάρχει αυτογνωσία, όταν διαβλέπουμε  την αντίφαση πως, ενώ από την μακραίωνη εμπειρία της Εκκλησίας δεν επιβεβαιώνεται μετάδοση μολυσματικών νόσων από τη Θεία Κοινωνία, από την άλλη όμως, η ανώτατη εκκλησιαστική Διοίκηση των διάφορων τοπικών Εκκλησιών του κόσμου, πρότεινε απολύμανση λαβίδων, χρήση ατομικού κουταλιού κ.λπ!

Ως Εκκλησία θα πρέπει να κατανοήσουμε ότι, σε εποχές πανδημίας λόγω κορωνοϊού, δεν δυνάμεθα πλέον να πείσουμε στο ζήτημα της Θείας Κοινωνίας, ιδίως όταν νοσούν και αποβιώνουν (όπως αυτό συνέβη με τον Covid-19) πολλοί κληρικοί. Και αν δεν θέλουμε να πείσουμε, θα πρέπει τουλάχιστον να πειθαρχήσουμε στις υγειονομικές οδηγίες και εντολές των αρμοδίων αρχών χάριν του Θεού (Ρωμ. 13,1), για λόγους κοινωνικής ευταξίας (Άγ. Γρηγόριος Θεολόγος, PG 35,972), αλλά και για να αποστομώνεται η άγνοια των ανθρώπων που μας επικρίνουν (Α΄ Πέτρου 2,15). Κατέφτασε η στιγμή να καταλάβουμε ότι το Κράτος είναι αυτό το οποίο παραχωρεί φιλοξενία στην Εκκλησία μας (όπως αυτό γίνεται και στις υπόλοιπες ομόδοξες Εκκλησίες, της Αλβανίας, Κορέας κ.λπ.) και όχι η Εκκλησία μας στο Κράτος! Χρειάζεται να συνειδητοποιήσουμε ότι στα μάτια των άθεων, άθρησκων και αγνωστικιστών, θα θεωρούμαστε πάντοτε επικίνδυνοι για τη δημόσια υγεία, όπως ακριβώς θεωρήθηκαν οι ομόπιστοι αδελφοί μας των άλλων Χωρών, που αναγκάστηκαν δια νόμου να διακόψουν τον συνήθη τρόπο της μετάδοσης της Θείας Κοινωνίας και εφηύραν σπασμωδικά αντιφατικούς τρόπους μετάδοσής της, που μόνο σύγχυση προσέφεραν στους πιστούς. Δεν πείθουμε τους άλλους, γιατί πολύ απλά δεν καταφέραμε να πείσουμε τους εαυτούς μας για το τι πραγματικά πιστεύουμε εμείς!

Ως Χριστιανοί και κατά προέκταση ως Εκκλησία, θα πρέπει να πάψουμε να θυματοποιούμε συνεχώς τους εαυτούς μας και να συναισθανθούμε ότι επιβάλλεται να λάβουμε δραστικότερα μέτρα διαχείρισης, για να είμαστε προετοιμασμένοι για μελλοντικές πανδημίες, όπου οπωσδήποτε θα επανέλθει το ζήτημα της Θείας Κοινωνίας στο προσκήνιο, οπότε θα στερούνται και πάλι οι θεοσεβείς τη ζωογόνο δύναμή της, και εν γένει τίς λατρευτικές Συνάξεις.

Επομένως, ας μην βαυκαλιζόμαστε. Ακόμη και να επιστρέψουμε, όπως αβασάνιστα έχει προταθεί από μερικούς, στον πρωτοχριστιανικό τρόπο μετάδοσης του Σώματος και του Αίματος του Κυρίου μας, θα βρεθεί και πάλι ένας ικανός αριθμός κακοπροαίρετων ανθρώπων που θα μιλούν για μολυσμένα ιερά σκεύη και θα στοχοποιούν αυτό που για μας είναι η ίδια η Πνοή μας. Αν μου επιτρέπεται η έκφραση, θα τόνιζα ότι από τη στιγμή που ο διάβολος βρήκε τρόπο να «τρυπώσει για τα καλά» στην παρούσα πανδημία, θα «τρυπώνει» εμπειρότερα πλέον σε κάθε μέλλουσα επιδημία και πάντοτε θα επιφέρει διενέξεις για αυτό το θέμα. Εκτός αν, επιτέλους σιωπήσουμε όλοι μας, και επιτρέψουμε να παρέμβει ο Θεός με τον ενδεχομένως ανεπίληπτο και σωτηριολογικό τρόπο που προτείνεται στο προηγηθέν άρθρο μου. Ας αφήσουμε τον Θεό να μιλήσει, να δοξασθεί από τους επιστήμονες και τους αμφισβητίες Του, και εκείνοι με την σειρά τους παγκοσμίως να διακηρύξουν ότι ο χώρος της Ορθόδοξης Εκκλησίας είναι το κατεξοχήν θεραπευτήριο (Άγ. Ιω. Χρυσόστομος, PG 59,36.) και οι Ιερείς της είναι οι κατεξοχήν ψυχοθεραπευτές, που καθοδηγούν και ενσταλάζουν την άκτιστη ιαματική ενέργεια του Θεού, μέσω των Ιερών Μυστηρίων (Εξομολόγηση, Θ. Κοινωνία κ.ά.). Με αυτόν τον τρόπο τουλάχιστον θα κατορθώσουμε, εάν θέλει ο Θεός και για όσα χρόνια ακόμη επιτρέψει, να Τον λατρεύουμε ανεμπόδιστα και σε περιόδους πανδημίας.

Το «ουκ εκπειράσεις Κύριον τον Θεόν σου» της Αγίας Γραφής και διάφορες άλλες αναφορές, όπως επί παραδείγματι ότι, αφού οι Φαρισαίοι έβλεπαν τα θαύματα που επιτελούσε ο Χριστός και δεν πίστεψαν, πώς θα αποδεχθούν το θαύμα οι σημερινοί αμφισβητίες του, που προβάλλουν κάποιοι «ζηλωτές», με σκοπό τη μη έκκληση στον Θεό για την επιτέλεση του θαύματος, προς τους αμφισβητίες της Θείας Κοινωνίας, μάλλον φανερώνουν χριστιανούς που αγνοούν τη σημασία των λέξεων αλλά και τους φορείς της Αγιοπνευματικής εμπειρίας, τους εκφραστές της Θεολογίας και τους απλανείς ερμηνευτές της Αγίας Γραφής, δηλαδή τους Αγίους και Θεοφόρους Πατέρες της Εκκλησίας μας. Αν μελετήσουμε την Αγία Γραφή και τα Συναξάρια των Αγίων μας, θα ανακαλύψουμε ότι υπήρξαν αναρίθμητοι Άγιοι, που παρακάλεσαν τον Θεό, όπως ο Προφήτης Ηλίας που προκάλεσε τους ψευδοπροφήτες του Βάαλ να αναμετρηθούν μαζί του. Όποιος από τους δύο θεούς θα έκαιγε το ολοκαύτωμα, αυτός θα ήταν ο αληθινός Θεός. Και ο Θεός μας, δέχθηκε την ικεσία του Προφήτη Ηλία και αποκαλύφθηκε στα μάτια των πλανεμένων ως ο μόνος αληθινός Θεός.

Εν κατακλείδι, τo διεθνές σήμα κινδύνου SOS, το οποίο εκπέμψαμε στην αρχή του κειμένου μας -στην προκειμένη περίπτωση σημαίνει «Save Our Ship» (Σώσε το πλοίο μας) ή «Save Our Souls» (Σώσε τις ψυχές μας)- αν και θα μπορούσε να απευθύνεται προς την πνευματική ηγεσία της Εκκλησίας μας, ωστόσο αποτείνεται στον Θεό μας. Επομένως, δεν χάθηκε ακόμη τίποτα. Κατά συνέπεια, αν δεν θέλουμε το καράβι της Εκκλησίας μας, σαν ένας άλλος Τιτανικός, να προσκρούσει στο παγόβουνο της αλαζονείας μας, του εγωισμού μας και του εφησυχασμού μας, τότε ας εκπέμψουμε προς τον Θεό όλοι μας το SOS. Ας Του παραχωρήσουμε το πηδάλιο του πλοίου που Του ανήκει,  αφού είναι ο θεμελιωτής και κυβερνήτης του, και τότε να είμαστε σίγουροι ότι από σήμα κινδύνου θα μεταβληθεί σε σήμα ψυχολογικής και πνευματικής ισορροπίας, που θα μεταδοθεί σε παγκόσμια κλίμακα και θα υποδηλώνει (S)uccour (Ο)ptimism (S)erenity δηλαδή, ότι έχουμε πλέον αρωγή, αισιοδοξία και γαλήνη στη ζωή μας και κανείς διωγμός δεν πρόκειται να μας κάμψει. 

Αρχιμανδρίτης Ιωάννης Γαζέτας

Ο π. Ιωάννης Γ. Γαζέτας γεννήθηκε στον Αστακό Αιτωλοακαρνανίας και είναι Κληρικός της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών. Σπούδασε Θεολογία και Κλινική-Κοινοτική Ψυχολογία. Ως Ψυχοθεραπευτής-Οικογενειακός Θεραπευτής και Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας, ασκεί ιδιωτικά, Ψυχοθεραπευτική και Συμβουλευτική υποστήριξη σε άτομα, ζευγάρια, οικογένειες και ομάδες.

Προπύργιο του Ορθόδοξου Μοναχισμού η Αθωνική Πολιτεία – Σημαντική για τον παγκόσμιο πολιτισμό η ανάδειξη της πνευματικότητας του Αγίου Όρους

 

Στην σπουδαία θέση που ακτινοβολεί στον Ορθόδοξο μοναχισμό η Μοναστική Πολιτεία του Αγίου Όρους, η οποία αποτελεί προπύργιο του Ορθοδόξου μοναχισμού, αναφέρθηκε για ακόμη μια φορά ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος. Ο Παναγιώτατος υπογράμμισε παράλληλα το ρόλο του μοναχισμού σε μια εποχή,  που παρατηρούνται φαινόμενα και συμπεριφορές εγωιστικές, του «άφρονος πλουσίου», απαξίωσης των αξιών και «απωθήσεως ή και απώλειας της διατάξεως του υπερβατικού».

Ο Παναγιώτατος, με γραπτό μήνυμα του, χαιρέτισε την έναρξη του 5ου διεθνούς επιστημονικού εργαστηρίου της Αγιορειτικής Εστίας Θεσσαλονίκης. Τον χαιρετισμό του Οικουμενικού Πατριάρχη μετέφερε, διαδικτυακά, ο Επίσκοπος Αμορίου κ. Νικηφόρος, Καθηγούμενος της Ιεράς Μονής Βλατάδων.

Η Αθωνική Πολιτεία προπύργιο του Ορθόδοξου μοναχισμού

Ο Οικουμενικός Πατριάρχης επεσήμανε αρχικά πως: «Οι ιεραί μοναί του Αγίου Όρους κατέστησαν και παραμένουν τόποι δημιουργικότητος και πνευματικού δυναμισμού, γνώσεων και καλλιέργειας ασκητικού ήθους, παραγωγής και διασώσεως έργων δοξολογικής τέχνης» τονίζοντας πως «Η μοναστική ζωή είναι εφαρμοσμένη Θεολογία».

«Δεν είναι τυχαίο, ότι το Άγιο Όρος έχει γραφεί με χρυσά γράμματα στην ιστορία της πνευματικότητος και του πολιτισμού και αναγνωρίζεται παγκοσμίως η προσφορά του» συνέχισε ο Οικουμενικός Πατριάρχης, υπογραμμίζοντας ότι εκεί ο κάθε επισκέπτης αντιλαμβάνεται ότι «η παράδοση της Ορθοδοξίας δεν είναι παρελθόν, αλλά παρουσία ζώσα και ζωοποιός».

Σημείωσε μάλιστα ότι στη σύγχρονη εποχή, καθώς παρατηρούνται φαινόμενα και συμπεριφορές εγωιστικές, του «άφρονος πλουσίου», απαξίωσης των αξιών και «απωθήσεως ή και απώλειας της διατάξεως του υπερβατικού», το ευάγγελον μήνυμα του μοναχισμού «αποτελεί φωνήν και δώρον του Ουρανού».

Ο Οικουμενικός Πατριάρχης σημείωσε, ότι «ο εν αληθεία εσχατολογικός άνθρωπος γνωρίζει καλώς», ότι ο βίος του στη γη, σε κάθε ιστορικό σχήμα και πολιτισμό, είναι πρόσκαιρος και ότι ο προορισμός του είναι η Βασιλεία του Θεού και πρόσθεσε : «Αι ιεραί μοναί ήσαν και παραμένουν ευλογημένοι τόποι ζώσης μαρτυρίας, καθώς και διαμαρτυρίας κατά των τάσεων εκκοσμικεύσεως της εκκλησίας». «Προπύργιο του Ορθοδόξου μοναχισμού είναι η Αθωνική πολιτεία» τόνισε ο κ. Βαρθολομαίος και συνέχισε : «Πηγή αυτού του υψηλού πολιτισμού είναι η άνευ όρων προσφορά του εαυτού, η άνευ όρων αφιέρωσις του είναι και του έχειν του μοναχού εις τον Χριστόν και εις την Βασιλεία του».

Κάθε προσπάθεια, ανέφερε, ανάδειξης της πνευματικότητος και του πολιτιστικού πλούτου του Αγίου Όρους είναι σημαντική για τον παγκόσμιο πολιτισμό και για την κοινωνική ζωή και συνεχάρη τους διοργανωτές «για την πρωτοβουλία διαδικτυακής πραγματοποιήσεως της διοργανώσεως, λόγω της πανδημίας» δίνοντας τις ευχές του για την επιτυχία των εργασιών και για τις επερχόμενες γιορτές των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς.

Από την επίσκεψη του Οικουμενικού Πατριάρχη στο Άγιον Όρος το 2019/ Φωτ. Ραφαήλ Γεωργιάδης – ope.gr

Το μήνυμα της Ιεράς Κοινότητας του Αγίου Όρους

Ο γέρων Συμεών Διονυσιάτης διάβασε διαδικτυακά το μήνυμα της Ιεράς Κοινότητας του Αγίου Όρους, στο οποίο τονίζονται οι ιδιαίτερες συνθήκες της πανδημίας κάτω από τις οποίες πραγματοποιείται διαδικτυακά η επιστημονική συνάντηση, καθώς και η μεγάλη προθυμία και η επιθυμία των αγιορειτών να συμβάλουν στην επιτυχία της διοργάνωσης.

Ο γέροντας Συμεών αναφέρθηκε στο εξαιρετικό ενδιαφέρον – τα τελευταία χρόνια συνεχώς αυξανόμενο – που επιδεικνύεται από ερευνητές για τη μελέτη κειμένων, κειμηλίων, ιστορικών χειρόγραφων και γενικώς για τον πολιτιστικό πλούτο της Αθωνικής Πολιτείας, η σημαντικότητα του οποίου αναδεικνύεται , όπως είπε, μέσα από τις επιστημονικές ανακοινώσεις των συμμετεχόντων στη διοργάνωση.

«Το Άγιον Όρος δεν παύει να εμπνέει τον κόσμο»

Οι δύσκολες υγειονομικές συνθήκες που επικρατούν, εξαιτίας της πανδημίας Covid-19, μπορεί να καταργούν την προσωπική παρουσία, ωστόσο, για να μη χαθεί η συνέχεια των Εργαστηρίων και της επικοινωνίας, η Αγιορειτική Εστία έλαβε την απόφαση όλες οι εργασίες του Εργαστηρίου να πραγματοποιηθούν μέσω του διαδικτύου. Η Διαδικτυακή διεξαγωγή του, δίνει τη δυνατότητα τόσο στους ερευνητές να παρουσιάσουν τις εργασίες τους, όσο και στο ακροατήριο να παρακολουθήσει τις εξελίξεις των ερευνών. Για το εργαστήριο αυτό, που ξεκίνησε τις εργασίες του χθες, Παρασκευή 27 Νοεμβρίου και θα ολοκληρωθεί αύριο, Κυριακή 29 Νοεμβρίου, μίλησε στην εκπομπή «Επικαιρότητα στην Πεμπτουσία» και τη Μαρία Γιαχνάκη, ο διευθυντής της Αγιορειτικής Εστίας κ. Αναστάσιος Ντούρος. «Το Άγιο Όρος δεν παύει να εμπνέει τον κόσμο, τόσο σε πνευματικό όσο και σε ερευνητικό επίπεδο».

Θεσμός τα Διεθνή Επιστημονικά Εργαστήρια

Ο θεσμός των Διεθνών Επιστημονικών Εργαστηρίων ξεκίνησε το 2016 και έκτοτε διοργανώνεται σε ετήσια βάση, έχοντας καθιερωθεί ως μία κορυφαία διεθνής συνάντηση της επιστημονικής κοινότητας που ασχολείται με την Αθωνική έρευνα. Όπως έχει επισημανθεί και κατά το παρελθόν, κύρια επιδίωξη είναι η ανάπτυξη ενός γόνιμου επιστημονικού διαλόγου, που θα εμπλουτίσει τις γνώσεις για τον μοναχισμό του Αγίου Όρους και θα διευρύνει την προβληματική των αθωνικών ερευνών. Με τα Επιστημονικά Εργαστήρια δίνεται η δυνατότητα στην επιστημονική κοινότητα, μέσω ατομικών ή συλλογικών ανακοινώσεων, να δημοσιοποιήσει τα τελικά αποτελέσματα ερευνών, ή να γνωστοποιήσει πρώιμα ή εν εξελίξει αποτελέσματα εργασιών ή επιστημονικών προγραμμάτων, συμβάλλοντας με τον τρόπο αυτό στην αρτιότερη ολοκλήρωσή τους.

Θέματα σχετικά με το Άγιον Όρος, όπως η ιστορία, η τέχνη, η θεολογία, το δίκαιο, οι θεσμοί, η φιλολογία, η αρχαιολογία, η ιστορία της τέχνης, η αρχιτεκτονική, το φυσικό περιβάλλον, η συντήρηση έργων τέχνης, κ.λπ θα τεθούν προς συζήτηση κατά τη διάρκεια του τριημέρου των εργασιών του Διεθνούς Επιστημονικού Εργαστηρίου. Συνολικά θα παρουσιαστούν 26 εισηγήσεις, από επιστήμονες που ειδικεύονται στα Αγιορείτικα θέματα από την Ελλάδα, την Ισπανία, τη Σαουδική Αραβία, τη Ρωσία την Ουκρανία και τη Γεωργία.

Μητροπολίτης Πατρών Χρυσόστομος : Ο Άγιος Ανδρέας θα είναι στα σπίτια σας ...

 

Ενόψει της μεγάλης εορτής του Αγίου Ανδρέου στην Πάτρα και με αφορμή την έκκληση Πέτσα να τηρηθούν τα μέτρα, ο Μητροπολίτης Πατρών ανακοινώνει τα εξής:

Παιδιά μου εὐλογημένα,

Ἐν ὂψει τῆς ἑορτῆς τοῦ Ἁγίου Ἀποστόλου Ἀνδρέου, ἡ ὁποία ἐφέτος θά τελεσθῇ, δυστυχῶς, μέ λιτότητα καί ἁπλότητα, ἓνεκα τῶν ὑφισταμένων μέτρων καί τῆς δοκιμασίας, τήν ὁποίαν, κρίμασιν οἷς οἶδεν ὁ Θεός, ἐπέτρεψε δι’ ἡμᾶς, αἰσθάνομαι ἐπιτακτική τήν ἀνάγκη νά ἐπικοινωνήσω μαζί σας καί νά σᾶς ἀπευθύνω λόγον ἀγάπης καί παραμυθίας.

Ἀγάπης, ὡς πνευματικός σας πατήρ, ἀφοῦ ἡ καρδία τοῦ ποιμένος φλέγεται ἐξ’ ἀγάπης πρός τό ποίμνιό του, πρός τά τέκνα του, ἡ ὁποία ἀγάπη, ὡς στοργή καί ὡς θυσιαστική προσφορά ἐμπνέεται ἀπό τήν ἀγάπη του καί τήν κοινωνία μέ τόν Οὐράνιο Πατέρα μας. Καθ’ ἡμέραν αὐτή ἡ ἀγάπη κατακαίει τό εἶναι μου, τήν σκέψη μου, τήν καρδία μου, τήν ὓπαρξή μου ὁλόκληρη καί μοῦ δίδῃ τήν δύναμη, νά μή δίδω τοῖς ὀφθαλμοῖς μου ὓπνον καί τοῖς βλεφάροις μου νυσταγμόν, γιά τά παιδιά μου, γιά τήν κατά Θεόν εὐτυχία τους καί τήν ἐν γένει χαρά καί εὐφροσύνη τους.

Αὐτή ἡ ἀγάπη κάποιες στιγμές ἐξέρχεται ὡς λάβα ἡφαιστείου ἐκ τῆς καρδίας μου, κυρίως, κατά τίς μεγάλες ἡμέρες καί εὐφρόσυνες ἑορτές ὃπως εἶναι ἡ πασνεβάσμιος ἑορτή τῆς μνήμης τοῦ Ἁγίου Ἀποστόλου Ἀνδρέου, ἱδρυτοῦ καί προστάτου τῆς τῶν Πατρέων Ἐκκλησίας.

Αὐτή ἡ λάβα τροφοδοτεῖται ἀπό τήν βαθυτάτη προσευχή πρός τόν Θεό γιά ὑγιεία καί ἀγαλλίαση καί πνευματική εὐφροσύνη καί ἀπόλαυση πάντων τῶν ἀγαθῶν τά ὁποῖα προέρχονται παρά τοῦ Πατρός τῶν φώτων.

Αὐτή ἡ ἀγάπη μέ κάνει νά σκέπτωμαι νυχθημερόν τό τοῦ Ἁγίου Ἀποστόλου Παύλου ρῆμα καί νά προσπαθῶ ὃλῃ ψυχῇ καί διανοίᾳ, ὃλαις δυνάμεσι νά τό κάμω πράξη. «Τίς ἀσθενεῖ καί οὐκ ἀσθενῶ, τίς σκανδαλίζεται καί οὐκ ἐγώ πυροῦμαι;»(πρ. Κορινθ, Β, 29)

Εἶναι βεβαιωμένο, παιδιά μου ἀγαπητά καί περιπόθητα, ὃτι ὃταν πλέῃ κανείς σ’ αὐτό τό πέλαγος τῆς ἀγάπης, μέ τίς ὃποιες δυσκολίες καί τούς τόσους σταυρούς, αἰσθάνεται ὃτι ζεῖ πραγματικά καί ὃτι δέν εἶναι ἁπλῶς μιά βιολογική ὓπαρξη.

Αὐτό ὑπαγορεύει ἡ διδασκαλία καί ἡ ἐπί τοῦ σταυροῦ θυσία τοῦ ἁγίου Ἀποστόλου Ἀνδρέου πρός τόν Ἐπίσκοπο, πρός τόν ἱερό Κλῆρο καί τόν εὐσεβῆ Λαό τῆς Ἐκκλησίας μας.

Αὐτή ἡ ἀγάπη τοῦ Ἐπισκόπου σας, ἰδιαίτερα σήμερα θά ἐκφρασθῇ ὡς παραμυθία, ὡς παρηγορία δηλαδή πρός τά πονεμένα παιδιά του, τά ὁποῖα εἰδικά ἐφέτος δέν μποροῦν πανηγυρικά καί πανευφρόσυνα νά τιμήσουν τόν Πρωταπόστολο καί Πρωτόκλητο μαθητή καί μιμητή τοῦ πάθους τοῦ Σωτῆρος, Ἀνδρέαν τόν ἀοίδιμον. Γνωρίζω τόν πόνο σας, γνωρίζω τήν ἐσωτερική σας ὀδύνη, γνωρίζω τά δάκρυά σας, ἀκούω τόν ἐσωτερικό σπαραγμό σας καί μέ ραγισμένη ἀπό τόν δικό μου πόνο τήν καρδία μου, προσπαθῶ νά σταθῶ ὂρθιος, ἳνα μή παρασύρω τά τέκνα μου εἰς περισσήν λύπην ἓνεκα τῆς ἰδικῆς μου βαθυτάτης ὀδύνης.

Ποσάκις ἐθρήνησα μυστικῶς, παιδιά μου εὐλογημένα, καθ’ ὃλον αὐτό τό διάστημα, ποσάκις ἠγρύπνησα τοῦ Κυρίου δεόμενος, ποσάκις ἐπί ὣρας τό, πῶς καί διατί ἐσκεπτόμουν καί ποσάκις ἀδύναμον τόν ἑαυτό μου συνέλαβα ἐνώπιον τῆς, ὑπό τοῦ Θεοῦ ἐπιτραπείσης φοβερᾶς ὀδύνης, τῆς ψυχοσωματικῆς κοπώσεως καί τῆς ἀνθρωπίνης ἀδυναμίας, τήν ὣρα πού ἐψέλιζα μέ ὃση δύναμη μοῦ εἶχε ἀπομείνει τό «Πάτερ, ἀπελθέτω ἀπ’ ἐμοῦ τό ποτήριον τοῦτο» (Ματθ, 26,39). Ἐκείνη τήν ὣρα ἒβλεπα ὃτι δύναμιν ἐλάμβανα ἀκούοντας Τόν εἰς τόν κῆπον τῶν ἐλαιῶν, προσευχόμενον πρό τοῦ πάθους Κύριόν μας νά λέγῃ, «πλήν οὐχ ὡς ἐγώ θέλω Πάτερ, ἀλλ΄ ὡς Σύ» (Ματθ, 26,39).

Ἀλλά καί ἂλλος πειρασμός ἒκαιε, τήν ὣρα τοῦ πόνου τά σωθικά μου. Ὡς νά ἢκουα φωνάς μυρίας νά φθάνουν εἰς τά ὧτα μου: « Μήπως ἐσύ ἒφταιξες γιά τήν δοκιμασία…;»

Ἐκείνη τήν ὣραν ὃμως τῆς ἀπελπισίας, μιλῶ διά τήν ἀνθρώπινη ἀδυναμία, ἐκείνη τήν ὣρα ἢκουα καί ἀκούω φωνῆς πατρικῆς ἂνωθεν μαρτυρούσης «Οὐ μή σέ ἀνῶ, οὐδ’ οὐ μή σέ ἐγκαταλείπω»(πρ. Ἐβρ, 13,5) καί πάλιν «ὀλιγόπιστε εἰς τί ἐδίστασας;».(Ματθ, 14,31)

Μέ τήν δύναμη λοιπόν, αὐτῆς τῆς φωνῆς τῆς ἂνωθεν μαρτυρούσης τοῦ οὐρανίου Πατρός τήν ἀγάπην καί τήν βεβαιότητητα τῆς ἐξόδου ἐκ τῆς «μαρτυρικῆς γῆς», τῆς ἐρήμου καί ἀβάτου καί ἀνύδρου εἰς τήν γῆν τῆς ἐπαγγελίας, ἀπευθύνομαι πρός ἐσᾶς τά πνευματικά μου παιδιά, τόν Λαό τοῦ Θεοῦ, τόν κλῆρο τοῦ ἁγίου Ἀποστόλου Ἀνδρέου.

Παιδιά μου, γνωρίζω τήν εὐσέβειά σας, γνωρίζω τήν πρός τόν Θεόν ἀγάπη σας, γνωρίζω τά βαθύτατα αἰσθήματα τῆς εὐλαβείας σας πρός τόν ἃγιον Ἀπόστολον Ἀνδρέα καί διά τοῦτο, κατανοῶ τόν πόνο σας καί τήν βαθειά σας, ἀνθρωπίνως, θλίψη γιά τό ὃτι δέν θά ἑορτάσωμε μέ τήν λαμπρότητα πού ἑορτάζομε πάντοτε τόν Ἃγιό μας. Κατανοῶ τό παράπονό σας καί τίς ποικίλες ἐξ’ άγάπης πρός τόν Θεόν καί τιμῆς πρός τόν Ἃγιον Ἀνδρέα, ἀντιδράσεις σας. Καί ὃσον οἱ ὧρες τῆς ἑορτῆς πλησιάζουν αἰσθάνομαι τά δάκρυά σας νά κυλοῦν ἀπό τά μάτια σας καί νά αὐλακώνουν τά ἀγγελόμορφα πρόσωπά σας.

Αὐτά τά δάκρυα καί τόν πόνο σας τά πῆρα ἢδη καί τά μετέφερα στόν Ἃγιο μας καί τά ἓνωσα μέ τά δικά μου δάκρυα καί ἀντί ἀνθέων τά ἀπόθεσα στόν τάφο του καί ἒβρεξα τήν ἁγία του Κάρα καί τόν σταυρό τοῦ μαρτυρίου του καί τόν ἱκέτευσα νά μεσιτεύσῃ καί νά πρεσβεύσῃ πρός Κύριον, ὣστε νά μᾶς ἐλεήσῃ καί νά μᾶς σώσῃ ἐκ τῆς δικαίας Αὐτοῦ ἀπειλῆς καί τῆς δοκιμασίας, τήν ὁποίαν ἐξ’ αἰτίας, δυστυχῶς τῶν ἁμαρτιῶν μας, ὑφιστάμεθα.

Γνωρίζετε παιδιά μου, ὃτι δέν ἐπαύσαμε ἡμέρα καί νύκτα νά προσευχώμεθα ἐνώπιον τῶν ἱερῶν Λειψάνων καί τοῦ σταυροῦ τοῦ Ἀποστόλου μας. Γνωρίζετε ὃτι καθημερινῶς τήν Θεία Λειτουργία τελοῦμε στό ἱερό Ἀποστολεῖο του, στόν ἱερό δηλαδή, Ναό του. Μέσα, λοιπόν ἀπό τήν προσευχή καί τό Μυστήριο τῆς Θείας Εὐχαριστίας, εἲμαστε ὃλοι μαζί. Οὐδείς ἀπουσιάζει ἀπό τήν Θεία Λατρεία. Γνωρίζετε ὃτι εἲμαστε κοντά σας, προσφέροντάς σας τόν Κύριόν μας, τό Σῶμα καί τό Αἷμα Του, ὡς ζωή καί οὐράνια κληρονομιά. Καθ’ ὃλον αὐτό τό στάδιο τῆς δοκιμασίας, εἰς οὐδένα ἐστερήσαμε οὐδέν πνευματικόν ἀγαθό, παρά τά περιοριστικά μέτρα. Χρησιμοποιήσαμε καί χρησιμοποιοῦμε τό μέτρον τῆς ἀγάπης ἡ ὁποία εὑρίσκει τρόπους νά εὐεργετήσῃ τόν ἀγαπώμενον.

Ὁ Κύριός μας φαίνεται, ὃτι μᾶς ζητάει ἀκόμα κάποιες θυσίες καί μᾶς δοκιμάζει στήν ὑπομονή, στήν ταπείνωση καί στήν ἀγάπη.

Ἐφέτος, ζητάει ἀπό μᾶς νά ἑορτάσωμε κατά τρόπο πρωτόγνωρο τόν Ἃγιον Ἀπόστολον Ἀνδρέα. Ἢδη ὁ ἱερώτατος μαθητής, κρατώντας τόν Σταυρό του, ἒφθασε ἐνώπιον τοῦ θρόνου τοῦ Κυρίου καί παρακαλεῖ νά τελειώσῃ ἡ ὀδύνη τῆς ψυχῆς μας. Πόσο θά κρατήσῃ ἡ δυσκολία; Πόσο ἡ ἀσθένεια; Πόσο ἡ δοκιμασία;

Ὁ Ἱερός Χρυσόστομος, ὁ διάδοχος τοῦ Ἀποστόλου Ἀνδρέου στόν θρόνο τῆς Βασιλίδος τῶν πόλεων, ἢδη μᾶς παρηγορεῖ: «νεφύδριον ἐστι καί θᾶττον παρελεύσεται».

Κάνετε τόν ἐφετινό ἑορτασμό ὑπόθεση βαθειᾶς ἐσωτερικῆς περισυλλογῆς, προσευχῆς καί κατανύξεως καί ἑνώσατε ἀπό ἐκεῖ πού θά εὑρίσκεσθε τήν προσευχή σας, μέ τήν ἰδική μας πού θά προσφέρεται στόν Ναό τοῦ Ἁγίου Ἀνδρέου καί ἐνώπιον τοῦ φρικτοῦ Θυσιαστηρίου. Ὁ Ἃγιος Ἀπόστολος Ἀνδρέας θά εἶναι στό σπίτι σας, στό τραπέζι σας, γιατί δέν ἒλειψε ποτέ ἀπό τήν καρδιά σας.

Μακάρι νά μποροῦσα καί ἐγώ νά δῶ τά πρόσωπά σας μέ τά αἰσθητά μου μάτια, τήν ὣρα πού θά λειτουργῶ, ὃπως, εὐτυχῶς, ἓνεκα τῆς δωρεᾶς τοῦ Θεοῦ, μέσῳ τῶν συγχρόνων μέσων δύνασθε νά βλέπετε ἐσεῖς τό πρόσωπό μου, συμμετέχοντες προσευχητικά, ἀπ’ ὃπου καί ἂν εὑρίσκεσθε, στήν Θεία Λατρεία. Ὃμως εἶστε στίς ἱερές Λατρευτικές συνάξεις ὃλοι μαζί μου καί θά εἶσθε ὃλοι παρόντες νοερῶς κατά τήν ἑορτή τοῦ Ἁγίου μας καί θά ἀτενίζω τά πολυαγαπημένα εἰς ἐμέ πρόσωπά σας μέ τά μάτια τῆς ψυχῆς, μέ τά πνευματικά μου μάτια ἐνώπιόν μου.

Σ’ αὐτή τή γιορτή ἂς ποθήσωμε περισσότερο ὃ,τι στερούμεθα˙, τόν οὐρανό, τήν Θεία Λατρεία, τόν Θεό καί τόν Ἃγιο Ἀπόστολο Ἀνδρέα, τούς ἀνθρώπους. Ἂς ἀγκαλιάσωμε μέ τό νοῦ καί τήν καρδιά μας τούς ἀδελφούς μας πού νοσοῦν καί εὑρίσκονται στίς μονάδες ἐντατικῆς θεραπείας, ἢ σέ ἂλλες κλινικές τῶν νοσοκομείων μας, τούς Ἰατρούς καί Νοσηλευτές, πού μέ κόπους πολλούς καί ἀγρυπνίες στέκονται στό προσκέφαλο τῶν ἀσθενῶν. Ἂς λιτανεύσωμε ἀντί τῆς αἰσθητῆς κατ’ ἒτος λιτανείας, κατά τήν πανήγυρη τοῦ Ἁγίου Ἀνδρέου, αὐτή μας τήν ἀγάπη καί ἂς προσευχηθοῦμε γιά ὃλους τούς ἀνθρώπους, ὑποσχόμενοι στόν Κύριό μας ὃτι θά μετανοήσωμε διά τά πολλά ἡμῶν παραπτώματα.

Παιδιά μου εὐλογημένα, ὃταν μέ τό καλό ἀρθοῦν τά περιοριστικά μέτρα, θά τιμήσωμε πανηγυρικῶς τόν Ἃγιό μας καί λιτανευτικά θά τόν παρακαλέσωμε νά σκέπῃ καί νά φρουρῇ, ὃπως μέχρι τώρα πράττῃ, τήν πόλη του καί τόν Λαό του.

Mέ πατρικές εὐχές καί ευλογίες.

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ

+Ο ΠΑΤΡΩΝ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Αύριο με την εφημερίδα " ΤΑ ΝΕΑ "

 

Σε lockdown το Άγιον Όρος : Δεν επιτρέπεται η επικοινωνία μεταξύ των μονών

 

Χωρίς επισκέψεις προσκυνητών και χωρίς να επικοινωνούν οι μονές μεταξύ τους λόγω της καραντίνας οι μοναχοί στο Άγιο Όρος βιώνουν μια ήρεμη και χωρίς κρούσματα περίοδο όπως είπε  ο Γέροντας Θεωνάς από τη Μονή Ξενοφώντος. Πανέτοιμο είναι το Κέντρο Υγείας στις Καρυές και συνδράμει πραγματοποιώντας και τεστ για τον κορονοϊό.

Σε καθεστώς lockdown βρίσκεται το Άγιο Όρος και οι μοναχοί του, καθώς η χώρα βιώνει το δεύτερο κύμα της πανδημίας.

Στις 20 μονές του Αγίου Όρους η ζωή κυλά ήσυχα με τους μοναχούς να συνεχίζουν τον βίο και τη μοναστική ζωή τους απομονωμένοι από τα εγκόσμια.

Κανένας προσκυνητής δεν εισέρχεται στο Άγιον Όρος αυτή την περίοδο λόγω της καραντίνας που ισχύει σε όλη την χώρα, ενώ όπως είπε  o Γέροντας Θεωνάς από τη Μονή Ξενοφώντος, δεν επιτρέπονται ούτε οι επισκέψεις μεταξύ των μονών. 

«Κάνουμε το πρόγραμμα το μοναστικό, προσκυνητές δεν έρχονται, δεν έχουμε δυσκολίες, είμαστε καλά. Επίσης δεν έχουμε ακόμα επικοινωνία μεταξύ των μονών γιατί είμαστε σε καραντίνα. Έχουμε το Κέντρο Υγείας στις Καρυές. Η Παναγία μας προστατεύει και μας διαφυλάττει» είπε ο Γέροντας Θεωνάς.

Το Κέντρο Υγείας του Αγίου Όρους

Στις Καρυές του Αγίου Όρους λειτουργεί το Κέντρο Υγείας που παρέχει ιατρική φροντίδα στους μοναχούς, αλλά και σε όσους επισκέπτονται τη μοναστική πολιτεία. Είναι στελεχωμένο με ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό, ενώ διαθέτει και ασθενοφόρο.

Όπως είπε η υποδιοικήτρια της 4ης ΥΠΕ, Ειρήνη Χατζοπούλου, μοναχοί και επισκέπτες του Αγίου Όρους υποβάλλονται σε τεστ για τον κορονοϊό.

Σημαντική ποσότητα υγειονομικού υλικού παρέδωσε ο Ρώσος πρωθυπουργός στο Άγιον Όρος.

«Το Κέντρο Υγείας στις Καρυές εξυπηρετεί τους μοναχούς και τους επισκέπτες των μοναστηριών. Είναι κανονικά στελεχωμένο και εξοπλισμένο. Όταν χρειάζεται γίνεται διερεύνηση κορονοϊού είτε μέσω τεστ είτε με κλινική εξέταση και εκτίμηση και μέχρι στιγμής όλα είναι μια χαρά. Το Κέντρο Υγείας έχει ανταποκριθεί σε ό,τι έχει χρειαστεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο» ανέφερε η κα Χατζόπουλου προσθέτοντας ότι είναι πολλές οι μονές, οι μοναχοί, αλλά και οι προσκυνητές που (υπό κανονικές συνθήκες) επισκέπτονται το Άγιον Όρος.

Τα τεστ που διενεργούνται στους μοναχούς είναι μοριακού τύπου, δηλαδή PCR, ενώ χρησιμοποιούνται και rapid test, όπως διευκρίνισε η κα Χατζοπούλου.

"Έφυγε" ο καλός φίλος του Συνδέσμου μας Σωκράτης Νίκας

 

Ομιλία του Σ.Νίκα στον Σύνδεσμό μας στις 18/02/2019

Έφυγε  από τη ζωή ο Πατρινός Θεολόγος και πρώην σχολικός σύμβουλος Σωκράτης Νίκας.

Ήταν θερμός φίλος του Συνδέσμου μας,με παρουσία  κάθε χρόνο στις εκδηλώσεις μας με τις τόσο ωφέλιμες ομιλίες του, πάντα με τρόπο γλαφυρό και πειστικό ώστε η αίθουσα να γεμίζει από κόσμο.

Γενιές Πατρινών τον είχαν καθηγητή σε πολλά σχολεία της Πάτρας. Υπήρξε εκ των κορυφαίων Θεολόγων και εκπαιδευτικών της περιοχής, όντας «Θεολόγος της απελευθέρωσης».

Πραγματοποιούσε ομιλίες -διαλέξεις του για θέματα Θεολογίας ενώ παράλληλα, είχε ασχοληθεί και με τη συγγραφή θεολογικών βιβλίων, όπως «Από την αγάπη έως στην αιωνιότητα», «Παιδικό Συναξάρι», «Γάμος», «Βάπτιση», «Θεία Ευχαριστία», κ.ά. Με τη σύζυγό του Ευτυχία απέκτησαν τρία παιδιά την Ευαγγελία, τον Μιλτιάδη (ηθοποιό) και τον Στέφανο.

Η κηδεία του θα γίνει σήμερα Τρίτη στις 3 μ.μ. από τον Ιερό Ναό Αγίου Ανδρέα Εγλυκάδος και η ταφή του θα γίνει στο Κοιμητήριο Εγλυκάδος.

Ο Θ. Καράογλου στο ope.gr: «Η Ελληνικότητα συμπορεύεται με την Ορθοδοξία και διαιωνίζεται μέσα από αυτήν»

Για τα έργα αποκατάστασης του οδικού δικτύου, τα οποία έχουν δρομολογηθεί στο Άγιο Όρος, μετά τις εκτεταμένες καταστροφές που προκάλεσαν οι καταρρακτώδεις βροχές του περασμένου Απριλίου, αλλά και για τη συνεργασία με την Ιερά Επιστασία μίλησε στο πρακτορείο Ορθοδοξία και τη δημοσιογράφο Ναταλία Δανδόλου, ο υφυπουργός Εσωτερικών (Μακεδονίας και Θράκης) κ. Θεόδωρος Καράογλου. Ο κ. Καράογλου, ο οποίος προεδρεύει επίσης, του Κέντρου Διαφύλαξης Αγιορείτικης Κληρονομιάς (ΚΕΔΑΚ), αναφέρθηκε επίσης στις δυσκολίες της πανδημίας και τη θωράκιση της υγείας των Μοναχών της Αθωνικής Πολιτείας Επίσης, ο υφυπουργός Εσωτερικών έκανε εκτενή αναφορά στα έργα που προωθούνται για την ανάδειξη των μνημείων της Ορθοδοξίας στη Βόρεια Ελλάδα, και τα σχέδια για την ανάπτυξη του προσκυνηματικού τουρισμού, τονίζοντας: «Η Ελλάδα είναι ταυτισμένη με την Ορθοδοξία! Σε δύσκολα χρόνια σκλαβιάς, κατοχής και δοκιμασιών ο Ελληνισμός σώθηκε στην αγκαλιά της Εκκλησίας. Είναι, λοιπόν, καθήκον μας να αναδείξουμε με τον δέοντα σεβασμό τα Ορθόδοξα μνημεία που βρίσκονται διάσπαρτα στην ευλογημένη γη της Μακεδονίας και της Θράκης. Η «ένωση» του Ελληνισμού με την Ορθοδοξία προκάλεσε μια αληθινή κοσμογονία. Ανάπλασε τον κόσμο που γνωρίζουμε και μας δίδαξε ότι η Ελληνικότητα συμπορεύεται με την Ορθοδοξία και διαιωνίζεται μέσα από αυτήν». 

 ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΗ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΟΥ ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ Θ. ΚΑΡΑΟΓΛΟΥ

 1) Κύριε Καράογλου, πρόσφατα προεδρεύσατε σε διαδικτυακή συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Κέντρου Διαφύλαξης Αγιορείτικης Κληρονομιάς (ΚΕΔΑΚ), το οποία ενέκρινε την άμεση αποκατάσταση του δρόμου Δάφνη-Καρυές στο Άγιο Όρος, ο οποίος καταστράφηκε από τις καταρρακτώδεις βροχές και κατολισθήσεις του περασμένου Απριλίου που έπληξαν την Αθωνική Πολιτεία. Πείτε μας λίγα λόγια για την κατάσταση αυτή τη στιγμή στο Άγιον Όρος και για τις παρεμβάσεις που θα γίνουν το επόμενο διάστημα; «Μολονότι η χώρα αντιμετωπίζει μια πρωτόγνωρη κατάσταση εξαιτίας της πανδημίας, η Πολιτεία δεν σταματά να λειτουργεί. Στο πλαίσιο αυτό, εγκρίναμε το ταχύτερο δυνατό την ανακατασκευή ενός δρόμου ζωτικής σημασίας για την ομαλή λειτουργία εντός του Αγίου Όρους, του δρόμου που συνδέει το λιμάνι της Δάφνης με τη διοικητική πρωτεύουσα των Καρυών. Πρόκειται για έναν δρόμο που διανοίχθηκε το 1961 και ο οποίος καταστράφηκε από τις καταρρακτώδεις βροχές και κατολισθήσεις που έπληξαν την Αθωνική Πολιτεία τον περασμένο Απρίλιο.Οι εκτεταμένες καταστροφές και τα ρήγματα που προκλήθηκαν σε τρία διαφορετικά σημεία του κεντρικού οδικού άξονα είχαν ως αποτέλεσμα να αποκλειστούν Ιερές Μονές και Σκήτες. Από την πρώτη στιγμή της Θεομηνίας, κλιμάκιο του ΚΕΔΑΚ μετέβη στο Άγιο Όρος πραγματοποιώντας αυτοψία στις πληγείσες περιοχές, προχωρώντας άμεσα στην προσωρινή αποκατάσταση της οδικής συγκοινωνίας μέσω παρακαμπτηρίων. Πλέον, μετά την τελευταία συνεδρίαση του Δ.Σ., περνούμε στην τελική φάση του έργου, ο συνολικός προϋπολογισμός του οποίου ανέρχεται σε 7.200.000 ευρώ. Ειδικότερα, στην περιοχές που σημειώθηκαν τα ρήγματα θα κατασκευαστούν ειδικά γεωτεχνικά έργα, ενώ σε δυο ενδιάμεσες θέσεις όπου κατολίσθησαν ορύγματα από τα απότομα πρανή με αποτέλεσμα να καλυφθεί ο δρόμος, προχωρούμε στην κατασκευή κατάλληλων τοίχων αντιστήριξης των ασταθών πρανών για την προστασία του δρόμου». 

2) Από ό,τι γνωρίζουμε, το Υπουργείο Εσωτερικών (Τομέας Μακεδονίας και Θράκης) και το ΚΕΔΑΚ βρίσκονται σε συνεργασία με την Ιερά Επιστασία και την Πολιτική Διοίκηση του Αγίου Όρους. Ποιες άλλες δράσεις σχεδιάζετε; «Η συνεργασία μου με την Ιερά Επιστασία και την Πολιτική Διοίκηση του Αγίου Όρους είναι υποδειγματική. Διατηρούμε άριστες σχέσεις και είμαστε πάντα στο πλευρό της Αγιορείτικης πολιτείας ώστε να ανταποκριθούμε σε ό,τι προκύπτει. Είναι σημαντικό να γνωρίζεις ότι με τους συνομιλητές σου βρίσκεσαι στην ίδια σελίδα όσον αφορά τη διαχείριση ζητημάτων όπως είναι για παράδειγμα η θωράκιση της υγείας των Μοναχών της Αθωνικής πολιτείας έναντι του κορωνοϊού ή στην προκειμένη περίπτωση η ανακατασκευή του δρόμου Δάφνης-Καρυών. Τόσο ο Άγιος Πρώτος όσο και ο κ. Μαρτίνος, o φιλάνθρωπος και φιλάγιος Πολιτικός Διοικητής του Αγίου Όρους με το πλούσιο κοινωνικό έργο και το ταπεινό προφίλ, φέρουν στους ώμους τους το βάρος της μακράς ιστορίας και της μοναδικής αγιορείτικης παράδοσης, ενώ η ακούραστη παρουσία και προσφορά τους κάνει πιο εύκολο το έργο του ΚΕΔΑΚ. Άλλωστε, το Αγιώνυμο Όρος του Άθω αποτελεί την Κιβωτό της Ορθοδοξίας μας και είναι ελάχιστο χρέος μας να προασπίσουμε την αυθεντικότητα και μοναδικότητά του. Σε αυτό το πλαίσιο κινούνται και οι υπόλοιπες δράσεις που σχεδιάζουμε, μια εκ των οποίων είναι η σκέψη για την ενεργειακή του αυτονομία μέσω χρήσης εναλλακτικών πηγών ενέργειας, αξιοποιώντας κάθε χρηματοδοτικό εργαλείο που έχουμε στη διάθεσή μας». 

3) Θα ήθελα να μιλήσουμε λίγο για το ΚΕΔΑΚ, του οποίου είστε πρόεδρος. Ποιος είναι ο ρόλος του και ποιες πρωτοβουλίες αναλαμβάνει; «Επί 40 χρόνια το Κέντρο Διαφύλαξης Αγιορείτικης Κληρονομιάς προσεγγίζει με ιδιαίτερη ευαισθησία, σεβασμό, ευσυνειδησία και υπευθυνότητα τον ιδιαίτερο χώρο του Αγίου Όρους. Υλοποιεί προγράμματα προστασίας και ανάδειξης του μνημειακού, κειμηλιακού και φυσικού πλούτου των Αγιορείτικων Ιερών Καθιδρυμάτων διαφυλάσσοντας την αγιορείτικη κληρονομιά και λειτουργώντας αδιάκοπα ως εγγυητής της αισθητικής, μνημειακής και λειτουργικής αξίας της Αθωνικής Πολιτείας. Η αποκατάσταση εκατοντάδων αγιορείτικων μνημείων, οι αναστηλώσεις, οι τεχνικές παρεμβάσεις, η κατασκευή νέων κτιρίων, δικτύων και λιμενικών έργων βελτιώνουν την ποιότητα ζωής των Μοναχών, αναδεικνύοντας τη χριστιανική παράδοση και καθιερώνοντας την πατρίδα μας ως έναν από τους σπουδαιότερους παγκόσμιους διαθέτες πολιτιστικού Ορθόδοξου αποθέματος. Στο Υπουργείο Εσωτερικών (Τομέας Μακεδονίας και Θράκης) έχουμε ιερό καθήκον και υποχρέωση να στεκόμαστε μέσω των υπηρεσιών του ΚΕΔΑΚ διαρκώς στο πλευρό των Αγιορειτών, γι’ αυτό και ο εκάστοτε πολιτικός προϊστάμενος του Διοικητηρίου αναλαμβάνει καθήκοντα Προέδρου του Δ.Σ. του Κέντρου Διαφύλαξης Αγιορείτικης Κληρονομιάς». 

4) Από την αρχή της θητείας σας στο υπουργείο, έχετε δείξει μια ιδιαίτερη ευαισθησία απέναντι στην διαφύλαξη των ορθοδόξων μνημείων, προαναγγέλλοντας μία σειρά δράσεων για την αναστήλωση και ανάδειξή τους σε συνεργασία με άλλα υπουργεία και φορείς. Μιλήστε μας λίγο για αυτές τις πρωτοβουλίες. «Η Ελλάδα είναι ταυτισμένη με την Ορθοδοξία! Σε δύσκολα χρόνια σκλαβιάς, κατοχής και δοκιμασιών ο Ελληνισμός σώθηκε στην αγκαλιά της Εκκλησίας. Είναι, λοιπόν, καθήκον μας να αναδείξουμε με τον δέοντα σεβασμό τα Ορθόδοξα μνημεία που βρίσκονται διάσπαρτα στην ευλογημένη γη της Μακεδονίας και της Θράκης. Η «ένωση» του Ελληνισμού με την Ορθοδοξία προκάλεσε μια αληθινή κοσμογονία. Ανάπλασε τον κόσμο που γνωρίζουμε και μας δίδαξε ότι η Ελληνικότητα συμπορεύεται με την Ορθοδοξία και διαιωνίζεται μέσα από αυτήν. Άρα, αναδεικνύοντάς τα Ορθόδοξα μνημεία τα οποία πρέπει να περιβάλλουμε με αγάπη και προσοχή, σώζουμε ένα μεγάλο κομμάτι της παράδοσής μας. Η πολιτιστική μας κληρονομιά δεν πρέπει να καταρρεύσει. Αντίθετα, οφείλουμε να τη μεταλαμπαδεύσουμε στις επόμενες γενιές προκειμένου να συνεχίζουν να υπενθυμίζουν τις πανανθρώπινες αξίες που φωτίζουν το δρόμο μας στο διάβα της ιστορίας». 

5) Προβάλλετε επίσης, την ανάδειξη του προσκυνηματικού τουρισμού ως μια μοναδική ευκαιρία για την χώρα. Θεωρείται ότι η προβολή των ιερών προσκυνημάτων της χώρας μας μπορεί να τονώσει τον τουρισμό, σε περιόδους σαν και αυτή της πανδημίας που τα ταξίδια είναι περιορισμένα και γίνονται υπό πολύ ειδικούς όρους; «Ναι, το πιστεύω! Ο θεματικός τουρισμός και δη ο προσκυνηματικός μπορεί να αποτελέσει τη «βαριά βιομηχανία» της Βόρειας Ελλάδας και σημαντικό μοχλό ανάπτυξης της Μακεδονίας και της Θράκης. Δεν έχει εποχικότητα και είναι τουρισμός 365 ημερών το χρόνο. Την παραπάνω άποψη δεν την τροφοδοτεί μονάχα η εγγύτητα που υπάρχει με το Άγιο Όρος, αλλά κυρίως η έμφυτη ανάγκη του ανθρώπου οι διακοπές που απολαμβάνει να εκπληρώνουν τον στόχο τους. Να μην είναι «βιομηχανοποιημένες» αλλά να προσφέρουν γνώσεις, εμπειρίες και βιώματα τα οποία θα τονώνουν την αγωνιστικότητα και τη δημιουργική μας διάθεση. Υπό αυτό το πρίσμα ο προσκυνηματικός τουρισμός προσφέρει απλόχερα τη δυνατότητα της προσωπικής γνωριμίας με τα προπύργια της ελληνορθόδοξης παράδοσης, τα μοναστήρια, τα μνημεία και τα προσκυνήματα που βρίσκονται διάσπαρτα στην ελληνική επικράτεια προσφέροντας ένα μάθημα πίστης, ιστορίας και πολιτισμού αφού μας φέρνουν κοντά στις «ρίζες» του Έθνους μας». 6) Τον περασμένο Αύγουστο κατά τη διάρκεια της παρουσίασης του Κέντρου Διαβαλκανικής Συνεργασίας για τον Τουρισμό και τον Πολιτισμό που έγινε στο Πολιτιστικό Κέντρο Ουρανούπολης προτείνατε την πραγματοποίηση από το 2021 και κάθε χρόνο ενός παγκόσμιου συνεδρίου προσκυνηματικού τουρισμού στην Ουρανούπολη. Πώς προχωράει η πρωτοβουλία αυτή; Τελικά, μπορεί η Ελλάδα να αποτελέσει κέντρο του παγκόσμιου προσκυνηματικού τουρισμού και ποιος είναι ο ρόλος που μπορεί να διαδραματίσει σε αυτό το Άγιος Όρος; «Η πανδημία του κορωνοϊού έχει ανατρέψει κάθε σχεδιασμό. Η πρόθεση υπάρχει, οι συζητήσεις γίνονται, ωστόσο επί του παρόντος, με τη χώρα να βρίσκεται εν μέσω δεύτερου lockdown, ότι και να συζητήσουμε είναι άκαιρο. Θεού θέλοντος και κορωνοϊού επιτρέποντος το παγκόσμιο συνέδριο προσκυνηματικού τουρισμού μπορεί να διεξαχθεί ακόμα και σε διαδικτυακή μορφή. Άλλωστε η τεχνολογία κάνει θαύματα και πλέον όλα τα συνέδρια και οι ημερίδες πραγματοποιούνται μέσω απόστασης. Αυτό, φυσικά, δεν σημαίνει ότι το διαδίκτυο μπορεί να υποκαταστήσει τη φυσική συμμετοχή, δεδομένου ότι καμία εικόνα δεν αναπληρώνει τη μοναδικότητα του προσωπικού βιώματος. Σε κάθε περίπτωση η Ελλάδα μπορεί να αποτελέσει κέντρο του παγκόσμιου προσκυνηματικού τουρισμού, με το Υπουργείο Εσωτερικών (Τομέας Μακεδονίας και Θράκης) να εξετάζει δράσεις προβολής αυτής της μορφής τουρισμού και της δημιουργίας πυρήνων προσκυνηματικής δραστηριότητας».

Στις απόκρημνες σκήτες και καλύβες του Αγίου Όρους

 

Καρούλια Αγίου Όρους

Η διαβίωση σε μία σκήτη, είναι η εναλλακτική για έναν μοναχό του Αγίου Όρους που δεν θέλει να ζήσει την αυστηρή εκδοχή της μοναστικής απομόνωσης. Στις σκήτες αναπτύσσονται μικρές μοναστικές κοινότητες, σχετικής απομόνωσης, οι οποίες διοικούνται από γέροντες συμβούλους και εκτός από χειρωνακτικές, γεωργικές και κτηνοτροφικές εργασίες, λαμβάνουν χώρα και μαθήματα αγιογραφίας, ξυλογλυπτικής και μουσικής. Ωστόσο, το πιο απομονωμένο σημείο της χερσονήσου του Άθω είναι τα Καρούλια, εκεί που τα κελιά των μοναχών κρέμονται κυριολεκτικά από απόκρημνους βράχους που κοιτούν τη θάλασσα. Ακριβώς, κάτω από τα Κατουνάκια είναι χτισμένες 16 καλύβες, που προξενούν δέος στον επισκέπτη και αίσθημα πειθαρχίας, αλλά και πλήρους υπακοής των μοναχών -που επιλέγουν να ζήσουν έτσι- στον Θεό. Είναι ένας τρόπος απόλυτης συγκέντρωσης στην προσευχή, απόλυτης προσήλωσης στην πνευματικότητα ή για την ακρίβεια στην ουσία της, όχι στους τύπους.

ΑΕΤΟΦΩΛΙΕΣ: Μοναχοί κοιτάζουν έξω από το κελί τους, το οποίο κυριολεκτικά κρέμεται από τους βράχους στα Καρούλια του Αγίου Όρους. Φωτ.: Matt Fidler/ Getty/ Ideal

ΜΙΑ ΠΑΛΙΑ ΜΟΝΑΞΙΑ: Ο ασκητής Φιλάρετος στην αλυσίδα των Καρουλιών τον Ιούλιο του 1956. Ο ίδιος τρόπος επιβιώνει ως σήμερα. Φωτ. Παύλος Μυλωνάς… Μικρή πολυτέλεια; Τσάι της γνωστής αγγλικής μάρκας “Twinings” στην κουζίνα του πατέρα Δαυίδ… Τα οστά του μοναχού που κατοικούσε σε αυτό το κελί φυλάσσονται σε ασημένιο κουτί. Συνηθίζεται, ο μοναχός ακόμη και μετά τον θάνατο του να παραμένει στον χώρο που έζησε… Φωτ.: Matt Fidler/ Getty/ Ideal

Καρούλια

Καρούλια

ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΙΑ

Συχνά συναντούμε τον αυστηρά ασκητικό χαρακτήρα που είχαν οι αγιορείτες ερημίτες σε περιγραφές προσκυνητών του 17ου και 18ου αιώνα. Η ελληνική Σκήτη της Αγίας Τριάδος, γνωστή ως Καυσοκαλύβια, βρίσκεται στο νότιο άκρο της χερσονήσου, σε ένα στενό και τραχύ έδαφος που κρέμεται σε ταράτσες 120 μέτρα πάνω από τη θάλασσα. Ο Άγιος Μάξιμος, ένας φημισμένος αθωνίτης ασκητής του 14ου αιώνα, ο οποίος είχε εγκατασταθεί στην περιοχή, συνήθιζε να καίει τις αχυροκαλύβες του και μετά να περιφέρεται ως «διά Χριστόν σαλός», εξ ου και το παρώνυμό του, «Καυσοκαλύβης», και το όνομα με το οποίο έγινε γνωστός ο τόπος. Ο οικισμός των Καυσοκαλυβίων σχηματίστηκε όταν μερικοί ερημίτες προσελκύστηκαν από την ισχυρή ασκητική μορφή του Αγίου Ακακίου και συγκεντρώθηκαν γύρω του. Ο Ακάκιος ζούσε σε μια στενή σπηλιά που κρέμεται στην άκρη ενός απότομου γκρεμού, και πάνω από την σπηλιά είχε κάνει έναν μικρό πετρόχτιστο ξενώνα. Ο Ακάκιος πέθανε το 1730/1740 σε ηλικία περίπου εκατό ετών και σύντομα μετά τον θάνατό του ο οικισμός αναγνωρίστηκε επισήμως ως ιδιόρρυθμη σκήτη.

Ο ρώσος προσκυνητής Βασίλι Μπάρσκι κατά τη διάρκεια του πρώτου ταξιδιού του στο Άγιον Όρος, το 1725, επισκέφθηκε τα Καυσοκαλύβια. Τον φιλοξένησε ο Ακάκιος στον μικρό ξενώνα του. Ο Μπάρσκι είδε τα Καυσοκαλύβια τη στιγμή που σχηματίζονταν και περιέγραψε τον τόπο: «Οι μοναχοί εκεί διαβιούν χωριστά ο ένας από τον άλλο, και ο καθένας έχει στο κελλί του έναν μικρό ναΐσκο για να προσεύχεται κατά μόνας. […] Οι καλύβες τους είναι από ξερολιθιά πάνω από απόκρημνα και τρομερά βάραθρα, ανάμεσα σε βράχια, πάνω από την θάλασσα, σαν φωλιές πουλιών. Τρέφονται μόνο από τα χειροτεχνήματά τους, κάνουν σταυρούς και κουτάλια». Πίσω από την Καλύβη της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, μια στενή σκάλα οδηγεί στη σπηλιά του Ακακίου, που βρίσκεται ακριβώς κάτω από το σπίτι. Η σπηλιά είναι ένα στενό άνοιγμα στον βραχώδη γκρεμό. Η βακτηρία του και το κρεβάτι του, φτιαγμένο από τρία χοντροκομμένα κλαδιά ελιάς και ένα τέταρτο για προσκεφάλι, διατηρούνται σ’ αυτό το πρωτόγονο καταφύγιο. Πάνω από τη σπηλιά, κρυμμένος πίσω από το σπίτι, διατηρείται και ο πετρόχτιστος ξενώνας. Μερικά ασκηταριά παρόμοιας κατασκευής από την εποχή των πρώτων κατοίκων σώζονται στα περίχωρα του οικισμού. Είναι όλα από ξερολιθιά σαν κι αυτά που περιγράφει ο Μπάρσκι. Μπροστά από τον ξενώνα του Ακακίου χτίστηκε αρχικά το παρεκκλήσι της Κοιμήσεως, το 1759, και από τότε με συνεχείς προσθήκες δημιουργήθηκε η σημερινή καλύβη. Ο τωρινός κάτοικος, ο πατήρ Πατάπιος, Πειραιώτης, είναι εικονογράφος, βιβλιοθηκάριος της Σκήτης και μελετητής των αρχείων της. Κατάγεται από εύπορη οικογένεια και οι νεωτερισμοί του σπιτιού ανακαλούν τα μεσοαστικά σπίτια των ελληνικών πόλεων.

ΑΓΙΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ

Κατά το δεύτερο ταξίδι του στο Άγιον Όρος, το 1744, ο Μπάρσκι επισκέφθηκε και περιέγραψε τον πρόσφατα τότε σχηματισμένο οικισμό του Αγίου Βασιλείου, κάτω από τον ορεινό όγκο του Προφήτη Ηλία. Οι πρώτοι ερημίτες είχαν έρθει από την Καππαδοκία, περιοχή Καισάρειας. Ο Μπάρσκι τους είδε που ζούσαν στο δάσος, πίνοντας βρόχινο νερό και να «τους ξεπερνούν όλους σε νηστεία, ταπεινότητα κι ευλάβεια».Επτά καλύβες υπήρχαν τότε, τόσο στενές που μέσα «δεν μπορεί να κατακλιθεί άνθρωπος», πολύ φτωχικές, «έχουν μόνο μία ψάθα, ένα ξύλινο προσκέφαλο και κάποια εργαλεία». Όταν πέρασε ο Μπάρσκι από εκεί, η κοινή εκκλησία τους, αφιερωμένη στον Άγιο Βασίλειο τον Μέγα, ήταν υπό κατασκευή. Ένα στενό καλύβι χτισμένο από γκρίζα πέτρα, ξερολιθιά, στέκει κοντά στην εκκλησία του 1744, μαρτυρεί τη μορφή των αρχικών καταλυμάτων που έχτισαν οι πρώτοι καραμάνοι ασκητές.

Είναι ένα απλούστατο ορθογώνιο πέτρινο κουτί, με καθαρό ύψος περίπου 1,90 μ., χωρίς ανοίγματα, παρά μόνο μία είσοδο ανοιχτή στη μία πλευρά και χωρίς στέγη, ωφέλιμου εμβαδού περίπου ενός τετραγωνικού μέτρου, που χωράει μόνο έναν άνθρωπο, όρθιο ή μισοξαπλωτό. Μια στέγη ξύλινη φτιαγμένη από πουρναρόξυλα και ξερό χορτάρι, και μια ξύλινη τάβλα για πορτόφυλλο να κλείνει την είσοδο, θα συμπλήρωνε την εικόνα μιας από τις επτά καλύβες που είδε ο Μπάρσκι. Συναπτόμενο στον ναό του Αγίου Βασιλείου, ένα απλό συγκρότημα αποτελούμενο από δωμάτια και βοηθητικούς χώρους κατασκευάστηκε τα τελευταία χρόνια. Μια μικρή συνοδεία τριών ή τεσσάρων μοναχών ζουν στο κελλί του Αγίου Βασιλείου. Ο γέροντας, Κρητικός, που ζει εδώ από τις αρχές της δεκαετίας του 1970, ενώ ως λαϊκός ασκούσε τη δικηγορία, είναι ο συγγραφέας διαφόρων πονημάτων θεολογικού περιεχομένου. Ό,τι έχει γίνει σ’ αυτό το σπίτι έγινε με τα χέρια τα δικά του και των υποτακτικών του. Αρνήθηκε πάντα να αποκτήσει μοντέρνα υλικά της αγοράς, δημιουργώντας χρηστικά αντικείμενα μόνος του και χτίζοντας με υλικά σε δεύτερη χρήση, που έχουν πεταχτεί ή περίσσεψαν από τις ανακαινίσεις των μοναστηριών.

Ένας μοναχός έχει ήδη πάρει τον ανήφορο για το απομονωμένο κελί του. Τα σκαλιά είναι πολλά, αλλά είναι ακόμη νέος.

ΔΟΣ ΥΜΙΝ ΣΗΜΕΡΟΝ: Ακριβώς, επειδή τα κελιά είναι απροσπέλαστα, τρόφιμα και λοιπά είδη ανάγκης ανεβαίνουν σε ζεμπίλια: ο λόγος για τα καλάθια με σκοινιά που φτάνουν στα παραθύρια των μοναχών με ό,τι κάθε φορά έχουν ανάγκη. Φωτ.: Matt Fidler/ Getty/ Ideal

ΚΑΡΟΥΛΙΑ

Στο νοτιότερο σημείο της χερσονήσου, σε έναν ξερό κάθετο βράχο, ασκηταριά είναι διάσπαρτα σε όλες τις φυσικές κοιλότητες των βράχων. Ο τόπος ονομάζεται Καρούλια και χωρίζεται στο Μέσα και στο Έξω Καρούλι. Η πρόσβαση από το Έξω στο Μέσα Καρούλι γίνεται με αλυσίδες. Στην αυγή του 20ού αιώνα τριάντα ασκητές ζούσαν εδώ, σήμερα ο αριθμός τους κυμαίνεται μεταξύ δέκα και είκοσι. Τα περισσότερα από τα κελλιά των Καρουλίων είναι ερημητήρια που δημιούργησαν οι ίδιοι οι ασκητές με ευκαιριακά υλικά, ανακυκλώνοντας τα απόβλητα άλλων μοναχών ή λαϊκών.Το ορατό τμήμα μιας τέτοιας κατασκευής συνήθως κρύβει τις πραγματικές διαστάσεις του ερημητηρίου, το οποίο απλώνεται στο βάθος μιας σπηλιάς ή κατά μήκος των φυσικών κοιλοτήτων του γκρεμού. Η οργάνωση του χώρου στο εσωτερικό αυτών των ασκηταριών αποδεικνύει μια εξαιρετικά ορθολογική χρήση του χώρου.

Ένα από τα χαρακτηριστικά κελλιά της περιοχής είναι των Αγίων Αρχαγγέλων, στο Μέσα Καρούλι. Τη δεκαετίατου ’50 το κελλί ήταν γνωστό ως «ασκηταριό του Χωροφύλακα», από τον ασκητή Γαβριήλ τον «κατσαρομάλλη», πρώην χωροφύλακα.Τα τελευταία χρόνια ζει εκεί ένας ρώσος ασκητής. Το κελλί και σήμερα δεν παρουσιάζει ριζικές αλλαγές, κάτι που ισχύει και για τα περισσότερα ασκηταριά της περιοχής, που διατηρούν αυτόν τον ασκητικό χαρακτήρα.Το κελλί των Αγίων Αρχαγγέλων αποτελείται από ένα παρεκκλήσι, πέντε μικρά κελλιά και μία αποθήκη. Όλοι οι χώροι έχουν πρόσβαση από έναν φιδωτό διάδρομο, του οποίου το κεντρικό τμήμα είναι φαρδύτερο δημιουργώντας έναν όγδοο χώρο που χρησιμοποιείται τόσο ως καθιστικό όσο και ως νάρθηκας του ναού. Αυτοί οι οκτώ χώροι μαζί με τον διάδρομο, ένα εμβαδόν συνολικά περίπου 70 τετραγωνικών μέτρων, αναπτύσσονται κατά μήκος των φυσικών κοιλοτήτων του κάθετου βράχου, αξιοποιώντας τα στενά επίπεδα σε διάφορες στάθμες σε ένα συνολικό μήκος περίπου 23 μέτρων και ένα μέσο πλάτος 3,5. Όλοι οι τοίχοι είναι από ξύλο, μπαγδατότοιχοι, όπως ξύλινα είναι και τα περισσότερα ταβάνια. Μόνο ο αποθηκευτικός χώρος είναι μερικώς λιθόστρωτος, και εκεί βρίσκονται μία χτιστή στέρνα για τη συλλογή του βρόχινου νερού και πήλινα κιούπια για το λάδι. Αυτοί οι οκτώ χώροι μαζί με τον διάδρομο, ένα εμβαδόν συνολικά περίπου 70 τετραγωνικών μέτρων, αναπτύσσονται κατά μήκος των φυσικών κοιλοτήτων του κάθετου βράχου, αξιοποιώντας τα στενά επίπεδα σε διάφορες στάθμες σε ένα συνολικό μήκος περίπου 23 μέτρων και ένα μέσο πλάτος 3,5. Όλοι οι τοίχοι είναι από ξύλο, μπαγδατότοιχοι, όπως ξύλινα είναι και τα περισσότερα ταβάνια. Μόνο ο αποθηκευτικός χώρος είναι μερικώς λιθόστρωτος, και εκεί βρίσκονται μία χτιστή στέρνα για τη συλλογή του βρόχινου νερού και πήλινα κιούπια για το λάδι.

ΚΑΤΟΥΝΑΚΙΑ

Ψηλότερα από το Έξω Καρούλι, ένα συγκρότημα από ερημητήρια διάσπαρτα στις απότομες πλαγιές του βουνού είναι τα Κατουνάκια. Τα Καρούλια και τα Κατουνάκια μοιράζονται την ίδια τσιμεντένια προβλήτα, που κατασκευάστηκε την τελευταία εικοσαετία. Αυτή είναι η αφετηρία και το τέρμα και σταθμός ανάπαυσης των καραβανιών με τα μουλάρια που συνδέουν την απόκοσμη έρημο με τον υπόλοιπο κόσμο. Δύο μικρές αποθήκες από οπλισμένο σκυρόδεμα στη δεξιά άκρη της αποβάθρας χρησιμεύουν για την αποθήκευση εργόχειρων και θυμιάματος για εξαγωγή, προμηθειών και πρώτων υλών για εισαγωγή για τις ανάγκες των ερημιτών, έως ότου μεταφορτωθούν στο φεριμπότ τα πρώτα, στα μουλάρια τα δεύτερα που θα τα μεταφέρουν στα διάφορα σπίτια της περιοχής. Το κελλί του Οσίου Εφραίμ είναι ένα από τα φημισμένα πνευματικά κέντρα του Αγίου Όρους, καθώς είναι το ασκηταριό του γέροντος Εφραίμ, μιας μεγάλης ασκητικής μορφής του δεύτερου μισού του 20ού αιώνα. Η σημερινή συνοδεία αποτελείται από τον γέροντα Ιωσήφ και δύο ασκητές, μαθητές και οι τρεις του κεκοιμημένου Εφραίμ.

Το κτιριακό συγκρότημα είναι το αποτέλεσμα διαδοχικών επεκτάσεων που έλαβαν χώρα αυθόρμητα στις τελευταίες πέντε ή έξι δεκαετίες, ξεκινώντας από έναν αρχικό πυρήνα με παρεκκλήσι του ύστερου 19ου αιώνα, και ακολουθώντας το παράδειγμα άλλων ερημητηρίων της περιοχής. Ένας από τους τρεις μοναχούς της συνοδείας στις μοναχικές ώρες του περισυλλογής και προσευχής θέλησε να ζήσει κατά τον τρόπο των αρχαίων δενδριτών – μια κατηγορία ασκητών που ζούσαν πάνω στα δέντρα. Πρώτα κατασκεύασε ένα ξύλινο πατάρι στο μεγαλύτερο κλαδί ενός δέντρου, το οποίο στην άλλη μεριά είναι στερεωμένο σε έναν κάθετο βράχο που υψώνεται από πίσω. Η κατασκευή αργότερα επεκτάθηκε, δημιουργώντας ένα χαριτωμένο μικρό διαμέρισμα, εξ ολοκλήρου κατασκευασμένο από τον ίδιο τον πατέρα Προκόπιο, ο οποίος χρησιμοποίησε ως επί το πλείστον απόβλητα υλικά που είχαν πεταχτεί κατά τις ανακαινίσεις μεγάλων μοναστηριών.

ΥΠΑΚΟΗ: Στην αυγή του 20ού αιώνα τριάντα ασκητές ζούσαν εδώ, σήμερα ο αριθμός τους κυμαίνεται μεταξύ δέκα και είκοσι. Φωτ.: Matt Fidler/ Getty/ Ideal

«Εδώ έχεις την αίσθηση ότι ο θεός κατοικεί στα πάντα… ». Φωτ.: Matt Fidler/ Getty/ Ideal

ΩΣ ΤΟ ΤΕΛΟΣ Ο πατέρας Αρσένιος στην είσοδο του κελιού του. Δεν έχει φύγει από εκεί εδώ και 64 χρόνια και πλέον είναι αρκετά ηλικιωμένος για να μπορέσει να κατέβει από τους βράχους που κυκλώνουν την απόκρημνη μοναστική κατοικία του. Φωτ.: Matt Fidler/ Getty/ Ideal

ΕΚΤΕΘΕΙΜΕΝΟΣ ΣΕ ΟΛΑ ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ Ο πατέρας Ιωσήφ στο υπνοδωμάτιο του κελιού του στα Καρούλια. Φωτ.: Matt Fidler/ Getty/ Ideal.

Είναι ένας τόπος απόλυτης συγκέντρωσης, προσευχής και πειθαρχίας. Μέχρι σήμερα άνθρωποι και αγαθά μεταφέρονται με ιμάντες και καρούλια

Ο ποιητής και ο όσιος.

Το οδοιπορικό του Νικόλα Κάλας στον Άθω και η συνάντησή του με τον γέροντα Δανιήλ Κατουνακιώτη …στου Όρους τις σταυρόφυτες πλαγιές, φθάνουν τρεις νέοι κατά το τέλος της Άνοιξης του 1929. Ο ένας από αυτούς, 22 ετών, είναι φοιτητής της Νομικής στην Αθήνα και τελευταίος γόνος μιας αρχοντικής οικογένειας με μακρά παράδοση: ο Νίκος Καλαμάρης. Ο πατέρας του, ο Ιωάννης Καλαμάρης, είναι επιχειρηματίας και πολιτεύεται στη Σύρο με το κόμμα των Φιλελευθέρων. Η μητέρα του, Ρόζα, είναι η μοναχοκόρη του στρατηγού Αλέξανδρου Καρατζά και πήρε το όνομά της από τη γιαγιά της, Ρόζα Μπότσαρη, κόρη του ήρωα της Επανάστασης Μάρκου Μπότσαρη που με την καλλονή της εντυπωσίασε τις βασιλικές αυλές της Ευρώπης. Ο Νίκης, όπως τον φωνάζουν οι φίλοι του, το 1929 είναι ένας νέος με ομορφιά, πνεύμα, σπάνια καλλιέργεια, πλούτο και μαρξιστική ιδεολογία. Πηγαίνει όμως ταπεινός προσκυνητής στο Άγιο Όρος. Εκεί αποτυπώνει με την φωτογραφική του μηχανή τα θαυμαστά που βλέπει μέσα από τα φίλτρα της φυσικής συστολής και ευαισθησίας που τον διακρίνουν. Τις φωτογραφίες από το οδοιπορικό του τις συγκέντρωσε σε ένα λεύκωμα όπου τις κόλλησε σε φύλλα από μαύρο χαρτόνι και τις υπομνημάτισε με λευκό μελάνι.

Το λεύκωμα περιλήφθηκε στο τμήμα του αρχείου του που ο ίδιος, ως Νικόλας Κάλας πλέον, αναγνωρισμένος ποιητής και τεχνοκριτικός, δώρισε στο ΕΛΙΑ και σήμερα φυλάσσεται στο Φωτογραφικό Αρχείο. Ο Κάλας, αφού επισκέφθηκε όλες τις μονές, κατευθύνθηκε στη νοτιοδυτική πλευρά του Άθω με τις απόκρημνες πλαγιές, στη λεγόμενη έρημο του Αγίου Όρους. Από τα Καρούλια σκαρφαλώνει στα δυσπρόσιτα Κατουνάκια και φωτογραφίζει από μακρυά το “κελί του περιφήμου Δανιήλ”, όπως σημειώνει στο λεύκωμα. Όταν φθάνει κοντά φωτογραφίζει και τον ίδιο τον Γέροντα Δανιήλ Κατουνακιώτη, τον ιδρυτή της αδελφότητας των Δανιηλαίων αγιογράφων και άξιων υπηρετών της ψαλτικής τέχνης. Είναι το μοναδικό ατομικό πορτρέτο σε όλο το λεύκωμα. Ο Κάλας έχει σταθεί σε απόσταση 4-5 μέτρων από τον γέροντα μοναχό. Με δεδομένο ότι ο Κάλας ήταν πολύ ψηλός τον φαντάζομαι να λυγίζει τα γόνατα, να χαμηλώνει, γονατιστός σχεδόν μπροστά στον γέροντα ώστε να μπορέσει να τον φωτογραφίσει εντελώς μετωπικά.

Σελίδες του λευκώματος από το οδοιπορικό του Νικόλα Κάλας στον Άθω το 1929 παρακάτω στις φωτογραφίες.

Ο οσιολογιώτατος Γέρων Δανιήλ Κατουνακιώτης, σημείωσε με λευκό μελάνι πάνω στο μαύρο χαρτόνι του λευκώματος δίπλα στην φωτογραφία του οσίου Δανιήλ ο νεαρός ποιητής. Ο γέροντας, αποστεωμένος, κοιτά τον φωτογράφο με αυστηρό, καρτερικό βλέμμα κάτω από το ρυτιδωμένο μέτωπο. Το κοντό μανίκι του ρούχου του αποκαλύπτει ένα σκελεθρωμένο καρπό που καταλήγει σε μία σφιγμένη παλάμη. Ίσως να κρατά κάποιο μαντήλι στο δεξί του χέρι.

Στο βάθος της εικόνας, στα αριστερά, το αμπέλι έχει αγκαλιάσει τα δοκάρια του μπαλκονιού του κελιού.

Η αξία αυτής της φωτογραφίας μας επισημάνθηκε από τον ιερομόναχο Ιουστίνο Σιμωνοπετρίτη, τον ευχαριστούμε. Είναι η τελευταία εικόνα του γέροντα Δανιήλ που κοιμήθηκε λίγους μήνες αργότερα σε ηλικία 83 ετών, στις 8 Σεπτεμβρίου 1929. Φέτος τον Μάρτιο, η Ιερά Σύνοδος του Οικουμενικού Πατριαρχείου αποφάσισε την αγιοκατάταξη του Οσίου Δανιήλ του Κατουνακιώτη. Αναγράφηκε στο Αγιολόγιο της Ορθόδοξης Εκκλησίας και θα εορτάζεται στις 7 Σεπτεμβρίου.

Βασιλική Χατζηγεωργίου

ΠΗΓΕΣ: Φαίδων Χατζηαντωνίου: Ασκητικά καταλύματα του αθωνικού μοναχισμού. Από ένα παλιό αφιέρωμα της εφημερίδας Μακεδονία που δεν διατίθεται πια online, Eπιπλέον πηγές: Στέλιος Κούκος, Μοναχός Παΐσιος Αγιορείτης, Μαρτυρίες Αγιορειτών, Παύλος Μυλωνάς, Φωτογραφικό Αρχείο ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ.

Επιμέλεια: Στάθης Τσαγκαρουσιάνος

Πηγή: lifo.gr

«Πισωγύρισμα» στον χρόνο μέσα από διαδικτυακό συνέδριο του Μουσείου Βυζαντινού Πολιτισμού

 Πέρα από το επιστημονικό ενδιαφέρον για το ειδικό κοινό, τους ερευνητές και τους ειδικούς επιστήμονες το θέμα του συνεδρίου αφορά και το ευρύτερο κοινό, όπως εξηγεί στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων η προϊσταμένη του Μουσείου Αγαθονίκη Τσιλιπάκου, καθώς εντάσσεται στις δράσεις εκείνες που αναπτύσσουν και δημιουργούν τη «συλλογική» ή «πολιτισμική» μνήμη, ως προς την κοινή αντίληψη του παρελθόντος που μοιραζόμαστε, καταπολεμώντας παράλληλα τη λήθη.

«Το “πισωγύρισμα” στον χρόνο μας βοηθά να γνωρίσουμε καλύτερα την πολιτιστική μας κληρονομιά. Μας οδηγεί στην αυτογνωσία, στην κατανόηση του κόσμου, στη δημιουργία ενός συνεκτικού ιστού που μας συνδέει τόσο με τον πολιτισμό που δημιουργήθηκε στον τόπο μας όσο και με την απήχηση που είχε αυτός ο πολιτισμός ευρύτερα, βοηθώντας παράλληλα να γίνουμε και πολίτες του κόσμου. Μας βοηθά να δούμε το παρελθόν με κριτική ματιά και να πορευτούμε αναλόγως εξελισσόμενοι στο παρόν», επισημαίνει η κ. Τσιλιπάκου.

Το συνέδριο πραγματοποιείται στο πλαίσιο της περιοδικής έκθεσης υπό τον τίτλο «Δύο Συλλογές σμίγουν» με αφορμή τον μακροχρόνιο δανεισμό προς χρήση 109 εικόνων και ιερών κειμηλίων (109) της Δημοτικής Πινακοθήκης Θεσσαλονίκης από τον Δήμο Θεσσαλονίκης στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού.

Στόχος του συνεδρίου είναι η περαιτέρω διερεύνηση ζητημάτων που αφορούν τη μεταβυζαντινή εκκλησιαστική ορθόδοξη ζωγραφική του 18ου, 19ου και αρχών 20ου αι. έως και την απελευθέρωση στην οθωμανοκρατούμενη ελληνική επικράτεια και ειδικότερα στη Μακεδονία, τη Θεσσαλονίκη και το Άγιο Όρος. Θα εξεταστούν ζητήματα που αφορούν την τέχνη, τεχνική και τεχνοτροπία των εικόνων και των έργων μνημειακής ζωγραφικής, τα εργαστήρια και τους μεμονωμένους επώνυμους και ανώνυμους ζωγράφους που εδρεύουν ή δρουν σε αυτές τις περιοχές, τις μετακινήσεις των ζωγράφων και των συνεργείων και τα δίκτυα επικοινωνίας.

Όπως σημειώνει η κ. Τσιλιπάκου, «ο αριθμός των ζωγράφων, ανώνυμων και επώνυμων, οι οποίοι στην πλειοψηφία τους προέρχονταν από τη Μακεδονία και την Ήπειρο πολλαπλασιαζόταν με εντυπωσιακούς ρυθμούς, ιδιαίτερα μετά τα μέσα του 18ου αι., καθώς λόγω της μεγάλης ζήτησης με την επισκευή και ανοικοδόμηση ή ίδρυση ναών στις οθωμανοκρατούμενες περιοχές εισάγονταν περισσότεροι στο επάγγελμα. Μετακινούνταν σε όλον το τότε γνωστό ορθόδοξο κόσμο καθώς και στις ακμάζουσες ελληνικές κοινότητες/παροικίες προς αναζήτηση εργασίας ή μετά από πρόσκληση λαϊκών ή εκκλησιαστικών αρχόντων». Καθοριστικό ρόλο, ιδιαίτερα τον 19ο αι., διαδραματίζει το Άγιο Όρος ως κέντρο της Ορθοδοξίας και της θρησκευτικής ορθόδοξης τέχνης που παρείχε δόκιμα πρότυπα αλλά και η Θεσσαλονίκη με την ιδιαίτερη καλλιτεχνική παράδοση από τους βυζαντινούς ακόμη χρόνους, ως τόπος εκπαίδευσης και εργασίας.

«Γνωρίζουμε καλύτερα τα όρια και τις αντοχές μας»

Το κάλεσμα για το συνέδριο έγινε στις αρχές του 2020 και όλο αυτό το διάστημα προετοιμάζεται συνδυάζοντας το διαδικτυακό και το διά ζώσης με δυνατότητα ευελιξίας ανάλογα με τα μέτρα που θα ίσχυαν την ημέρα διεξαγωγής του. Η υγειονομική κατάσταση στη Θεσσαλονίκη επιβάλλει τη διαδικτυακή διεξαγωγή του συνεδρίου, ωστόσο έχει προχωρήσει κανονικά ο σχεδιασμός του τεύχους του προγράμματος και των περιλήψεων, το οποίο θα εκδοθεί και συμβατικά ώστε να διατεθεί, όπως πάντα, σε επιστημονικούς, ακαδημαϊκούς, πολιτιστικούς φορείς και βιβλιοθήκες.

Σύμφωνα με την κ. Τσιλιπάκου τα ελληνικά δημόσια μουσεία έχουν αρχίσει την τελευταία δεκαετία, και πριν από την πανδημία, να συμπορεύονται με τις τεχνολογικές εξελίξεις και να επωφελούνται από τα πλεονεκτήματα που προσφέρουν για να βελτιώσουν τη μουσειακή επίσκεψη – εμπειρία και να προσελκύσουν περισσότερο κοινό τόσο διαδικτυακό όσο και συμβατικό. «Το πλεονέκτημα των διαδικτυακών δράσεων είναι η μεγαλύτερη προσβασιμότητα, μέσω της εκμηδένισης και της απόστασης, η μείωση δαπανών, η προσέλκυση και ευρύτερου κοινού και ειδικότερα των νεαρότερων ηλικιών», εξηγεί και υπογραμμίζει ότι «οι περίοδοι κρίσης εκτός από τα σοβαρά μειονεκτήματα και προβλήματα που δημιουργούν προσφέρουν τη δυνατότητα να γνωρίσουμε καλύτερα τα όρια και τις αντοχές μας, να δοκιμάσουμε την ετοιμότητα και προσαρμοστικότητά μας, καθώς γινόμαστε περισσότερο εφευρετικοί ώστε να αντιμετωπίσουμε τις νέες προκλήσεις».

Το συνέδριο θα διεξαχθεί ηλεκτρονικά https://zoom.us/j/95632941921?pwd=UWpjQ0svY05UYVhLVUZNbjVCMFhUdz09, το Σάββατο 21 Νοεμβρίου 2020, 09:00-15:00.

Ιερώνυμος: Θερμές ευχές Βαρθολομαίου και Ελπιδοφόρου για ταχεία ανάρρωση

 Τις θερμές ευχές τους για ταχεία ανάρρωση στον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο, στέλνουν ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος και ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής Ελπιδοφόρος

Τις θερμές ευχές τους για ταχεία ανάρρωση στον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο, ο οποίος νοσηλεύεται σε Μονάδα Αυξημένης Φροντίδας του «Ευαγγελισμού» με κοροναϊό, στέλνουν ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος και ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής Ελπιδοφόρος.

Ο κ. Βαρθολομαίος εκφράζει την αδελφική συμπαράστασή του προσωπικώς και εκ μέρους της Μητρός Εκκλησίας για ταχεία και πλήρη αποκατάσταση της υγείας του.

Αναλυτικά το μήνυμά του:

Μακαριώτατε αδελφέ και συλλειτουργέ,

Μετά πολλής λύπης επληροφορήθημεν την εισαγωγήν Σας εις το Νοσοκομείον και σπεύδομεν να Σας επισκεφθώμεν νοερώς και να Σας εκφράσωμεν την συμπάθειαν της Μητρός Εκκλησίας και πάντων ημών των διακονούντων αυτή, ομού μετά των όλως αδελφικών ευχών της ημετέρας Μετριότητος όπως η Χάρις του Θεού και η Εισοδεύουσα εις τα Άγια των Αγίων Υπεραγία Θεοτόκος Σας επαναφέρουν ως τάχιστα εις τον Αρχιεπισκοπικόν Σας Θρόνον σώον και υγιαίνοντα, μακροημερεύοντα δε εν ευλογίαις Κυρίου, εις δόξαν του αγίου ονόματος Αυτού και επ’ αγαθώ της Εκκλησίας.

Αγαπητός και ολοπρόθυμος αδελφός και συλλειτουργός της Υμετέρας φίλης Μακαριότητος

Πατριάρχης Βαρθολομαίος

Με πολλή συγκίνηση και αγάπη, ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής Ελπιδοφόρος έστειλε το δικό του μήνυμα, με ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, για ταχεία ανάρρωση του Αρχιεπισκόπου Αθηνών Ιερώνυμου.Ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής προσεύχεται, όπως σημειώνει, με ολόκληρο τον ελληνικό λαό για την υγεία του Προκαθημένου της Ελλαδικής Εκκλησίας που προσεβλήθη από κορονοϊό.

«ΛΙΓΗ ΥΠΟΜΟΝΗ ΑΚΟΜΗ…»

 Του Αρχ. Βαρθολομαίου, Καθηγούμενου Ιεράς Μονής του Εσφιγμένου-Οι καιροί μας επιτάσσουν να δείξουμε σοβαρότητα και αισιοδοξία.

Μαζί με τις προσευχές και τις παρακλήσεις μας προς τον Θεό για την υγεία του κόσμου, κάνουμε έκκληση και προς όλους να φοράμε μάσκα και να είμαστε προσεκτικοί.

Η αδιαφορία για την υγεία μας και την υγεία του πλησίον είναι επικίνδυνη και εγκληματική.

Η υπευθυνότητα είναι στάση ζωής. Προϋποθέτει αρετές, όπως την σωφροσύνη και την ταπεινοφροσύνη.

Ας μην θυσιάσουμε τα πάντα διότι δεν θέλουμε να κάνουμε ακόμη λίγη υπομονή έως την άφιξη των μέσων που θα αντιμετωπίσουν την πανδημία.

Ας μην θυσιάσουμε τα πάντα στο βωμό της υπεροψίας μας και του εγωισμού μας.

«Θυσία τῷ Θεῷ, πνεῦμα συντετριμμένον, καρδίαν συντετριμμένην καὶ τεταπεινωμένην ὁ Θεὸς οὐκ ἐξουδενώσει.»…!

Τώρα που μένουμε περισσότερο χρόνο στο σπίτι, ας αφιερώσουμε περισσότερο χρόνο να μιλήσουμε με τους δικούς μας, ας γίνουμε από απλοί συγκάτοικοι, που μοιραζόμαστε τη σύνδεση στο ίντερνετ, ξανά οικογένεια. Ας μελετήσουμε και ας προσευχηθούμε, ώστε ενωμένοι να αντέξουμε αυτή την λαίλαπα.

Αμήν!

Ο τυφλός και ακούραστος εργάτης της νοεράς προσευχής που έβλεπε το Άκτιστο Φως

 

Όταν πριν από χρόνια σχολιάζαμε τα γραπτά κείμενα του βιβλίου μου «Γνώσις και βίωμα της Ορθοδόξου πίστεως» με τον ηγούμενο [της Μονής Οσίου Γρηγορίου Αγίου Όρους] μακαριστό πατέρα Γεώργιο Καψάνη, ο οποίος έγραψε και τον πρόλογο του βιβλίου αυτού, αναφέρθηκε και στον πατέρα Αυξέντιο, που ήδη είχε κοιμηθή οσιακώς το 1981, τονίζοντας ότι ήταν κρυφός εργάτης της νοεράς προσευχής.

Και αμέσως μου ανέφερε ένα συγκλονιστικό γεγονός, που συνέβη όταν σε μια γιορτή προσήλθε ο πατήρ Αυξέντιος για να κοινωνήση. Όταν έφθασε κοντά στο άγιο Ποτήριο, ο λειτουργός παπάς τυφλώθηκε από το εκτυφλωτικό φώς που έβγαινε από το πρόσωπο του πατρός Αυξεντίου. Το πρόσωπό του εξαφανίστηκε από τον ολόλαμπρο ήλιο που το εκάλυπτε.

Και ο παππούλης δεν μπορούσε όχι μόνον να τον κοινωνήση, αλλά ούτε και να τον αντικρύση. Μάλιστα, είπε επί λέξει ο ιερεύς (και είναι γραμμένο αυτό):

– Έλαμπε τόσο πολύ το πρόσωπό του, που όταν τον κοίταξα, ζαλίστηκα και παρά λίγο να πέσω κάτω. Αλλά ο Κύριος δεν μ’ άφησε, μόνον που έβαλα το χέρι μου και σκέπασα τα μάτια μου, γιατί δεν αντεχα. Το πώς δεν άγγιξα την αγία Λαβίδα, να την αναποδογυρίσω και να γίνη ζημιά, δεν ξέρω. Ο Θεός με φύλαξε.

Όταν σε λίγα δευτερόλεπτα αυτό το φως συνεστάλη -που πιστεύω ότι ήταν της θείας Χάριτος, ανεπανάληπτο και πιθανόν άκτιστον- τότε μόνον συνήλθα και τον κοινώνησα.

Τα τελευταία χρόνια, ενώ είχε τυφλωθεί ο πατήρ Αυξέντιος, εν τούτοις το υπερουράνιο αυτό φως το έβλεπε πολύ συχνά. Όντας τυφλός! Και με πολλή ταπείνωσι κάποτε ομολόγησε:

– Ναι, το βλέπω συχνά. Φεύγει όμως και ξανάρχεται πάλι. Το κυριώτερο όμως αγαθό είναι ότι αφήνει στην καρδιά μου φλογερή αγάπη για τον Χριστό και για όλους τους ανθρώπους. Όλα όμως αυτά οφείλονται στο παντοδύναμο όνομα του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, στην ευχή, στο «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με».

Γι’ αύτο και συνιστούσε:

– Να λες, παιδί μου, πολύ συχνά την ευχή και να μνημονεύης πρώτα τους νεκρούς και ύστερα τους ζώντες, και προπαντός με δάκρυα πολλά.

Για τον εαυτό του ομολογούσε: «Σκοτεινά βαδίζω, αναισθησία με διακατέχει και ζω μέσα στη ματαιότητα».

Όπως τονίσαμε προηγουμένως, εκοιμήθη όσιακώς το 1981. Την ευχή του νάχουμε.

Από το βιβλίου του πρωτοπρεσβυτέρου, π. Στεφάνου Κ. Αναγνωστοπούλου, «Τοις κατά πρόθεσιν κλητοίς, Επίκαιρες πνευματικές προσεγγίσεις στην προς Ρωμαίους Επιστολή.

Και στα βουλγάρικα το «Άγιον Όρος – το υψηλότερο σημείο της Γης»

 

Με την ευλογία του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Λόβετς κ. Γαβριήλ, δημοσιεύτηκε στη βουλγαρική γλώσσα «Η συνάντηση του ανθρώπου με τον Θεό: το Άγιον Όρος – το υψηλότερο σημείο της Γης». Η έκδοση πραγματοποιείται επίσης με την ευλογία του συγγραφέα της, Μητροπολίτη Νικολάου Μεσογαίας.

Το βιβλίο είναι ένα ημερολόγιο των σημειώσεων του συγγραφέα κατά τη διάρκεια των ταξιδιών του στο Άγιον Όρος τον περασμένο αιώνα και σήμερα. Οι σκέψεις του επισκόπου ανακαλύπτουν εκ νέου την πνευματική εικόνα των κατοίκων του Αγίου Όρους, κρυμμένη από τους ξένους, τη μυστηριώδη και αόρατη πλευρά της ζωής των ασκητών – από άγνωστους ερημίτες σε παγκοσμίου φήμης αγίους, όπως ο Άγιος Παΐσιος του Αγίου Όρους και ο Άγιος Γεράσιμος ο Μικραγιαννανίτης.

Με έναν μοναδικό τρόπο, ο Μητροπολίτης Νικόλαος παρουσιάζει τη διαχρονική εικόνα του Αγ. Όρους ως μέρος που βρίσκεται πιο κοντά στον ουρανό παρά στη γη, ένα μέρος όπου ο Θεός στηρίζεται. Ταυτόχρονα, ο συγγραφέας υπογραμμίζει ότι ο σκοπός του παρόντος κειμένου είναι να ξυπνήσει στον αναγνώστη την ανάγκη να ανέβει στο «Βουνό του Κυρίου», την ανάβαση στην ευαγγελική αγιότητα και τελειότητα. Ωστόσο, το Άγιο Όρος υπάρχει όχι μόνο για να το θαυμάζει κανείς από μακριά – λέει ο Μητροπολίτης Νικόλαος. « Υπάρχει για να ανέβουμε σε αυτό … Το Άγιον Όρος είναι κάτι παραπάνω από ιστορία, εικόνες, εντυπώσεις, ανθρώπινα μέτρα και κριτήρια. Το νιώθεις, αλλά δυσκολεύεσαι να το εκφράσεις, το αντιλαμβάνεσαι, αλλά δεν το καταλαβαίνεις. Αυτό είναι το Άγιο Όρος, στο οποίο πρέπει να ανεβείτε. Το Άγιον Όρος, «στο οποίο είναι ευχαριστημένος ο Θεός να κατοικεί», το Άγιον Όρος, στο οποίο «ο Κύριος θα κατοικεί για πάντα» (ἱνατί ὑπολαμβάνετε, ὄρη τετυρωμένα, τὸ ὄρος, ὃ εὐδόκησεν ὁ Θεὸς κατοικεῖν ἐν αὐτῷ; καὶ γὰρ ὁ Κύριος κατασκηνώσει εἰς τέλος. Ψαλμός 67:17).

Η Ιερά Μονή Βατοπαιδίου διευκρινίζει περί των όσων προβλήθηκαν για την λιτανεία

 Σχετικά με τις αντιδράσεις και τα αρνητικά σχόλια δημοσιογράφων σχετικά με την λιτανεία για κατάπαυση του  του κορωνοϊού, στην Ιερά Μεγίστη Μονή του Βατοπαιδίου, εκ της Ιεράς Μονής διευκρινίζονται τα εξής:

1. Ήταν απόφαση της Ιερά Κοινότητος του Αγίου Όρους να τελεσθή λιτάνευση και δέηση στην Υπεραγία Θεοτόκο, από όλες τις Μονές και Σκήτες, προκειμένου να λυτρώσει το ανθρώπινο γένος από την φοβερά ενσκήψασα απειλή και όχι αυθαίρετος πρωτοβουλία της Μονής.

2. Στην καθ’ ημάς Ιερά Μονή ελήφθησαν και λαμβάνονται εκ περισσού όλα τα απαραίτητα υγειονομικά μέτρα για πρόληψη από τον covid-19 τα οποία υπεδείχθησαν από τις υγειονομικές αρχές, ήτοι:

α.Η Μονή παρέμεινε κλειστή καθ’ όλο το διάστημα της πανδημίας.

β. Το θερινό διάστημα κατά το οποίο σταμάτησε η καθολική απαγόρευση κυκλοφορίας (lockdown) η Μονή δεχόταν ελάχιστους επισκέπτες για συγκεκριμένες εργασίες οι οποίοι υποχρεώθηκαν να έχουν κάνει προηγουμένως εξετάσεις για τον κορωνοϊό και μόνο με τη βεβαίωση αυτή μπορούσαν να εισέλθουν.

γ. Κατά το δεύτερο κύμα πανδημίας η Μονή παραμένει κλειστή, η φιλοξενία με εντολή της Ιεράς Κοινότητος έχει παύσει, τα άτομα που βρίσκονται εντός μονής, πατέρες και οι ελάχιστοι εργαζόμενοι λαϊκοί έχουν όλοι ελεχθεί με τέστ του covid-19 ώστε δεν υφίσταται λόγος μετάδοσης του κορωνοϊού μεταξύ των. Η Μονή έχει προμηθευτεί και ενεργεί τα αντίστοιχα τέστ, καθώς στην Μονή μονάζει Ιατρός γνώστης του αντικειμένου.

δ. Λαμβάνονται συνεχώς και σχολαστικά όλα τα απαραίτητα μέτρα για την αποφυγή της μετάδοσης του κορωνοϊού.

3. Η συγκεκριμένη λιτάνευση πραγματοποιήθηκε αποκλειστικά εντός του περιβόλου της Μονής, δηλαδή στους χώρους στους οποίους κινούνται και εγκαταβιούν οι πατέρες της αδελφότητος.

4. Κατά τη λιτάνευση οι συμμετέχοντες είναι ιεροψάλτες οι οποίοι διαιρούνται σε δύο χορούς (χορωδίες) οι οποίες ψάλλουν εναλλάξ και αντιφωνικά. Κατά την τέλεση της λιτάνευσης και της ψαλμωδίας ο ιερεύς και οι ψάλτες είναι αδύνατον να τελέσουν τα καθήκοντά τους φορώντες προστατευτικό προσωπείο (μάσκα). Ακόμη και στους ενοριακούς ναούς ο ιερεύς και οι ιεροψάλτες τελούν τα καθήκοντά τους άνευ τούτου.

Ως εκ τούτων εκ της λιτανεύσεως ουδείς εκ των παρισταμένων εξετέθη σε υγειονομικό κίνδυνο από την μετάδοση του covid-19 και κάθε προσπάθεια ανάδειξης τέτοιας ειδήσεως είναι ατυχής διασπείρουσα ψευδείς εντυπώσεις.

Παρακαλούμε για την αποκατάσταση της αλήθειας να δημοσιευθεί η παραπάνω ανακοίνωση και να αναφερθεί στις τηλεοπτικές εκπομπές οι οποίες παρουσίασαν λανθασμένα στοιχεία.

Ωστόσο σημειώνουμε ότι κανείς, όπως ελέχθη από τα μέσα που παρουσίασαν το θέμα δεν μας ρώτησε για να δώσουμε απαντήσεις.

Παραμένομε προσευχόμενοι καθημερινά προκειμένου ο Θεός να μας βοηθήσει να ξεπεράσομε την πανδημία.

Πατρών Χρυσόστομος: «Οι ημέρες απαιτούν: Προσευχή- Υπευθυνότητα- Ενότητα»

 

Στον Ιερό Ναό του Αγίου Αποστόλου Ανδρέου Πατρών ετέλεσε την Κυριακή, 15.11.2020, την Θεία Λειτουργία ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Πατρών κ.κ. Χρυσόστομος (κεκλεισμένων των θυρών, ενώ η Ιερά Ακολουθία μετεδίδετο από τον Τηλεοπτικό Σταθμό της Ιεράς Μητροπόλεως “ΛΥΧΝΟΣ” και από τον ραδιοφωνικό Σταθμό της Ιεράς Μητροπόλεως “ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΩΝ ΠΑΤΡΩΝ“)   και εκήρυξε τον θείο λόγο αναφερθείς στο θέμα της αγάπης, όπως την εδίδαξε    η σαρκωμένη Αγάπη, δηλαδή ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός

Μια αγάπη χωρίς όρια καί χωρίς διακρίσεις, η οποία προσφέρεται έμπρακτα, ουσιαστικά και θυσιαστικά. Μια αγάπη που αγκαλιάζει τον κάθε άνθρωπο, όποιος και αν είναι, όποιας φυλής και γλώσσης και θρησκείας. Όποιος δεν αγαπάει κατ’ αυτόν τον τρόπο δεν είναι του Θεού, εσημείωσε ο Σεβασμιώτατος. Αφορμή για αυτές τις σκέψεις έδωσε το ωραιότατο ευαγγελικό ανάγνωσμα της ημέρας, το αναφερόμενο στην παραβολή του Καλού Σαμαρείτου.

Ο Κύριός μας, ετόνισε ο Σεβασμιώτατος, ήλθε στον κόσμο και ως ο καλός Σαμαρείτης, μας βρήκε ημιθανείς, κτυπημένους από τους ληστάς (τον διάβολο και τα πονηρά πνεύματα) και πνευματικά βασανισμένους. Έσκυψε στις πληγές μας, μας έδωσε το βάλσαμο της θεϊκής Του στοργής και μας έβαλε στο πανδοχείο Του, δηλαδή, στην αγία Του Εκκλησία για να θεραπευθούμε και να λυτρωθούμε .

Αναφερόμενος στο θέμα της πανδημίας, η οποία ταλαιπωρεί την Πατρίδα μας και τον κόσμο όλο, εξέφρασε τόν πόνο του για την δοκιμασία αυτή, την οποία, είπε βλέπομε και δεχόμεθα ως Θεού παιδαγωγία.

Η παραβολή του Καλού Σαμαρείτου οδηγεί την σκέψη μας και την καρδιά μας στούς ανθρώπους που ασθενούν από τον λεγόμενο Κορωνοϊό και στους Ιατρούς και το Νοσηλευτικό προσωπικό των Νοσηλευτικών μας Ιδρυμάτων, τόσο της πόλεως των Πατρών, όσο και της Ελλάδος ολοκλήρου και γενικώτερα, οι οποίοι αγωνίζονται να περιθάλψουν τους ασθενείς αδελφούς μας και να σώσουν τη ζωή τους.

Προσευχόμεθα εκ βάθους ψυχής για τους ασθενείς και για το Ιατρικό και Νοσηλευτικό προσωπικό των Νοσοκομείων μας.

Εκείνο το οποίο πρέπει να κάνωμε, ετόνισε ο Σεβασμιώτατος είναι η βαθειά προσευχή στον Ιατρό των ψυχών και των σωμάτων ημών, στον Κύριο ημών Ιησού Χριστό, ώστε να μας ελεήση και να μας σώση. Η απόφασή μας να μετανοήσωμε και να επανέλθωμε στην ευθεία οδό του Κυρίου μας , από την οποία εξεκλίναμεν και να πορευθούμε εν αρετή και εν αγιότητι βίου.

Επίσης εσημείωσε με έμφαση, ότι χρειάζεται ενότητα όλων των δυνάμεων στην Πατρίδα μας, ενότητα όλων μας, σύνεση και συνεργασία, ώστε να αγωνισθούμε με αποτελεσματικότητα και να νικήσωμε την πανδημία. Να αναλάβωμε όλοι μας με σοβαρότητα τις ευθύνες μας και να τηρούμε τα μέτρα τα οποία υποδεικνύουν οι Ειδικοί, προστατεύοντας και την δική μας υγεία και ζωή, αλλά και την υγεία και την ζωή των συνανθρώπων μας.

Η Εκκλησία, κατέληξε ο Σεβασμιώτατος, είναι η αγκαλιά όλων των παιδιών της, η φιλόστοργη μάνα, η οποία θυσιάζεται για τα παιδιά της. Είμαστε όλοι μας στη διάθεσή σας. Έχομε δώσει εντολές και κατευθυντήριες γραμμές στούς Ιερείς μας, πως θα εξυπηρετούν τους ευσεβείς χριστιανούς σε κάθε περίπτωση.

Ευχόμεθα και εκτενώς δεόμεθα να βοηθήση ο Θεός να ξεπεράσωμε την μεγάλη αυτή δυσκολία, ώστε εφ’ όσον Εκείνος ευδοκήση να εορτάσωμε κατά τον τρόπον που επιθυμούμε όλοι και λαχταρούμε τα άγια Χριστούγεννα.